4 năng lực cần có của người hiệu trưởng

GD&TĐ - Theo thầy Hà Xuân Nhâm – Hiệu trưởng Trường THPT Phan Huy Chú (Hà Nội), trong bối cảnh trường THPT công lập tự chủ tài chính, hiệu trưởng cần đáp ứng các năng lực cơ bản sau:

Học sinh Trường THPT Phan Huy Chú. Ảnh/VTV.vn
Học sinh Trường THPT Phan Huy Chú. Ảnh/VTV.vn

Thứ nhất, năng lực liên kết liên văn hóa dạy học giữa giáo viên và học sinh trong môi trường công nghệ số

Người hiệu trường phải có năng lực liên kết văn hóa dạy học giữa giáo viên và học sinh trong môi trường công nghệ số. Các thay đổi trong điều hành môi trường thay đổi này đã tác động cơ bàn đến tư duy và cách điều hành của người hiệu trưởng.

Hiệu trưởng gần như phải tái cấu trúc lại các vấn đề cốt lõi trong tổ chức như: quản lý tài năng, văn hóa làm việc công nghệ và hình thức tổ chức. Với giá trị của học tập kết nối thì nhà quản lý phải xác định được vai trò của hiệu trưởng trong việc kiểm soát các nhóm kết nối để tìm được những cơ hội phát triển.

Hiệu trưởng phải biết quản lý các giao diện dạy học kết nối. Họ gần như phải quan tâm đến vấn đề phát triển tài năng và học tập dự án thì mới kiểm soát và cạnh tranh được. Người hiệu trường cần phải có sự canh tân, tạo ra giá trị mới và xem như là tôn chỉ của tổ chức. Đây là cơ sở để hình các dự án sáng tạo và khởi nghiệp (start-up) trong nhà trường.

Dựa trên phương thức quản lý các nền tảng thông tin kiến thức sẽ được kết nối, học hỏi và chia sẻ tại trường học. Nhà trường sẽ là một môi trường tương tác cung cấp hiểu biết và liên kết liên văn hóa giữa giáo viên và học sinh. Với thông tin mở đại công nghệ sẽ sự tác động đến người dạy và người học, tạo nên những cơ hội và thách thức.

Để tăng cơ hội học tập hiệu quả thì nhiệm vụ của nhà quản lý là đưa môi trường học tập, nghiên cứu lan tỏa đến cả người dạy và người học để tạo ra sự cạnh tranh, xây dựng ý tưởng và có phương án hành động thiết thực.

Vấn đề nội dung, chương trình, tài liệu học tập sẽ được thiết kế dưới nguồn tài liệu số và tăng cường yếu tố công nghệ để thực hiện quá trình dạy học. Công tác kiểm tra, đánh giá được thực hiện một cách chính xác bằng các phần mềm công nghệ. Tuy nhiên phương thức quản lý công nghệ cũng đã tạo ra những thách thức trong vấn đê bảo mật và sở hữu thông tin của nhà trường.

Thầy Hà Xuân Nhâm/Ảnh: Internet
 Thầy Hà Xuân Nhâm/Ảnh: Internet

Thứ hai, năng lực quản lý thông tin và truyền thông của hiệu trưởng

Người hiệu trưởng cần phải có năng lực quản lý thông tin và truyền thông. Năng lực quản lý thông tin và truyền thông chính là năng lực quản trị tốt các thông tin và truyền thông trong hệ sinh thái dạy học.

Trong bối cảnh công nghệ 4.0, nhà trường đóng vai trò như là một hệ sinh thái mà ở nơi đó hiệu quả của hoạt động dạy học được tính bao gồm sự tương tác của một cộng đồng con người kết hợp với các quá trình, thông tin và công nghệ của môi trường trở thành một hệ thống hỗ trợ phát triển.

Và cả thầy và trò đều tham gia vào quá trình học tập chuyên nghiệp và chủ động xử lý thông tin, kiến thức. Trong thế giới số ngày nay, một mạng lưới các nguồn lực học tập bao quanh mỗi cá nhân. Đây là một môi trường mà trong đó mỗi tài nguyên kết nối với những người khác, tạo ra một cẩu trúc tổng thể để quá trình học tập diễn ra.

Vai trò của người hiệu trường phải tạo ra các khoảng không gian (giao diện ảo) để điều hành các nhóm thành viên kết nối và kiểm soát được các giá trị giao dịch của các nhóm thành viên trong mạng lưới tương tác của một trường học và liên kết các thông tin, kiểm soát và xem thông tin như tài sản có giá trị trong hoạt động quản lý của hiệu truởng.

