Thoạt nhìn những chú chuột đang ngoe nguẩy, không ít người phải tránh xa vì sợ hãi, nhưng với “dị nhân” Bùi Văn Điều - 43 tuổi ở bản Bất Mê (xã Thành Công, Thạch Thành, Thanh Hóa) thì nó lại trở thành một món ăn đặc sản.
“Dị nhân” bắt chuột tơ nướng lá lốt
Trong lần lên phía tây của tỉnh Thanh Hóa công tác, tình cờ chúng tôi bắt gặp anh Điều đang đi đào chuột trên bờ ruộng. Đầu tiên, chúng tôi nghĩ anh bắt chuột cho gà ăn. Nhưng khi hỏi chuyện, anh Điều cho biết: “Tôi bắt chuột về làm món ăn đấy, món này ngon lắm”.
Anh Điều kể: “Khi mùa gặt lúa kết thúc cũng là lúc chuột đồng vào hang đẻ con. Lúc này, tôi cùng một số anh em trong bản lại cầm cuốc, quạt, rơm rạ khô ra đồng hun khói để bắt chuột về chế biến món ăn. Có người hun khói giỏi, đào đất khỏe bắt được những chú chuột to đến cả gần nửa cân”.
Theo anh Điều, cũng trong bản này nhiều người không thích ăn những con chuột quá to, mà họ chỉ muốn ăn chuột “bao tử”. Vì chuột “bao tử” chứa rất nhiều chất dinh dưỡng, đặc biệt khi ướp cùng với gia vị rồi nướng trên than hoa.
Vào những ngày này, “dị nhân” Điều lại tranh thủ vác cuốc ra đồng đào chuột. Để bắt được chuột tơ, đầu tiên anh Điều sẽ lùa khói vào hang, bịt tất cả các lỗ thông khói lại, đợi khi nào chúng chết ngạt mới dùng cuốc để đào.
Từ bé anh Điều đã thích ăn thịt chuột, lớn lên anh càng đam mê với việc bắt chuột. Hầu như anh không bỏ qua một hang chuột nào.
Có hôm, may mắn anh đào được từ 2 - 3 kg, trong đó chuột “bao tử” có vài tổ, toàn những con béo mọng. Lắm hôm được nhiều, anh Điều lại bảo vợ mang ra chợ bán hoặc chia cho nhà hàng xóm. Dân trong bản thấy anh đào được nhiều, nên họ còn gọi trêu anh bằng một cái tên khá hài hước là Điều “chuột”.
Những năm về trước, khi đồng ruộng bị loạn chuột, anh Điều là người hăng hái nhất trong phong trào diệt chuột để bảo vệ mùa màng của bản. Chuột tơ bắt được hàng yến nhưng không ai dám ăn, có hộ còn tẩm dầu đốt cháy vụn thành tro.
Một lần, lên tỉnh Hòa Bình chơi, tình cờ anh Điều được chủ nhà đãi món chuột “bao tử” nướng lá lốt. Sau bữa ăn ngon miệng đó anh đâm nghiện, về nhà lại tập làm món này.
Anh bảo: “Mới đầu khi mang chuột “bao tử” về nhà, vợ tôi nhìn thấy sợ hãi, bắt phải tẩm xăng thiêu cháy hoặc đào một cái hố để chôn xuống đất.
Tuy nhiên, tôi vẫn kiên quyết giữ lại vài con. Sau khi nướng chín và ăn thử mới cảm nhận được đây thực sự là một món ăn đặc sản”. Kể từ đó, nhiều người còn cho rằng anh Điều là “dị nhân”, thậm chí các bà mế trong bản còn bảo anh là điên rồ...
 |
| “Dị nhân” Bùi Văn Điều nói về cách làm món chuột “bao tử” nướng lá lốt. |
Cách làm món chuột “bao tử” nướng lá lốt
Khi anh Điều chế biến món chuột này, vợ anh cùng mấy đứa con đều lánh mặt vì sợ hãi. Theo anh Điều, để chế biến món này rất đơn giản, chỉ cần bỏ vào chậu rửa sạch rồi đem ướp với gia vị gồm: Riềng, sả, mắm muối, mì chính cùng với hạt mắc khẻn giã nhỏ là được.
Mắc khẻn là một loại cây dại thuộc họ Hồi, thường mọc trên núi cao. Hạt rất giống với hạt tiêu, tuy nhiên nó không nóng như hạt tiêu và cũng không cay xè như ớt. Vì vậy, đồng bào Mường nơi đây rất thích dùng và nó trở thành gia vị không thể thiếu trong mỗi bữa ăn.
Sau khi ướp gia vị chừng 15 - 30 phút, chuột “bao tử” sẽ được đem đi cuốn lá lốt. Anh Điều rất khéo léo cuộn từng con chuột kẹp vào một thanh tre, khi nào cuộn được kha khá mới đem vào bếp than nướng.
Công đoạn nướng đòi hỏi phải kiên trì, vì thời gian tối thiểu để cho chuột “bao tử” chín ít nhất là một tiếng đồng hồ thì thịt mới thơm và giòn. Khi nướng, tuyệt đối không được tưới dầu mỡ lên, cứ để cho chuột chín tự nhiên thì mới cảm nhận được mùi vị đặc trưng.
Khi nướng, lúc nào cùng phải chú ý lật đi lật lại những kẹp chuột trên lớp than hồng. Lúc nào thấy lá lốt xoăn lại, từng giọt mỡ bắt đầu rơi xuống than là lúc chuột sắp chín.
