Việc bệnh viện xin xuống hạng, kêu cứu đến Bộ Y tế do không có bệnh nhân cho thấy tâm lý trông chờ vẫn tồn tại thay vì chủ động tìm cách hút bệnh nhân.
Trăm cách hút bệnh nhân
Lâu nay, bệnh nhân và cả nhân viên y tế trong bệnh viện luôn có quan niệm người đến bệnh viện là phải nhờ vả, xin xỏ. Sở dĩ tồn tại tình trạng trên do bệnh viện công được Nhà nước bao cấp từ cơ sở vật chất đến trang thiết bị, tiền lương. Người bệnh dù phải bỏ tiền nhưng vẫn bị cư xử kiểu ban ơn. Nhưng từ khi giá dịch vụ y tế tăng vọt, theo hướng thu đủ bù chi, tức người bệnh sẽ chi trả trực tiếp mọi khấu hao tài sản, lương, phụ cấp cho nhân viên y tế, đặc biệt là việc thông tuyến bảo hiểm ở bệnh viện cấp huyện thì mọi việc đã thay đổi.
Không chỉ phòng khám tư, bệnh viện tư tìm cách thu hút bệnh nhân mà ngay cả bệnh viện công cũng dần coi bệnh nhân là… thượng đế. Nhiều cơ sở y tế tư nhân đã nghĩ ra chiêu tặng vé xe miễn phí, có xe đưa đón, tặng quà, thậm chí suất ăn cho người bệnh với mong muốn hút người có bảo hiểm y tế về cơ sở của mình.
Cơ sở y tế công lập dường như chưa quen với việc phải đi tìm bệnh nhân nên nhiều nơi đã xin… xuống hạng. Sau 7 tháng thực hiện chính sách thông tuyến bảo hiểm y tế, một số bệnh viện hạng 2 ở Đồng Nai, Biên Hòa, Nghệ An… đã bị sụt giảm lượng bệnh nhân đến khám bảo hiểm y tế tới 50%, thậm chí có bệnh viện giảm tới 90%.
Nguyên nhân, khi bệnh viện được nâng hạng từ hạng 3 lên hạng 2 thì theo quy định sẽ không còn được tiếp nhận khám chữa bệnh bảo hiểm y tế ban đầu mà chỉ nhận các trường hợp chuyển từ tuyến huyện lên, trong khi với chính sách thông tuyến các bệnh viện tuyến huyện cũng nỗ lực giữ bệnh nhân. Đây là lý do khiến nhiều bệnh viện sau khi nỗ lực để được thăng hạng nay lại xin xuống để được vào diện bệnh viện được thông tuyến khám chữa bệnh bảo hiểm y tế tuyến huyện trong cả nước.
Gần đây, Bộ Y tế cũng nhận được phản ánh của một số bệnh viện y học cổ truyền tỉnh và bệnh viện chuyên khoa da liễu tỉnh về những khó khăn do tình trạng giảm số lượt người bệnh đến khám bệnh, chữa bệnh tại bệnh viện, ảnh hưởng đến hoạt động của bệnh viện và quyền lợi của người tham gia bảo hiểm y tế. Các bệnh viện này đều cho rằng quy định về đăng ký khám chữa bệnh ban đầu và chuyển tuyến là nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng trên.
Bài học cho ai thích ăn sẵn
Ngoại trừ những cơ sở cố tình trục lợi bảo hiểm hoặc hút bệnh nhân bằng cách chỉ định vô tội vạ hoặc bệnh nhân lợi dụng chính sách này để khám nhiều nơi trong ngày, lĩnh thuốc rồi bán lại kiếm lời. Hoặc có trường hợp cơ sở tuyến dưới cố tình giữ bệnh nhân…
Thực tế thời gian qua cho thấy, quy định về thông tuyến giúp bệnh nhân lựa chọn cơ sở khám chữa bệnh ban đầu phù hợp với hoàn cảnh, bệnh tật của mình. Khi bệnh nhân chi trả trực tiếp các khoản cho bệnh viện thông qua bảo hiểm thì bất kỳ cơ sở y tế nào cũng phải biết mình biết ta, tự thay đổi thái độ, chất lượng để hút người bệnh để duy trì hoạt động của bệnh viện, để nhân viên y tế có lương.
Khi bệnh nhân được lựa chọn bệnh viện cùng hạng thì chắc chắn họ sẽ lựa chọn bệnh viện tốt, nhân viên y tế thân thiện. Để xảy ra tình trạng “người ăn không hết kẻ lần chẳng ra”, bản thân cơ sở y tế phải nhìn lại mình về trình độ bác sĩ, cơ sở vật chất và phong cách, thái độ của nhân viên y tế với bệnh nhân.
Sau khi có thông tin về bệnh viện xin xuống hạng, Vụ trưởng Vụ Bảo hiểm Y tế (Bộ Y tế) Lê Văn Khảm cũng có lý giải rõ ràng: Thông tư về thông tuyến bảo hiểm (Thông tư 40) đã triển khai đúng tinh thần của Luật Bảo hiểm y tế, đáp ứng các yêu cầu cơ bản trong vấn đề đăng ký khám bệnh, chữa bệnh ban đầu và chuyển tuyến khám bệnh, chữa bệnh bảo hiểm y tế, tạo thuận lợi cho người dân khi đi khám bệnh, chữa bệnh bảo hiểm y tế.
Thông tư cũng giúp giảm tải cho các cơ sở tuyến trên, giảm các chi phí không cần thiết đối với người tham gia bảo hiểm y tế và quỹ bảo hiểm y tế, đồng thời tạo điều kiện để các bệnh viện tuyến trên tập trung phát triển các dịch vụ, kỹ thuật y chuyên sâu cũng như tạo điều kiện phát triển hệ thống y tế cơ sở để đáp ứng nhu cầu khám bệnh, chữa bệnh của người tham gia bảo hiểm y tế và sự phát triển của các cơ sở y tế tuyến cơ sở.
Việc một số bệnh viện hạng 2 xin xuống hạng thời gian qua chứng tỏ chưa hiểu đúng về quy định tuyến và hạng của cơ sở y tế. Như vậy, các bệnh viện không thể “thích” lên hạng hay xuống hạng nào cũng được, mà việc xếp hạng do các cơ quan có thẩm quyền quyết định căn cứ vào quy mô hoạt động, phạm vi chuyên môn, cơ sở vật chất, năng lực và điều kiện thực hiện các dịch vụ kỹ thuật của cơ sở đó. Không những thế, việc các bệnh viện xin xuống hạng sẽ ảnh hưởng tới uy tín của bệnh viện, làm giảm sức hút đối với người bệnh tới khám, chữa bệnh.
Như vậy, thay vì phàn nàn, các bệnh viện chuyên khoa tỉnh cần tập trung phát triển các dịch vụ kỹ thuật y tế chuyên sâu, kỹ thuật cao; Tăng cường công tác chỉ đạo tuyến, giúp các cơ sở y tế tuyến dưới trong việc chẩn đoán, đánh giá, xác định chính xác tình trạng bệnh lý để chuyển tuyến chuyên môn kỹ thuật kịp thời theo đúng quy định, tránh tình trạng giữ bệnh nhân ảnh hưởng tới quyền lợi của bệnh nhân.
Vụ trưởng Vụ Bảo hiểm Y tế (Bộ Y tế) Lê Văn Khảm
