Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg đã thăm Nam Caucasus. Gặp gỡ Tổng thống Azerbaijan Ilham Aliyev, sau đó với thủ tướng Gruzia và Armenia Irakli Kobakhidze và Nikol Pashinyan.
Cùng đọc về mối đe dọa này đối với trật tự khu vực trong bài viết của RIA Novosti.
Tăng cường hợp tác
Trong các cuộc đàm phán với ông Stoltenberg, Tổng thống Azerbaijan Ilham Aliyev lưu ý: "Mối quan hệ đối tác NATO-Azerbaijan có lịch sử lâu dài - hơn 30 năm. Baku đã tham gia các hoạt động gìn giữ hòa bình ở Kosovo và Afghanistan, đây là một trải nghiệm to lớn đối với chúng tôi.
Vào cuối tháng 8 năm 2021, quân nhân của chúng tôi nằm trong số "lực lượng liên minh cuối cùng rời khỏi Afghanistan. Điều này càng thể hiện cam kết hợp tác mạnh mẽ của chúng tôi".
Tổng thống Aliyev cũng nói với vị khách quý về việc hiện đại hóa quân đội Azerbaijan theo tiêu chuẩn NATO. Theo ông, điều này làm tăng tính chuyên nghiệp của quân đội.
Bằng chứng là cuộc chiến tranh Karabakh lần thứ hai vào năm 2020 và cái gọi là chiến dịch chống khủng bố vào năm 2023, đặt dấu chấm hết cho Cộng hòa Nagorno-Karabakh tự xưng.
Ông Aliyev nói: "Đây là một ví dụ điển hình về cách giải quyết các xung đột kéo dài". Tuy nhiên, vị nguyên thủ này đảm bảo với ông Stoltenberg rằng ông hiện đang hướng tới việc ký một hiệp ước hòa bình với Yerevan chứ không phải tiếp tục đối đầu.
Tổng thống nhắc nhở Tổng thư ký rằng Azerbaijan cung cấp khí đốt cho sáu thành viên NATO, cũng như hai đối tác của liên minh và Ủy ban Châu Âu đánh giá rất cao điều này. Ông thừa nhận mình cảm thấy có trách nhiệm lớn lao trong vấn đề này.
Tổng thư ký Stoltenberg cảm ơn ông Aliyev vì đã cung cấp khí đốt và dàn xếp với Armenia. Ông cũng hoan nghênh quyết định của Baku gửi viện trợ nhân đạo tới Kiev.
Người bạn tốt nhất
Tại Tbilisi, Tổng thư ký NATO nhấn mạnh Georgia là một trong những đối tác thân thiết nhất của NATO.
Ông nói rằng Nga nên công nhận Abkhazia và Nam Ossetia là một phần của nước cộng hòa Transcaucasian, đồng thời liên kết chính sách của Moscow trong lĩnh vực này với các hành động ở Ukraine.
Ông Stoltenberg sau đó cảm ơn Georgia vì đã giúp đỡ hàng nghìn người tị nạn Ukraine và nhấn mạnh tầm quan trọng của Biển Đen.
"Tôi muốn cảm ơn cá nhân ngài vì sự ủng hộ đối với đất nước chúng tôi, khát vọng Euro-Atlantic của chúng tôi. Georgia là một trong những đối tác trung thành và đáng tin cậy nhất của NATO. Trong những năm qua, chúng tôi đã tích cực tham gia vào các hoạt động đang diễn ra".
Thủ tướng Kobakhidze cho biết: "Liên minh này đóng góp đáng kể vào việc tăng cường an ninh chung châu Âu-Đại Tây Dương. Mặt khác, NATO đã và đang đóng một vai trò quan trọng trong việc phát triển khả năng phòng thủ của Georgia".
Và ông bày tỏ lo ngại về nguy cơ sụp đổ ý tưởng về một "Châu Âu hòa bình". Trong giai đoạn lịch sử khó khăn này, các nước phải đoàn kết và tuân thủ chặt chẽ các nguyên tắc của luật pháp quốc tế, ông nhấn mạnh.
Ưu đãi thú vị
Một ngày trước khi ông Stoltenberg đến Yerevan, Thủ tướng Armenia Nikol Pashinyan đã cảnh báo người dân các ngôi làng giáp ranh với Azerbaijan ở vùng Tavush rằng chiến sự có thể tái diễn vào cuối tuần.
Điều này sẽ xảy ra nếu Armenia từ chối chuyển giao cho các nước láng giềng 4 khu định cư và vùng lãnh thổ lân cận, theo bản đồ của Liên Xô thuộc về SSR của Azerbaijan, nguyên thủ quốc gia giải thích.
Đáng chú ý là chính ông Pashinyan đề xuất trả lại biên giới này, nhưng Baku muốn lấy lại các ngôi làng trước khi quá trình phân định bắt đầu.
"NATO thúc đẩy chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của Armenia cũng như khát vọng hòa bình của nước này", ông Stoltenberg khẳng định. Và ông nhắc nhở sự cần thiết phải ký hiệp ước hòa bình với Baku.
