Ra thông báo cưỡng chế rồi… không đến
Theo Thông báo số 22/TB-CCTHADS ngày 14/10/2021 của Chi cục Thi hành án dân sự (THADS) quận Bắc Từ Liêm, ngày 21/10/2021, cơ quan này sẽ tiến hành cưỡng chế tài sản để thi hành bản án phúc thẩm “Tranh chấp hợp đồng hợp tác đầu tư” số 215/2020/KDTM-PT giữa nguyên đơn là Công ty cổ phần đầu tư và phát triển giáo dục –TDS Việt Nam và Bị đơn là trường THCS&THPT Newton.
Bên bị cưỡng chế theo thông báo số 22/TB-CCTHADS là Trường tiểu học và THCS Pascal với nội dung sẽ cưỡng chế giao quyền sử dụng diện tích 2896,3m2 đất tại lô TH1 – Khu đô thị mới Cổ Nhuế, phường Cổ Nhuế 1, quận Bắc Từ Liêm, TP Hà Nội và tài sản gắn liền với đất là ½ tòa nhà 06 tầng được xây dựng trên diện tích đất nêu trên cùng các trang thiết bị đã đầu tư cho Trường Newton.
Theo thông báo số 22/TB-CCTHADS của Chi cục Thi hành án Bắc Từ Liêm, thời gian cưỡng chế sẽ từ 8 giờ ngày 21/12/2021 cho đến khi cưỡng chế xong. Địa điểm cưỡng chế ở tại Lô TH1 khu đô thị mới Cổ Nhuế phường Cổ Nhuế 1 quận Bắc Từ Liêm TP Hà Nội.
Tuy nhiên, cho đến tận trưa cùng ngày, chúng tôi không thấy xuất hiện lực lượng thi hành án đến để thực hiện Thông báo số 22/TB-CCTHADS, và cũng không có văn bản nào của cơ quan này thông báo về việc dừng thực hiện thi hành án theo thông báo nêu trên.
Điều đáng nói là tại hiện trường lô đất TH1, chúng tôi xác định không hề có trường Tiểu học và THCS Pascal, nên câu hỏi đặt ra là nếu thi hành thông báo số 22/TB-CCTHADS thì lực lượng thi hành án lấy đâu tài sản của trường Tiểu học và THCS Pascal để trao cho trường THCS và THPT Newton (?).
Trả lời báo chí ngay tại hiện trường, Ông Vũ Thế Lợi, đại diện của Công ty Khai Phát, người có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan trong vụ án cho biết, ông đã nhận được Thông báo cưỡng chế thi hành án tại địa điểm lô TH1 vào ngày 21/10/2021. Tuy nhiên, không thấy bất cứ đơn vị nào đến thực hiện việc thi hành án theo thông báo này. Ông Lợi cho biết: “Chúng tôi đang đặt một dấu hỏi, cơ quan thi hành án đã thông báo ngày giờ cụ thể mà không có bất cứ một vị nào đến, hoặc là cưỡng chế hoặc là không cưỡng chế thì cũng cần phải có một thông báo rõ ràng và chúng tôi đang mong chờ một câu trả lời thỏa đáng cho việc này”.
Bản án Phúc thẩm nhiều… sơ hở
Theo ông Vũ Thế Lợi, đại diện của Công ty Khai Phát, ông không đồng tình với Bản án 215/2020/KDTM-PT của TAND TP. Hà Nội cũng như việc cưỡng chế thi hánh án của Chi cục Thi hành án Bắc Từ Liêm đã xác định trường Pascal ở lô TH1. Vì lô đất này thuộc quyền sở hữu tài sản của Công ty TDS và Công ty Khai Phát, và ở đây không hề có trường Pascal. Nên việc thông báo cưỡng chế trường Tiểu học và THCS Pascal trên lô đất TH1 để giao quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất trường THCS và THPT Newton là không thể thực hiện được.
