Tình trạng "than tặc" vẫn diễn biến phức tạp

Theo báo cáo của Bộ Tư lệnh bộ đội biên phòng, tình hình xuất lậu than, khoáng sản trên địa bàn biên giới thời gian gần đây tuy không công khai như trước, nhưng vẫn diễn biến phức tạp với nhiều phương thức thủ đoạn tinh vi, diễn ra trên cả đường biển, đường sông và đường bộ. Đáng lưu ý thời gian trước, trong và sau tết Canh Dần 2010, hoạt động xuất lậu than ra nước ngoài trên vùng biển Đông Bắc có dấu hiệu tái diễn trở lại, ước tính số lượng than, quặng xuất lậu mỗi tháng khoảng 100.000 tấn… 

Nguồn cung cấp than, khoáng sản cho các doanh nghiệp phần lớn là khai thác tận thu, mua hàng thanh lý hoặc mua đi, bán lại lòng vòng. 

Bãi tập kết than thổ phỉ và các phương tiện vận chuyển tập kết than xuất lậu. (Ảnh minh họa, internet)

Tại Quảng Ninh, Hải Phòng, xuất hiện hàng trăm bãi tập kết than lớn, nhỏ của các doanh nghiệp, cá nhân hoạt động không phép ; tập trung ở tuyến ven sông từ khu vực Bến phà Rừng đến cầu Đá Bạc - huyện Thủy Nguyên (Hải Phòng); ở khu vực cảng Cẩm Phả, Cửa Ông; khu Làng Khánh, Hoành Bồ, khu vực Mạo Khê, Uông Bí (Quảng Ninh); 

Mặc dù bộ đội biên phòng đã phối hợp các lực lượng chức năng tập trung phát hiện, bắt giữ và xử lý nghiêm nhiều vụ, nhưng hoạt động này vẫn diễn ra phức tạp. Các cơ quan chức năng càng kiểm soát gắt gao, các đối tượng buôn lậu càng nhanh chóng thay đổi phương thức, thủ đoạn tinh vi hơn để ‘‘thích nghi’’ với tình hình.

Lợi dụng sự quản lý lỏng lẻo của các cơ quan chức năng, các chủ đầu nậu tổ chức khai thác than trái phép từ các ’’lò thổ phỉ’’ hoặc thu gom than từ các nguồn trôi nổi không có nguồn gốc, lập các kho bãi sát khu vực cảng thuộc tỉnh Quảng Ninh hoặc khu vực cảng các tỉnh giáp ranh, tập kết than sẵn trên các tàu vỏ sắt…sử dụng hóa đơn mua lậu, lập hợp đồng hồ sơ vận chuyển nội địa để hợp thức hoá khi bị các lực lượng chức năng phát hiện. 

Ngoài ra, các đối tượng sử dụng các phương tiện có công suất lớn, trọng tải từ 800 - 2000 tấn, trang bị đầy đủ thiết bị hàng hải hiện đại và thuê các thủy thủ có nhiều kinh nghiệm sông nước, thông thạo luồng lạch, lợi dụng thời tiết xấu, đêm tối, địa hình phức tạp để ẩn nấp, di chuyển ra vùng biển giáp ranh, vòng tránh các chốt, trạm của lực lượng biên phòng, hải quan, cảnh sát biển... sau đó ra khu vực đường phân định biên giới trên biển để di chuyển ‘‘vượt biên’’ tránh sự kiểm tra bắt giữ của các lực lượng chức năng…

Nguyên nhân của tình trạng này, theo Bộ tư lệnh bộ đội biên phòng, sự phối kết hợp giữa các ngành, các lực lượng chức năng và chính quyền địa phương đấu tranh phòng, chống buôn lậu hiệu quả còn thấp, thiếu kịp thời. Các đối tượng buôn lậu trong nước và nước ngoài móc nối, hình thành các đường dây xuyên quốc gia, lôi kéo một số cán bộ xấu trong các lực lượng chức năng để thực hiện hành vi phạm tội...

Để đấu tranh ngăn chặn có hiệu quả hoạt động buôn lậu than, khoáng sản trên vùng biển Đông Bắc, bộ đội biên phòng đang tập trung làm tốt một số công tác trọng tâm như: nắm chắc tình hình hoạt động của những đội tàu thuộc các doanh nghiệp nhà nước, doanh nghiệp tư nhân và các loại phương tiện khác có hoạt động buôn lậu, vận chuyển than, quặng trái phép qua biên giới phía Bắc. Lập kế hoạch, tổ chức lực lượng đón bắt các phương tiện buôn lậu, trao đổi trái phép than, quặng trên biển và tuyến hành lang trọng điểm. 

Đặc biệt, bộ đội biên phòng phối hợp với các chi cục quản lý thị trường các địa phương thường xuyên mở các đợt kiểm tra cao điểm phát hiện xử lý nghiêm các phương tiện vận chuyển trái phép than, khoáng sản trên biển, chống thông đồng, móc ngoặc trong việc đưa than từ trong các mỏ ra bên ngoài; móc ngoặc trong mua bán hóa đơn lậu, hóa đơn giả và trong kiểm định hàng hoá hoặc tiến hành các ‘‘hợp đồng ma’’ để vận chuyển than xuất lậu ra nước ngoài. 

Giang Đông