Được chính thức khởi động tại Hà Nội, Việt Nam ngày 28/3/2013, sau 8 phiên đàm phán chính thức và nhiều phiên họp giữa kỳ ở cấp kỹ thuật, hai Bên đã cơ bản thống nhất nội dung Hiệp định với phạm vi toàn diện, mức độ cam kết cao và đảm bảo cân bằng lợi ích, có tính đến điều kiện cụ thể của từng Bên.
Phiên đàm phán thứ 8 diễn ra từ ngày 8-14/12/2014 tại Trung tâm Hội nghị tổ chức các sự kiện của tỉnh Kiên Giang tại Huyện đảo Phú Quốc, dưới sự chủ trì của Bộ trưởng Bộ Công Thương Việt Nam Vũ Huy Hoàng và Bộ trưởng phụ trách Thương mại Ủy ban Kinh tế Á - Âu Andrei A. Slepnhev - Trưởng đoàn đàm phán phía Liên minh Hải quan là phiên đàm phán cuối cùng để đi đến kết thúc đàm phán Hiệp định.
Phiên đàm phán đã tập trung vào các nội dung lớn là: Thương mại hàng hóa; thương mại dịch vụ, đầu tư và di chuyển thể nhân; quy tắc xuất xứ; phòng vệ thương mại; hợp tác về hải quan và thuận lợi hóa thương mại và các vấn đề về pháp lý và thể chế. Hiệp định đã kết thúc đàm phán theo đúng mục tiêu chỉ đạo của các Lãnh đạo cấp cao hai bên là kết thúc đàm phán vào cuối năm 2014.
Phát biểu tại lễ ký kết, Bộ trưởng Bộ Công Thương Vũ Huy Hoàng nhấn mạnh: Trong quá trình đàm phán Hiệp định thương mại tự do (FTA) giữa Việt Nam và Liên minh hải quan Nga - Belarus - Kazakhstan, việc bảo đảm cân bằng lợi ích, có tính đến điều kiện cụ thể của từng bên, sự linh hoạt cao nhất đã khẳng định quan hệ hữu nghị truyền thống, hợp tác sâu rộng, tin cậy lẫn nhau giữa các thành viên.
Đây là một hiệp định thương mại thế hệ mới và toàn diện, bao gồm các lĩnh vực, từ thương mại hàng hóa, thương mại dịch vụ và đầu tư. Với Hiệp định này, Việt Nam và Liên minh hải quan sẽ có thêm nhiều điều kiện để thúc đẩy quan hệ song phương cũng như thúc đẩy quan hệ của Liên minh hải quan với các nước ASEAN và khu vực.
Đại diện cho Liên minh hải quan, Trưởng đoàn đàm phán, Bộ trưởng Thương mại Ủy ban Kinh tế Á - Âu Andrei A. Slepnhev cho rằng trên tinh thần hợp tác hữu nghị, tốt đẹp, trong quá trình đàm phán, hai bên luôn tính toán đến các điều kiện cụ thể của nhau và cân bằng lợi ích giữa hai bên để đi đến kết thúc đàm phán Hiệp định với đầy đủ các nội dung và phù hợp với các tiêu chuẩn mới của Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO).
Khi Hiệp định được ký kết và triển khai, chắc chắn thương mại 2 chiều sẽ tăng trưởng mạnh mẽ, đồng thời thúc đẩy đầu tư giữa các nền kinh tế thành viên nhờ các rào cản được giảm bớt. Hiệp định cũng sẽ tạo thêm hàng chục ngàn công ăn việc làm tại mỗi nước và thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội của các nước thành viên Hiệp định.
THÔNG TIN VỀ CÁC NỘI DUNG CƠ BẢN CỦA HIỆP ĐỊNH VCUFTA
Hiệp định bao gồm các nhóm nội dung chính về Thương mại hàng hóa, Quy tắc xuất xứ, Phòng vệ thương mại, Thương mại dịch vụ, Đầu tư, Sở hữu trí tuệ, Các biện pháp vệ sinh an toàn thực phẩm và kiểm dịch động thực vật (SPS), Quy tắc xuất xứ, Thuận lợi hóa hải quan, Phòng vệ thương mại, Hàng rào kỹ thuật trong thương mại (TBT), Công nghệ điện tử trong thương mại, Cạnh tranh, Pháp lý và thể chế.
Phía Liên minh Hải quan đã dành cho Việt Nam ưu đãi thuế quan, tạo cơ hội xuất khẩu mới quan trọng đối với các nhóm hàng Việt Nam có lợi ích cơ bản như nông sản, tất cả các mặt hàng thủy sản và hàng công nghiệp như dệt, may, da giày và đồ gỗ.
Phía Việt Nam đồng ý mở cửa thị trường có lộ trình cho Liên minh Hải quan đối với một số sản phẩm chăn nuôi, một số mặt hàng công nghiệp gồm máy móc, thiết bị, phương tiện vận tải. Các mặt hàng này đều không cạnh tranh với hàng hóa Việt Nam mà ngược lại góp phần làm đa dạng hóa thêm thị trường tiêu dùng trong nước.
Các cam kết khác về dịch vụ, đầu tư, sở hữu trí tuệ, cạnh tranh, phòng vệ thương mại, giải quyết tranh chấp, SPS, TBT,... đều được thống nhất trên cơ sở các quy định của WTO, đảm bảo cân bằng lợi ích, phù hợp với quy định pháp luật trong nước tại lĩnh vực liên quan và không ảnh hưởng đến các cuộc đàm phán khác của Việt Nam hiện nay.
Liên minh Hải quan là thị trường xuất khẩu hàng hóa truyền thống của Việt Nam, có quy mô tiêu dùng rộng lớn với 170 triệu dân và đang phát triển, với nhiều tiềm năng và thế mạnh trong công nghiệp, khoa học - kỹ thuật. Trong thời gian gần đây, đầu tư của Việt Nam vào Liên minh Hải quan cũng có những tăng trưởng rõ rệt. Mặt khác, đối với Liên minh Hải quan, Hiệp định này là FTA đầu tiên Liên minh ký kết với một nước ngoài.
Do vậy, hai Bên một lần nữa đã tái khẳng định tầm quan trọng của việc ký kết Hiệp định như là một công cụ quan trọng để góp phần liên tục thúc đẩy hơn nữa quan hệ hợp tác và củng cố sự phát triển thương mại và đầu tư trên cơ sở hai Bên cùng có lợi.
Dự kiến hai Bên sẽ hoàn thành các vấn đề kỹ thuật còn lại và hoàn tất các thủ tục nội bộ cần thiết để chính thức ký kết Hiệp định trong khoảng đầu năm 2015.
