Thành tựu nổi bật trong giáo dục vùng cao
Điện Biên là một trong những tỉnh đặc biệt khó khăn của cả nước, nơi có phần lớn dân số là đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS). Trong bối cảnh đó, các chính sách hỗ trợ giáo dục đã góp phần thay đổi diện mạo toàn diện cho vùng này. Theo ông Vũ Văn Công, Phó Trưởng Ban Dân tộc tỉnh Điện Biên, tỉnh đã đạt được nhiều kết quả ấn tượng trong phổ cập giáo dục. Đến nay, toàn bộ 129 xã và 10 huyện đã đạt chuẩn phổ cập giáo dục mầm non, tiểu học và trung học cơ sở ở mức độ 2. Chương trình xóa mù chữ cũng đã hoàn thành, với tất cả các xã đạt chuẩn mức độ 2.
Một trong những thành tựu quan trọng nhất là sự phát triển của hệ thống trường phổ thông dân tộc nội trú (PTDTNT) và bán trú (PTDTBT). Hiện nay, Điện Biên có 9 trường PTDTNT cấp trung học phổ thông với 108 lớp, phục vụ 3.775 học sinh, trong đó có 3.613 em là học sinh DTTS. Bên cạnh đó, 135 trường PTDTBT bao gồm 73 trường tiểu học, 62 trường trung học cơ sở và 17 trường liên cấp cũng đang phục vụ gần 69.000 học sinh, với hơn 48.000 em là học sinh bán trú DTTS.
Các chính sách hỗ trợ tài chính cho học sinh đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sĩ số và giảm thiểu tỷ lệ bỏ học. Cụ thể, năm học 2023-2024, tỉnh đã chi hơn 7 tỷ đồng hỗ trợ học sinh nội trú, gần 18 tỷ đồng miễn giảm học phí và hỗ trợ chi phí học tập cho 27.818 lượt học sinh thuộc hộ nghèo, cận nghèo. Ngoài ra, hơn 319.000 lượt học sinh cũng được nhận hỗ trợ tài chính theo Nghị định số 116/2016/NĐ-CP của Chính phủ.
Sự cải thiện trong điều kiện học tập và sinh hoạt đã giúp tỷ lệ học sinh đến trường ngày càng tăng, đồng thời giảm đáng kể tỷ lệ bỏ học, đặc biệt ở các vùng sâu, vùng xa. Nhiều học sinh tốt nghiệp từ các trường PTDTNT và PTDTBT đã trở thành nguồn nhân lực chất lượng cao, góp phần phát triển kinh tế - xã hội tại địa phương.
Những thách thức còn tồn tại
Mặc dù đạt được nhiều kết quả tích cực, giáo dục tại vùng DTTS của Điện Biên vẫn đối mặt với không ít thách thức. Một trong những vấn đề lớn nhất là cơ sở vật chất chưa đáp ứng được nhu cầu học tập. Ở nhiều trường, đặc biệt tại các điểm trường lẻ, phòng học còn nhỏ hẹp, thiếu phòng học bộ môn, hoặc không đủ điều kiện về nước sạch và vệ sinh. Điều này ảnh hưởng không nhỏ đến chất lượng giảng dạy và sinh hoạt của học sinh.
Nguồn nhân lực giáo viên cũng là vấn đề đáng quan tâm. Theo ông Cù Huy Hoàn, Phó Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Điện Biên, tình trạng thiếu giáo viên diễn ra phổ biến, đặc biệt ở các môn học như tiếng Anh, tin học, mỹ thuật và âm nhạc. Ngoài ra, trình độ chuyên môn của đội ngũ giáo viên không đồng đều, khiến việc đổi mới phương pháp giảng dạy và ứng dụng công nghệ thông tin gặp nhiều khó khăn.
Bên cạnh đó, nhận thức về giáo dục của một bộ phận người dân DTTS còn hạn chế. Nhiều gia đình chưa thực sự quan tâm đến việc học tập của con em, dẫn đến tình trạng học sinh nghỉ học giữa chừng hoặc không đến lớp đúng độ tuổi. Điều này gây khó khăn trong việc duy trì sĩ số học sinh, đặc biệt tại các khu vực vùng sâu, vùng xa.
Định hướng và giải pháp phát triển
Trước những khó khăn trên, tỉnh Điện Biên đã đưa ra nhiều giải pháp nhằm nâng cao chất lượng giáo dục tại vùng DTTS. Trước hết, tỉnh tập trung tuyên truyền vận động, phối hợp chặt chẽ với các cấp chính quyền và đoàn thể để đảm bảo mọi học sinh trong độ tuổi đều được đến trường.
Công tác đào tạo và bồi dưỡng giáo viên cũng được đặc biệt chú trọng. Tỉnh đã triển khai nhiều chương trình tập huấn, nâng cao trình độ chuyên môn và khuyến khích giáo viên học tập để đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục. Đặc biệt, việc bổ sung giáo viên cho các môn học đặc thù như tiếng Anh, tin học, âm nhạc, mỹ thuật đang được ưu tiên hàng đầu.
Ngoài ra, tỉnh cũng tăng cường đầu tư cơ sở vật chất, ưu tiên các trường nằm trong kế hoạch đạt chuẩn quốc gia tại vùng đặc biệt khó khăn và biên giới. Các trường mới thành lập cũng được chú trọng để đảm bảo điều kiện học tập tốt nhất cho học sinh.
Đổi mới nội dung giáo dục phù hợp với đặc thù văn hóa của đồng bào DTTS là một trong những chiến lược quan trọng. Các hoạt động giáo dục kỹ năng sống, giáo dục đạo đức và lý tưởng cách mạng được lồng ghép trong chương trình học, tạo động lực cho học sinh gắn bó với trường lớp.
Những nỗ lực không ngừng nghỉ trong phát triển giáo dục tại vùng DTTS đã giúp Điện Biên đạt được nhiều thành tựu đáng khích lệ. Tuy nhiên, để giáo dục thực sự trở thành động lực phát triển bền vững, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cấp, các ngành và sự quan tâm của toàn xã hội.
Với sự quyết tâm của chính quyền và người dân, Điện Biên hứa hẹn sẽ tiếp tục nâng cao chất lượng giáo dục, mang lại cơ hội học tập tốt hơn cho thế hệ trẻ vùng cao. Những con số ấn tượng về phổ cập giáo dục, hệ thống trường PTDTNT và PTDTBT là minh chứng cho sự đổi thay mạnh mẽ. Đây không chỉ là nền tảng để phát triển nguồn nhân lực mà còn là “chìa khóa” mở ra tương lai tươi sáng cho con em đồng bào dân tộc thiểu số.