Luật sư Nguyễn Anh Tuấn – đoàn luật sư TP. Hà Nội cho biết, theo quy định của pháp luật điều 313 của Bộ Luật tố tụng dân sự, để tuyên một bản án phải căn cứ vào các quy định của pháp luật, trong đó liên quan đến vụ án này là Luật doanh nghiệp, Bộ Luật dân sự, Luật đầu tư và Luật xây dựng. Nhưng bản án Phúc thẩm số 215 của TAND TP. Hà Nội đã không căn cứ theo bất kỳ quy định của pháp luật có liên quan nào để tuyên bản án.
Đặc biệt, bản án này đã tuyên một hợp đồng vô hiệu, theo quy định của pháp luật, để giải quyết một hợp đồng vô hiệu, hai bên sẽ hoàn trả lại cho nhau những gì đã nhận. Nhưng trong bản án này lại chỉ tuyên trường Newton được sở hữu ½ tòa nhà và được sử dụng diện tích đất gắn liền với tòa nhà.
Cách giải quyết như thế cũng có nghĩa là bản án mới chỉ dừng lại ở quyền sở hữu và quyền sử dụng của trường Newton, chưa xác định trách nhiệm của bất kỳ đơn vị, cá nhân nào phải thực hiện nghĩa vụ hoàn trả diện tích đất này của trường Newtons.
Nội dung bản án tuyên có liên quan đến vấn đề trả lại tiền, lẽ ra phải tuyên bên nhận tiền trong giao dịch mua bán chuyển nhượng phải hoàn trả lại tiền. Nhưng trong bản án lại không tuyên hoàn trả lại tiền, mà chỉ tuyên phía Công ty Khai Phát và Công ty TDS được nhận lại số tiền đó. “Bây giờ không tuyên người trả thì làm sao mà nhận lại được”, luật sư Tuấn nhấn mạnh.
Đối với tài sản, nội dung bản án lại không tuyên người nào phải giao lại tài sản, mà chỉ tuyên người được sở hữu tài sản đó. Do đó, nếu người nào đang xâm phạm quyền sở hữu tài sản đó, lại phải tiếp tục khởi kiện bằng một vụ kiện khác yêu cầu tòa án buộc người đang chiếm giữ tài sản phải trao trả lại tài sản đó.
Cũng theo Luật sư Tuấn, việc thi hành án có nghĩa là thực hiện theo đúng quyết định của bản án, trong bản án ở đây chỉ tuyên mỗi về vấn đề sở hữu. Vì vậy, việc thi hành án chỉ cần làm sao xác định được quyền sở hữu của trường Newton và được Nhà nước công nhận. Bản án không hề tuyên đơn vị nào phải thực hiện việc bàn giao đó.
Trong khi đó, Quyết định cưỡng chế và thông báo Cưỡng chế thi hành án, lại thi hành án bằng biện pháp bàn giao. Trong bản án không quy định về việc bàn giao thì thi hành án không được phép thực hiện việc bàn giao đó. Do đó, Quyết định cưỡng chế bàn giao này đã nằm ngoài nội dung của bản án.
Mặt khác, khi bản án chưa có hiệu lực pháp luật, quyền sở hữu tòa nhà vẫn thuộc về Công ty Khai Phát và Công ty TDS. Trước khi có bản án Phúc thẩm 215, đơn vị này đã đầu tư xây dựng hệ thống phòng cháy chữa cháy cũng như các trang thiết bị để đảm bảo tòa nhà TH1 vận hành an toàn. Trong quá trình giải quyết vụ án, Tòa án đã bỏ qua bước thẩm định tại chỗ đối với tài sản đang tranh chấp để tuyên án cho phù hợp với thực tế. Đây là một vi phạm tố tụng trong quá trình xét xử của Tòa án nhân dân TP Hà Nội đối với bản án này.
Bộ Tư pháp đang xử lý vi phạm của Chi cục Thi hành án Bắc Từ Liêm
Tại buổi họp báo thường kỳ của Bộ Tư pháp được tổ chức ngày 22/10/2021, những vấn đề sai phạm của Chi cục Thi hành án Bắc Từ Liêm – TP Hà Nội trong việc thi hành bản án phúc thẩm 215/2020/KDTM-PT đã được báo chí nêu ra.