Thủ tướng và Tổng thư ký cũng thảo luận về cải cách ở Armenia. Ông Stoltenberg nói: "Các bạn đã thể hiện cam kết thực sự trong việc chống tham nhũng, củng cố các thể chế dân chủ và duy trì nhà nước pháp quyền".
"Chúng tôi quan tâm đến việc tiếp tục và phát triển đối thoại chính trị, mở rộng quan hệ đối tác với liên minh cũng như với các cá nhân tham gia.
Chúng tôi hy vọng rằng trong tương lai gần họ sẽ phê duyệt một chương trình riêng phù hợp với tiến trình hợp tác mới giữa Armenia-NATO", ông Pashinyan đã trả lời.
Ông giải thích điều này là do sự cần thiết phải phát triển tiềm năng phòng thủ của nước cộng hòa trong bối cảnh có các mối đe dọa an ninh nghiêm trọng. Đồng thời, Thủ tướng nhấn mạnh tuân thủ chính sách khu vực hóa.
Người đứng đầu nhà nước cho biết: "Mối quan hệ đặc biệt của chúng tôi với Georgia và Iran là vô cùng quan trọng và không sự hợp tác nào của chúng tôi có thể nhằm vào khu vực của chúng tôi".
Trò chơi nguy hiểm
Điện Kremlin nhận thấy NATO đang tìm cách tăng cường ảnh hưởng ở vùng Kavkaz như thế nào và tin rằng điều này sẽ không tạo thêm sự ổn định cho khu vực, ông Dmitry Peskov, thư ký báo chí của Tổng thống Nga, nhận xét về chuyến đi của Soltenberg.
Ông nói thêm: "Những liên hệ này là quyền chủ quyền của các quốc gia Caucasian. Chúng tôi đang theo dõi chặt chẽ và chủ yếu có ý định tập trung vào quan hệ song phương cũng như các công cụ hợp tác mà phía chúng tôi có".
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Maria Zakharova cho biết: "NATO có nhiệm vụ tối đa, đó là: mở mặt trận thứ hai ở Transcaucasia chống lại đất nước chúng tôi và nói chung là đốt cháy khu vực một lần nữa".
"Chúng ta không nên phóng đại tầm quan trọng của NATO đối với Nam Caucasus, nhưng điều đó rất quan trọng. Liên minh này đã đặt cho mình mục tiêu làm suy yếu về mặt chất lượng ảnh hưởng của Nga trong khu vực. Armenia được chọn làm mục tiêu chính.
Về vấn đề này, phương Tây hoàn toàn tin tưởng chấp thuận chính sách định hướng lại của ông Pashinyan. Về quan hệ đối tác Gruzia-NATO, cường độ của nó đã giảm đi.
Tbilisi vẫn cam kết tham gia liên minh, nhưng quan hệ của Georgia với phương Tây đã xấu đi do xung đột Nga-Ukraine. Azerbaijan, Thổ Nhĩ Kỳ vẫn là kênh ảnh hưởng chính của liên minh đối với Baku", ông Dmitry Suslov, Phó giám đốc Trung tâm các vấn đề văn hóa và châu Âu hội nhập cho biết.
Người đứng đầu bộ phận Caucasus tại Viện các nước CIS, Vladimir Novikov, coi chuyến tham quan Nam Caucasus của Stoltenberg là một chuyến đi giới thiệu. NATO muốn quyết định chiến lược tương lai trong khu vực.
"Chúng tôi nhận thấy một sự định dạng lại chính sách khu vực trên quy mô lớn, xuất hiện sau Chiến tranh Karabakh lần thứ hai và sự ra đời của Quân khu phía Bắc. Armenia, sau khi mất Karabakh, đang tìm cách tách mình ra khỏi Moscow với lý do" đa dạng hóa hệ thống an ninh.
"Georgia đang thực hiện một động thái khó khăn. Một mặt, nước này công khai vẫn cam kết với lựa chọn Euro-Atlantic. Mặt khác, ông ấy đang cố gắng tránh đối đầu với Moscow.
Azerbaijan muốn hợp tác với EU chứ không muốn hội nhập. Và họ theo đuổi một chính sách mơ hồ đối với Moscow, xen kẽ những cử chỉ thân thiện với việc tán tỉnh Kiev. Rõ ràng, ông Stoltenberg đã quyết định tự mình tìm hiểu chuyện gì đang xảy ra", chuyên gia này nói.
Dù vậy, các nhà khoa học chính trị được RIA Novosti phỏng vấn tin rằng Armenia có thể trở thành điểm tựa cho những nỗ lực của phương Tây nhằm san bằng vai trò của Nga trong khu vực.
Không phải vô cớ mà ông Stoltenberg đến Yerevan sau Baku và Tbilisi: ông ấy muốn thu thập thêm thông tin về Nam Caucasus trước cuộc họp quan trọng nhất.
