Trường hợp đô thị của Dubai và Thượng Hải là những mô hình mà các đô thị trên thế giới nên né tránh để tránh lặp lại sự đáng tiếc về sau vì đó là những ví dụ của sự phát triển đô thị lãng phí môi trường.
Phố Đông sang trọng ở Thượng Hải. (Ảnh: internet)
Chính con người và những ứng xử của con người với thiên nhiên đã gây ảnh hưởng tới các hệ thống môi trường tự nhiên. Bởi vậy, con người phải tự chịu trách nhiệm về những hành động của mình và có những biện pháp khắc phục kịp thời. Có nghiên cứu đã chỉ ra rằng 3/4 lượng khí cacbonic (CO2) trong thế giới là khí nhà kính được phát ra bởi từ đô thị.
Một nửa lượng khí CO2 được tạo ra từ các tòa nhà bởi con người cần sự thoải mái khi sống và làm việc trong các tòa nhà, họ cần sử dụng năng lượng để làm nóng hoặc làm mát môi trường nội thất. Một nửa lượng khí CO2 được tạo ra bởi giao thông cơ giới, phát triển theo cấp số nhân ở những quốc gia đang phát triển.
Dubai và Thượng Hải là những thành phố với vô số nhà chọc trời “khủng”. Những công trình này tiêu thụ quá mức năng lượng và nguyên vật liệu, do đó ảnh hưởng đến môi trường tự nhiên. Tại các thành phố này, phát triển đô thị rất không bền vững. Nhiều kiến trúc sư nổi tiếng trên thế giới đã có những chỉ trích thẳng thắn về các công trình chọc trời được gọi là “sự thành công khủng khiếp” của Thượng Hải và Dubai.
Kênh truyền hình BBC-Du lịch đã có thời gian trình chiếu về “sự phức tạp” của công trình khách sạn Burj Al Arab thuộc tổ hợp phát triển ở Dubai Burj và đằng sau đó là cả một “ẩn ý” muốn truyền tải đến thế giới về sự lãng phí môi trường. Khách sạn 7 sao Burj Al-Arab (theo tiếng Ả Rập là Ngọn tháp của Ả Rập) được mệnh danh là khách sạn hạng sang nhất thế giới, với mức giá thuê từ 1.000 đến 15.000 USD mỗi đêm, riêng phòng Hoàng gia là 27.000 USD/đêm (hơn 560 triệu đồng). Rất nhiều tiểu tiết thiết kế trong tổ hợp này nói lên sự lãng phí trong sử dụng năng lượng hoặc quá tốn kém. Dubai tiêu thụ một lượng khổng lồ các nguồn tài nguyên không thuộc biên giới quốc gia của mình. Không ngạc nhiên khi nghe rằng nói rằng họ xây dựng cả khu thể thao phục vụ các cuộc thi liên quan đến xứ lạnh như băng tuyết giữa lòng sa mạc. Hẳn bạn sẽ hình dung ra lượng khổng lồ nguồn tài nguyên tiêu thụ ở đây!
Khách sạn 7 sao Burj Al-Arab được xem là biểu tượng của sự xa xỉ.
Còn đối với Thượng Hải thì sao? Khu vực Trung tâm tài chính cao tầng của Phố Đông được mọc lên với những công trình không có bản sắc. Rất nhiều công trình tại Thượng Hải sừng sững, thách thức sự “hoành tráng” trước thế giới nhưng “vô cảm” và vô cùng lãng phí năng lượng và nguyên vật liệu. Nhiều thành phố của Trung Quốc ngày nay trên thực tế là hình ảnh thu nhỏ của những gì đi sai với phát triển đô thị bền vững và Thượng Hải là một ví dụ. Đã có biết bao nhiêu bài viết về môi trường ở đây, đơn cử duy nhất là môi trường không khí. Theo tính toán chỉ có 1% dân số đô thị hít thở không khí được cho là an toàn theo tiêu chuẩn châu Âu. Cơ quan Năng lượng Quốc tế dự tính rằng Trung Quốc sẽ vượt xa Mỹ và trở thành nước có lượng phát thải khí nhà kính lớn nhất thế giới.
Rất may mắn là những năm gần đây, Dubai đã bắt đầu ứng dụng các công nghệ xây dựng tiên tiến và thân thiện môi trường nhằm giảm thiểu tác động nguy hại từ các công trình khủng. Trong đó có dự án thành phố bền vững sử dụng năng lượng thân thiện với môi trường ở Dubai. Trong khu vực này sẽ có khách sạn Indigo sử dụng năng lượng mặt trời cho mọi hoạt động như một phần của tham vọng phát triển thành phố bền vững. Thay vì trồng cỏ gây tốn nước, thực vật bản địa có khả năng chống chịu nắng hạn sa mạc sẽ được trồng để tạo thảm xanh cho khu vực này. Dịch vụ xe buýt đưa đón khách bằng năng lượng mặt trời có sẵn trong khách sạn, giúp kết nối du khách với phố phường Dubai.
Khách sạn Indigo. (Ảnh: Indigo News)
Thượng Hải cũng vậy, thời gian gần đây chính quyền thành phố đã có những động thái tích cực nhằm khuyến khích thúc đẩy các công trình xanh, thân thiện về mặt môi trường.Tòa tháp cao thứ 2 thế giới, Thượng Hải Tower được biết tới nhờ kiến trúc độc đáo và ấn tượng. Tháp Thượng Hải có hình dạng của 9 tòa nhà hình trụ xếp chồng lên nhau với tất cả mặt đều được ốp 2 lớp kính trong suốt, có tính phản chiếu cao để giảm sự hấp thụ nhiệt. Tuy nhiên, chất lượng công trình cũng là một vấn đề gây tranh cãi khi một tấm kính ở tầng 76 đã rơi thẳng xuống đường và vỡ vụn trước cửa số 4 của tòa nhà. Một người đàn ông khi bước ra ngoài cửa xe đã bị mảnh kính văng trúng và thương nhẹ. Rất may thời điểm đó không có người qua lại nên không xảy ra tai nạn đáng tiếc. Còn vấn đề về công nghệ xanh được ứng dụng trong công trình này lại là vấn đề chưa được cụ thể.
Thượng Hải Tower. (Ảnh:Shutterstock)
Như vậy, cả Dubai và Thượng Hải là ví dụ về phát triển đô thị lãng phí môi trường. Tại đây, người ta e ngại rằng có nguy cơ về hiệu ứng “đảo nhiệt” trong lòng đô thị - điều tối kỵ của một đô thị muốn phát triển bền vững.
