Sau khi lắng nghe các ý kiến thảo luận tại phiên họp, Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng đã phát biểu kết luận, trong đó nêu rõ, công tác đảng viên có nhiều khâu: Giáo dục, rèn luyện, quản lý, sàng lọc. Lâu nay, công tác cán bộ đã được bàn nhiều, nhưng công tác đảng viên còn ít bàn đến, mặc dù công tác này rất quan trọng.
Sau Cách mạng tháng Tám năm 1945, dân số nước ta có 25 triệu người thì có 5.000 đảng viên, vậy mà Đảng đã lãnh đạo cách mạng thành công. Bây giờ cả nước có hơn 90 triệu dân, trong đó có khoảng 5 triệu đảng viên, đông nhưng không mạnh chính là vì chất lượng đảng viên. Trước hết là về tư tưởng chính trị, có trung thành tuyệt đối với Đảng, với đất nước, với nhân dân không? Phẩm chất đạo đức có gương mẫu đi đầu, đi trước thiên hạ, vui sau thiên hạ hay không?...
Trong những năm qua, các cấp ủy Đảng đã quan tâm, tập trung lãnh đạo, chỉ đạo việc xây dựng, củng cố, kiện toàn tổ chức cơ sở Đảng, phát triển và nâng cao chất lượng đảng viên. Tính đến ngày 31/12/2017, toàn Đảng có 4.921.129 đảng viên, sinh hoạt ở 270.046 chi bộ thuộc 57.794 tổ chức cơ sở Đảng. Đại đa số đảng viên có ý chí rèn luyện, chấp hành nghiêm các quy định của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; giữ gìn phẩm chất, đạo đức, lối sống, phấn đấu hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao.
Chính vì vậy, Nghị quyết Trung ương 4 Khóa XII đã đặt vấn đề nâng cao chất lượng đảng viên, đây là vấn đề rất cần thiết, cấp bách. “Đảng viên tốt mới có cán bộ tốt, chi bộ tốt thì Đảng mới mạnh, mới lãnh đạo đất nước phát triển”, Tổng Bí thư, Chủ tịch nước nhấn mạnh.
Do đó, cần nâng cao chất lượng kết nạp đảng viên; sàng lọc, rà soát, kiên quyết đưa ra khỏi Đảng những đảng viên không còn đủ tư cách, động cơ mục đích không trong sáng, vào Đảng không phải để chiến đấu hy sinh, mà để được đề bạt, lên lương, thăng quan tiến chức…
Tổng Bí thư, Chủ tịch nước nhấn mạnh: Nội dung Chỉ thị phải sắc sảo, mạnh mẽ, có tính chiến đấu cao, phân tích rõ bối cảnh tình hình hiện nay, những tác động mặt trái của cơ chế kinh tế thị trường; sự chống phá của các thế lực thù địch; tình trạng đảng viên đông mà không mạnh; từ đó thấy rõ sự cần thiết ban hành Chỉ thị.
Tổng Bí thư, Chủ tịch nước chỉ rõ: Muốn Đảng mạnh, trước hết mỗi đảng viên phải tốt. Muốn vậy phải làm tốt công tác giáo dục, rèn luyện đảng viên, sàng lọc, xử lý những đảng viên vi phạm, chống cho được sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ. Thà ít mà tốt, còn hơn đông nhưng không mạnh, hữu danh vô thực…
Trước hết, phải chú ý giáo dục chính trị tư tưởng, rèn luyện phẩm chất đạo đức, lối sống. Suy thoái về tư tưởng chính trị còn nguy hiểm hơn tham nhũng, tiêu cực. Phải khơi dậy, phát huy tinh thần “đảng viên đứng mũi chịu sào”, một đảng viên thường mà tốt còn uy tín hơn, được yêu mến hơn ông cán bộ hư hỏng. Đồng thời, tiếp tục hoàn thiện các quy định, quy chế về nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ cho phù hợp với tình hình, điều kiện cụ thể tại địa phương, cơ quan, đơn vị trên cơ sở các quy định, hướng dẫn của Trung ương.