Trả lời những vấn đề báo chí quan tâm, Nguyễn Thắng Lợi - Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Thi hành án dân sự - Bộ Tư pháp cho biết: Những vi phạm, thiếu sót của Chi cục Thi hành án dân sự quận Bắc Từ Liêm (Hà Nội) trong việc tổ chức thi hành án gây bức xúc trong dư luận thời gian qua đã được Cục Thi hành án dân sự thành phố Hà Nội kiểm tra và kết luận. Hiện nay, cơ quan chức năng cũng đã có biện pháp xử lý trách nhiệm với chấp hành viên và những người liên quan.
Đối với trách nhiệm của Chi cục trưởng Chi cục Thi hành án dân sự quận Bắc Từ Liêm, Cục Thi hành dân sự thành phố Hà Nội đã thụ lý và đã ban hành kết luận giải quyết tố cáo và gửi văn bản thông báo kết quả giải quyết tố cáo theo đúng quy định pháp luật.
Ông Nguyễn Thắng Lợi cũng khẳng định: Lãnh đạo Bộ Tư pháp đã chỉ đạo rà soát lại toàn bộ nội dung vụ việc tổ chức thi hành án, để chỉ đạo giải quyết theo đúng quy định pháp luật. Đồng thời, Cục Thi hành án dân sự Hà Nội đã giao Trưởng phòng Tổ chức cán bộ tham mưu tổ chức kiểm điểm và xử lý trách nhiệm đối với ông Nguyễn Quốc Hùng - Chi cục trưởng Chi cục Thi hành án dân sự quận Bắc Từ Liêm.
Được biết, kết luận số 37/KL-CTHADS của Cục Thi hành án dân sự TP Hà Nội ban hành ngày 5/5/2021 đã xác định rõ: “Nội dung tố cáo ông Nguyễn Quốc Hùng ra Quyết định thi hành án số 528/QĐ-CCTHADS ngày 28/12/2020 trái pháp luật là tố cáo đúng”; “Nội dung tố cáo ông Nguyễn Quốc Hùng ra Quyết định thi hành án số 510/QĐ-CCTHADS ngày 14/12/2020, Quyết định thi hành án số 511/QĐ-CCTHADS ngày 14/12/2020 và Quyết định tiếp tục thi hành án số 08/QĐ-CCTHADS ngày 11/3/2021 trái pháp luật là tố cáo đúng một phần.”…
Với những sai phạm nêu trên, Cục THADS TP Hà Nội đã yêu cầu Chi cục trưởng Chi cục THADS quận Bắc Từ Liêm thu hồi Quyết định thi hành án số 528, đồng thời yêu cầu sửa đổi nội dung các quyết định thi hành án liên quan đảm bảo đúng quy định của pháp luật.
Kết luận 37/KL-CTHADS cũng yêu cầu Chi cục trưởng Chi cục THADS quận Bắc Từ Liêm, có biện pháp khắc phục các tồn tại vi phạm của các quyết định thi hành án đã ban hành trong vụ việc này phải theo đúng quy định của pháp luật. Sau khi Tòa án nhân dân thành phố Hà Nội giải thích những nội dung chưa rõ, phải ra quyết định sửa đổi, bổ sung các Quyết định thi hành án số 510/QĐ-CCTHADS ngày 14/10/2020; Quyết định thi hành án số 511/QĐ-CCTHADS ngày 14/12/2020 và Quyết định tiếp tục thi hành án số 08/QĐ-CCTHADS ngày 11/3/2021 đảm bảo đúng quy định của pháp luật.
Đối với những nội dung của Bản án mà Tòa án không giải thích được, hoặc thuộc trường hợp không được giải thích, thì Chi cục trưởng Chi cục THADS quận Bắc Từ Liêm cần phải kiến nghị theo trình tự giám đốc thẩm tới TAND cấp cao, Viện Kiểm sát cấp cao tại Hà Nội theo thẩm quyền, đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp cho các bên đương sự.
