Nghị quyết có điểm mới quan trọng là “thực hiện xã hội hóa biên soạn SGK; có một số SGK cho mỗi môn học”. Đây là quyết định mang tính đột phá, phù hợp xu hướng quốc tế, đáp ứng nhu cầu đa dạng; đặc biệt giúp huy động nguồn lực xã hội không ngừng nâng cao chất lượng SGK, phá bỏ độc quyền trong biên soạn, phát hành SGK.
Thực hiện Nghị quyết số 88, Bộ GD&ĐT đã ban hành Thông tư số 33/2017/TT-BGDĐT quy định tiêu chuẩn, quy trình biên soạn, chỉnh sửa SGK; tiêu chuẩn tổ chức, cá nhân biên soạn SGK; tổ chức và hoạt động của Hội đồng Quốc gia thẩm định soạn SGK. Đã có nhiều tổ chức, cá nhân tham gia biên soạn SGK gửi Bộ thẩm định, bảo đảm kịp thời triển khai Chương trình GDPT 2018.
Kết quả phê duyệt soạn SGK sử dụng trong các cơ sở giáo dục phổ thông của Bộ trưởng Bộ GD&ĐT đối với các lớp 1, 2, 3, 4, 6, 7, 8, 10, 11 đã khẳng định thành công bước đầu thực hiện chủ trương xã hội hoá biên soạn SGK. Sau khi thẩm định, phê duyệt các bộ sách lớp 5, 9 và 12 (công việc đang được tiến hành), chúng ta có đủ sách từ lớp 1 đến lớp 12 ở tất cả môn học. Hệ thống SGK phong phú, đa dạng, tạo điều kiện cho học sinh, giáo viên lựa chọn bộ sách phù hợp với điều kiện kinh tế - xã hội, đặc điểm vùng miền.
Sau một số khó khăn, lúng túng ban đầu, triển khai chương trình, SGK mới trong nhà trường cơ bản đi vào nền nếp. Việc khó khăn nhất là thay đổi nhận thức về SGK, thói quen sử dụng SGK như “pháp lệnh” cũng dần chuyển biến.
Linh hoạt trong sử dụng SGK và tận dụng được ưu điểm của các bộ sách khác nhau giúp giáo viên nâng cao chất lượng bài dạy. Việc lựa chọn SGK nhìn chung được thực hiện đúng quy trình theo hướng dẫn của Bộ GD&ĐT, bảo đảm công khai, dân chủ, phù hợp nguyện vọng nhà trường, đội ngũ giáo viên… Có thể nói, chủ trương xã hội hóa việc biên soạn SGK đã đạt kết quả và đang diễn ra thuận lợi.
Bởi vậy, thời điểm này, biên soạn thêm một bộ SGK của Bộ GD&ĐT là việc rất cần phải cân nhắc thấu đáo, thậm chí không cần thiết. Đây cũng là ý kiến của nhiều nhà giáo, cán bộ quản lý giáo dục, các chuyên gia, nhà khoa học, đại biểu Quốc hội và Bộ GD&ĐT.
Rất nhiều lý do được chỉ ra: Đã có đầy đủ các bộ SGK bảo đảm chất lượng để triển khai dạy học; các nhà xuất bản chủ động hợp tác, hợp đồng với tác giả có kinh nghiệm, nhiệt huyết nên Bộ GD&ĐT sẽ khó khăn trong huy động đội ngũ viết sách chất lượng; tốn kém kinh phí; ảnh hưởng lớn tới chủ trương xã hội hóa trong biên soạn, phát hành SGK, dễ quay trở lại tình trạng độc quyền...
Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn từng chia sẻ, việc thay sách đã đi gần hết chặng đường, việc có một bộ sách của Bộ GD&ĐT vào lúc này có thể sẽ là cuộc điều chỉnh chính sách giữa chừng rất lớn, tác động tới tinh thần đổi mới mà toàn ngành đang hướng tới.
Báo cáo giám sát thực hiện Nghị quyết 88 và Nghị quyết 51 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội có nhận định, triển khai đổi mới chương trình, SGK đã tạo chuyển biến tích cực, đạt nhiều kết quả quan trọng, đáng ghi nhận. Như vậy, nói như Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn “chủ trương là đúng, đường đi là đúng, cách làm là đúng, đúng về cái lớn, cái căn bản”.
Liên quan đến SGK, có lẽ việc cần dành tâm sức là làm sao để các bộ SGK được phê duyệt ngày càng nâng cao về chất lượng. Đặc biệt, làm sao để đội ngũ giáo viên thấu hiểu sự thay đổi về bản chất của SGK: Chương trình là thống nhất, pháp lệnh; SGK chỉ là học liệu, công cụ, hỗ trợ giáo viên chuyển tải chương trình, thực hiện các yêu cầu môn học. Nhận thức đúng và kiên trì với mục tiêu đổi mới, chúng ta sẽ dần khắc phục khó khăn ban đầu để cải thiện và ngày càng tốt hơn.
