Hiện chưa có kết luận điều tra cuối cùng về sự việc này nhưng đây chắc chắn là sự việc đang khiến dư luận rất quan tâm. Nếu sự cán bộ thanh tra nhận hối lộ trong quá trình thanh tra là thật thì quả thực nó sẽ khiến dư luận rất thất vọng, nghi ngờ.
Thanh tra Xây dựng có chức năng giúp Bộ trưởng quản lý nhà nước về công tác thanh tra hành chính, phòng chống tham nhũng; thanh tra chuyên ngành..., phát hiện và kiến nghị xử lý sai phạm của các đơn vị, tổ chức, cơ quan liên quan đến lĩnh vực Xây dựng... Bởi vậy, nếu như lực lượng này lại đòi hỏi lợi ích, gợi ý việc tặng tiền, quà để bỏ qua sai phạm, che giấu sai phạm là việc làm không thể chấp nhận được.
Trong vụ việc này, cơ quan công an sẽ phải tiến hành điều tra xác minh có hay không sự việc đoàn thanh tra Bộ Xây dựng vòi vĩnh, gợi ý đưa hối lộ từ cơ quan, tổ chức bị thanh tra, nếu có sự việc đó thì số tiền là bao nhiêu...
Hiện một số cán bộ, trong đó có Trưởng đoàn thanh tra là bà Nguyễn Thị Kim Anh (bị công an bắt quả tang nhận 160 triệu đồng) đang bị tạm giữ. Câu hỏi đặt ra là vì sao người nhận tiền thì bị tạm giữ để điều tra, còn những người đưa tiền thì lại không?
Đến nay, chưa có thông tin chính thức từ phía cơ quan điều tra Công an tỉnh Vĩnh Phúc, nên chúng ta cũng chưa rõ có người nào thực hiện hành vi đưa tiền cũng bị tạm giữ hay không.
Theo Điều 354 Bộ luật hình sự năm 2015 quy định về tội Hối lộ, người nào lợi dụng chức vụ, quyền hạn trực tiếp hoặc qua trung gian nhận hoặc sẽ nhận bất kỳ lợi ích nào cho chính bản thân người đó hoặc cho người, hoặc tổ chức khác để làm hoặc không làm một việc vì lợi ích hoặc theo yêu cầu của người đưa hối lộ sẽ bị xử lý trách nhiệm hình sự.
Nếu số tiền nhận hối lộ có giá trị từ 2 triệu đồng đến dưới 100 triệu đồng, nếu bị kết tội, người đó sẽ bị phạt tù từ 2 đến 7 năm. Trên 100 triệu đồng đến dưới 500 triệu đồng, mức án sẽ là 7 đến 15 năm tù; từ 500 triệu đến dưới 1 tỷ đồng mức án là 15 đến 20 năm tù; từ 1 tỷ đồng trở lên, người phạm tội sẽ phải đối mặt với mức án từ 20 năm, tù chung thân hoặc tử hình.
Cũng theo quy định tại Bộ luật hình sự thì Đưa hối lộ cũng được xem là hành vi nguy hiểm cho xã hội và phải bị truy cứu trách nhiệm hình sự. Cụ thể, người nào trực tiếp hay qua trung gian đã đưa hoặc sẽ đưa cho người có chức vụ, quyền hạn để người đó làm hoặc không làm một việc vì lợi ích hoặc theo yêu cầu của người đưa hối lộ thì bị xử lý trách nhiệm hình sự.
Về mặt pháp lý, tội đưa hối lộ là tội phạm phạm liên quan đên nhóm tội tham nhũng, xâm phạm đến hoạt động đúng đắn và uy tín của cơ quan Nhà nước, tổ chức, xâm hại đến quyền và lợi ích hợp pháp của công dân.
Mặt khác, nhóm tội phạm này còn là nguyên nhân làm thoái hóa biến chất một bộ phận cán bộ trong bộ máy quản lý Nhà nước, tổ chức, làm giảm lòng tin của nhân dân đối với hiệu lực quản lý Nhà nước, gây sự phẫn nộ, bất bình trong quần chúng nhân dân và gây ảnh hưởng tiêu cực về nhiều mặt trong đời sống xã hội.
Với tội danh này, người phạm tội sẽ bị phạt hành chính từ 20 triệu đến 200 triệu đồng, cải tạo không giam giữ đến 3 năm hoặc phạt tù từ 6 tháng đến 3 năm, tùy theo tính chất và mức độ vi phạm, số tiền đã đưa hối lộ. Nếu số tiền đưa hối lộ từ 1 tỷ đồng trở lên, người phạm tội có thể đối mặt mức án cao nhất lên đến 20 năm tù.
Tuy nhiên với chính sách khuyến khích người dân tố cáo tham nhũng thì Bộ luật hình sự cũng quy định: Người bị ép buộc đưa hối lộ mà chủ động khai báo trước khi bị phát giác, thì được coi là không có tội và được trả lại toàn bộ của đã dùng để đưa hối lộ.
Người đưa hối lộ tuy không bị ép buộc nhưng đã chủ động khai báo trước khi bị phát giác, thì có thể được miễn trách nhiệm hình sự và được trả lại một phần hoặc toàn bộ của đã dùng để đưa hối lộ.
Do đó, trong sự việc trên, cơ quan điều tra cũng cần làm rõ các khoản tiền mà thanh tra Bộ Xây dựng nhận là do ai đưa, người đó đã khai báo với cơ quan công an trước khi bị phát giác hay chưa để có hướng xử lý.
