Nhiều phụ nữ khi mang thai và sau khi sinh con thường than phiền về sự sút giảm trí nhớ và khả năng tập trung. Nghiên cứu đăng mới đây trên tờ Nature Neuroscience phần nào lý giải hiện tượng này, khi phát hiện ra rằng não bộ của phụ nữ bị teo lại sau thời gian mang thai.
Trong nghiên cứu này, nhà khoa học Hà Lan Elseline Hoekzema và nhà tâm lý học Tây Ban Nha Erika Barba-Muller cho rằng hiện tượng sút giảm trí nhớ ở phụ nữ sau mang thai có liên hệ với hiện tượng "cắt bỏ liên kết não bộ" thường xảy ra với con người ở độ tuổi lên ba và thời kỳ thanh niên.
Ở độ tuổi thanh niên, quá trình này giúp hiệu chỉnh các liên kết thần kinh, hỗ trợ sự chuyên biệt hóa của mạch điện não bộ, đóng vai trò quan trọng tới nhận thức sức khỏe, phát triển cảm xúc và ý thức xã hội.
Theo nghiên cứu, ở phụ nữ mang thai, sự sụt giảm chất xám có khả năng giúp phụ nữ cải thiện năng lực cảm nhận suy nghĩ của người khác, rất hữu ích cho việc dự đoán và hiểu nhu cầu của trẻ sơ sinh.
Các nhà khoa học đã quét não bộ của 25 phụ nữ sắp làm mẹ cùng 19 đối tác nam giới. Nhóm người này được chụp não trở lại khi quá trình mang thai kết thúc. Nhóm đối chứng gồm 20 phụ nữ chưa từng sinh con và 17 đối tác nam giới.
Các nhà khoa học không thu được bằng chứng về sự giảm sút ý thức ở những phụ nữ mang thai. Tuy nhiên, sau sinh, họ biểu hiện kém hơn trong các bài kiểm tra trí nhớ miệng. "Đôi lúc ít hơn là nhiều hơn. Giảm khối lượng không nhất thiết có nghĩa là giảm chức năng", Hoekzema nói.
Phần não giảm đi chủ yếu nằm trong khu vực vỏ não trán trước và thùy thái dương, nơi được cho có liên hệ với ý thức xã hội và các chức năng khác.
Hai năm sau, các nhà khoa học tiếp tục chụp não các bà mẹ chưa mang thai trở lại (11 người), phát hiện lượng giảm đi vẫn chưa phục hồi, ngoại trừ ở hồi hải mã ở não trước, vùng não có liên hệ với trí nhớ.
Những phụ nữ có bộ não thay đổi nhiều hơn dường như là những người có mối quan hệ khăng khít hơn với con cái.
Theo Kim Yonkers, nhà tâm lý học, giáo sư sản phụ khoa tại Đại học Yale, các khu vực não xảy ra hiện tượng sụt giảm có liên hệ với các chức năng không liên quan với ý thức xã hội, như trầm cảm và kiểm soát cơn đau. Việc giảm khối lượng não cũng có khả năng giúp phụ nữ quên cơn đau đẻ.
Hiện tượng giảm khối lượng não ở loài gặm nhấm giúp chuột mẹ cải thiện khả năng tìm kiếm thức ăn. Các nhà khoa học nhận định áp lực tiến hóa ở con người có khả năng đã đẩy mạnh sự thay đổi diễn ra trong các quá trình xã hội.
