Giảm nghèo và cải thiện điều kiện sống cho đồng bào
Trong giai đoạn 2021-2025, tỉnh Điện Biên đã triển khai mạnh mẽ Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội cho vùng đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS) và miền núi. Điện Biên đã huy động và phân bổ nguồn lực đáng kể từ ngân sách Trung ương và địa phương, với tổng số vốn đã giải ngân đến tháng 9/2024 đạt hơn 2.000 tỷ đồng (đạt 62,26% kế hoạch).
Tỉnh đã thực hiện nhiều dự án lớn, từ phát triển cơ sở hạ tầng đến phát triển sản xuất nông, lâm nghiệp bền vững, cải thiện cuộc sống của người dân đồng bào DTTS. Chính quyền tỉnh đã chỉ đạo các sở, ngành, địa phương xây dựng các văn bản chỉ đạo, kế hoạch và quyết định để triển khai hiệu quả Chương trình. Cơ chế phân cấp quản lý, trao quyền cho địa phương và cơ sở trong quá trình thực hiện cũng đã được củng cố và đi vào hoạt động mạnh mẽ.
Ngoài việc tập trung vào các dự án phát triển sản xuất và cơ sở hạ tầng, tỉnh còn chú trọng đến việc nâng cao năng lực cho cộng đồng và cán bộ các cấp thông qua 83 lớp tập huấn cho 4.376 cán bộ và 93 lớp cho 4.418 người dân. Điều này góp phần nâng cao nhận thức và sự tham gia của người dân vào quá trình thực hiện Chương trình.
Điện Biên đã đạt được nhiều kết quả đáng ghi nhận trong việc giảm tỷ lệ hộ nghèo và cải thiện điều kiện sống cho đồng bào DTTS. Tính đến cuối năm 2023, tỷ lệ hộ nghèo tại tỉnh đã giảm từ 44,95% xuống còn 29,58%, đạt mức giảm bình quân hàng năm 5,12%, vượt qua mục tiêu đặt ra của Chương trình. Mặc dù vậy, tỉnh cũng gặp phải nhiều khó khăn trong việc hoàn thành một số mục tiêu, đặc biệt là việc đưa các xã và thôn ra khỏi diện đặc biệt khó khăn. Dự báo, mục tiêu đưa 45 xã và 478 thôn thoát khỏi tình trạng khó khăn vẫn sẽ là một thách thức lớn đối với tỉnh trong những năm tới.
Tỉnh cũng đã chú trọng đến việc nâng cao chất lượng cuộc sống cho người dân bằng việc đầu tư các công trình cơ sở hạ tầng thiết yếu. Tỷ lệ thôn có đường ô tô đến trung tâm xã được cứng hóa đạt 78,7%, trong khi tỷ lệ người dân được sử dụng nước sinh hoạt hợp vệ sinh đạt 93,2%. Đặc biệt, với sự hỗ trợ từ ngân sách Trung ương, hơn 90% xã đã được cải thiện cơ sở hạ tầng giao thông và 93,75% hộ dân được sử dụng điện lưới quốc gia.
Để đảm bảo sự phát triển bền vững, tỉnh đã thực hiện các chương trình phát triển sản xuất, đặc biệt là các mô hình sản xuất nông, lâm nghiệp gắn với bảo vệ môi trường. Đầu tư vào các mô hình chuỗi giá trị đã tạo ra nhiều cơ hội việc làm và nâng cao thu nhập cho người dân.
Giai đoạn 2026-2030 còn nhiều thách thức...
Mặc dù Điện Biên đã đạt được nhiều thành tựu, nhưng một số chỉ tiêu vẫn chưa hoàn thành. Cụ thể, tỷ lệ hộ nghèo giảm xuống dưới 8% là một mục tiêu khó khăn trong bối cảnh hiện tại. Ngoài ra, việc hoàn thành mục tiêu đưa 45 xã và 478 thôn ra khỏi diện đặc biệt khó khăn vào năm 2025 vẫn là một thách thức lớn. Tình trạng khó khăn tại các địa phương vẫn cần nhiều thời gian và nguồn lực để giải quyết.
Điện Biên cũng đang hướng đến các mục tiêu phát triển mạnh mẽ hơn trong giai đoạn 2026-2030. Tỉnh đặt ra mục tiêu tăng trưởng kinh tế đạt 10,51% mỗi năm và GRDP bình quân/người đạt trên 113 triệu đồng. Các mục tiêu xã hội như tỷ lệ lao động qua đào tạo đạt khoảng 55%, tỷ lệ bảo hiểm y tế đạt 100%, và giảm tỷ lệ hộ nghèo tiếp cận đa chiều xuống dưới 8% là những mục tiêu quan trọng mà tỉnh đặt ra.
Để đạt được những mục tiêu này, Điện Biên sẽ tiếp tục đẩy mạnh đầu tư vào cơ sở hạ tầng, đặc biệt là giao thông, điện, nước sinh hoạt và các cơ sở giáo dục. Việc đào tạo nghề cho lao động và gắn kết với nhu cầu thị trường lao động sẽ là trọng tâm trong chiến lược phát triển của tỉnh.
Tỉnh cũng sẽ tiếp tục các chương trình nhằm phát triển bình đẳng giới, giảm thiểu tình trạng tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống, đồng thời nâng cao chất lượng giáo dục và y tế. Các dự án hỗ trợ phụ nữ, trẻ em và người dân tộc thiểu số sẽ được đẩy mạnh thông qua các mô hình sinh kế và phát triển cộng đồng.
Chương trình Mục tiêu Quốc gia Phát triển Kinh tế - Xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi tiếp tục là một trong những công cụ quan trọng để thúc đẩy sự phát triển bền vững tại tỉnh Điện Biên. Để tiếp tục đạt được các mục tiêu đề ra, tỉnh Điện Biên xác định sẽ tăng cường sự phối hợp giữa các cấp, ngành và chính quyền địa phương trong việc triển khai các dự án.
Các cơ chế phân cấp và trao quyền cho cơ sở cần được thực hiện mạnh mẽ hơn để các địa phương có thể chủ động trong việc quản lý và sử dụng nguồn lực. Việc huy động sự tham gia của người dân vào các hoạt động phát triển, đặc biệt là trong việc xây dựng và duy trì các công trình hạ tầng, sẽ giúp tăng cường sự bền vững của các dự án.
Chính quyền tỉnh cũng cần tập trung vào việc giải quyết các khó khăn, vướng mắc trong quá trình triển khai, đặc biệt là về mặt cơ chế và quy trình thủ tục. Các chính sách phải được điều chỉnh, bổ sung để phù hợp hơn với điều kiện thực tế của địa phương, nhằm giảm thiểu tình trạng lúng túng trong việc thực hiện và thúc đẩy tiến độ của các dự án.
Tỉnh Điện Biên đã đạt được nhiều kết quả đáng ghi nhận trong việc thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội cho vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi. Tuy nhiên, để tiếp tục thực hiện mục tiêu giảm nghèo bền vững và nâng cao đời sống của người dân, tỉnh Điện Biên xác định cần tiếp tục nỗ lực, tập trung giải quyết các khó khăn còn tồn tại và đẩy mạnh phát triển trong giai đoạn 2026-2030.
Từ những bài học kinh nghiệm và thành tựu đạt được, Điện Biên có thể tiếp tục hoàn thiện các chính sách, đảm bảo sự phát triển đồng bộ và bền vững cho đồng bào dân tộc thiểu số, hướng tới một tương lai thịnh vượng và công bằng hơn.