Thứ ba, năng lực thiết kế các chương trình, nội dung bồi dưỡng đội ngũ giáo viên trong nhà trường công nghệ số

Trong bối cảnh công nghệ số, các quan hệ kết nối và hình thức dạy học sẽ có tốc độ và quy mô có thể tăng lên gấp nhiều lần. Và người làm chủ được tri thức là tìm ra được các platfom để kết nối và hình thành các không gian giao dịch và chia sẻ thông tín phát huy tối đa nhiệm vụ học tập của mọi thành viên.

Người dạy vi người học theo liên kết mạng và các thành phần này đảo vai trò lẫn nhau. Ngoài những chương trình đào tạo bồi dưỡng giáo viên theo cổc nội dung truyền thống thì cần phải mở rộng và cập nhật thêm kiến thức sâu về công nghệ.

Để người hiệu trưởng có thể quản lý được các giao diện kết nối (giao diện platfom) của môi trường dạy học tương tác của các thành viên trong nhà trường thì mồi hiệu trưởng cần phải có năng lực thiết kể và phát triển chương trình, nội dung bồi dưỡng cho đội ngũ phù hợp với tư duy quản lý môi trường dạy học theo kiểu công nghệ số.

Chương trình bồi dưỡng có thể thiết kế theo các modul, có hệ thống dữ liệu số để giúp người học tham khảo và học tập, cỏ hệ thống đánh giá phản hồi ngay trên hệ thống,...

Vậy một người hiệu trưởng có năng lực thiết kế chương trình bồi dưỡng phải cần có một năng lực ICT để hỗ trợ cho các bài giảng điện tử và biết vận hành hệ thống bài giảng số; đồng thời phát huy tối đa khả năng sáng tạo trong phát triển chương trình và có năng lực tương tác một cách hiệu quả với các thành viên thông qua hệ thống công nghệ số.

Thứ tư, năng lực thiết kế hệ thống công nghệ thông tin quản tỷ trong nhà trường

Mọi nguồn tài nguyên số có xu hướng: “Internet kết nối vạn vật" , điện toán đám mây, dữ liệu lớn và phát triển các công nghệ kỹ thuật số. Các chương trình dạy học không còn giống như truyền thống vì học liệu, kiến thức đã tiếp cận liên ngành và kết nối với nhau bằng công nghệ.

Quan hệ kết nối và mô hình lớp học trực tuyến, lớp học ngược sẽ thay đổi phương thức dạy học. Người dạy và người học theo liên kết mạng và các thành phần này đảo vai trò lẫn nhau.

Khả năng hàng triệu người kết nối với nhau qua điện thoại di động, với sức mạnh xử lý, dung lượng lưu trữ và sự tiếp cận tri thức chưa từng có tiền lệ, là không giới hạn.

Những khả năng đó còn được nhân lên gấp bội nhờ vào những đột phá về công nghệ mới nổi trong các lĩnh vực như trí tuệ nhân tạo, robot, mạng Internet, phương tiện độc lập, in 3D, công nghệ nano, công nghệ sinh học, khoa học về vật liệu, luu trữ năng lượng và tin học lượng tử.

Để thực hiện được theo môi trường dạy học công nghệ cần phải có hệ thống cơ sở vật chất và công nghệ đi cùng. Thay vì cách quản lý truyền thống thì cách quản lý nhà trường công nghệ 4.0 đòi hỏi quản lý phải có năng lực thiết kế hệ thống công nghệ thông tin quản lý điều hành thay cho những công cụ quản lý hành chính trước đây.

Bài viết được biên tập, lược ghi từ tham luận "Các năng lực quản lý cần thiết của hiệu trưởng trường THPT tự chủ tài chính trong bối cảnh công nghiệp 4.0" của thầy Hà Xuân Nhâm - Hiệu trưởng Trường THPT Phan Huy Chú (Hà Nội) tại Hội thảo khoa học quốc tế "Chất lượng đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục trong bối cảnh hiện nay: Xu hướng Việt Nam và thế giới".

Tin tiêu điểm

Đừng bỏ lỡ

Lễ kết nạp đảng viên đối với anh Nguyễn Cảnh Cường (bìa trái) - Giám đốc thú y cụm trang trại 2 kiêm chuyên gia thú y của Dự án chăn nuôi bò sữa TH ở Nga.

Phía sau những ly sữa tươi sạch

GD&TĐ - Một trong những yếu tố căn bản phía sau làm nên thương hiệu sữa tươi TH chính là kinh nghiệm trong công tác xây dựng Đảng của Đảng bộ Công ty.