Ngoài kế hoạch cung cấp bom chùm, Mỹ và các đồng minh phương Tây còn đang chuẩn bị viện trợ cho Ukraine loại máy bay chiến đấu hiện đại F-16, nguy cơ đẩy cuộc xung đột với Nga sang một cấp độ mới.
Ngày 13/7, bên lề Hội nghị Thượng đỉnh NATO tại Lithuania, Cố vấn An ninh quốc gia Mỹ Jake Sullivan xác nhận, Tổng thống Joe Biden đã đưa ra quyết định sau khi tham vấn các đồng minh về việc bắt đầu huấn luyện phi công Ukraine sử dụng F-16.
Đây là bước đi đầu tiên để không quân Ukraine có thể tiếp nhận một trong những dòng chiến đấu cơ hiện đại nhất thế giới hiện nay. Việc đào tạo phi công sẽ mất một thời gian trước khi phương Tây có thể chuyển giao lô F-16 đầu tiên tới Ukraine.
Trước đó, Đan Mạch cũng tuyên bố một liên minh được thành lập để đảm nhận việc huấn luyện cho phi công Ukraine lái máy bay F-16, dự kiến bắt đầu hoạt động từ tháng 8 tới. Liên minh này do Đan Mạch và Hà Lan dẫn đầu, cùng sự tham gia của các nước khác như Bỉ, Canada, Luxemburg, Na Uy, Ba Lan, Bồ Đào Nha, Romania và Thụy Điển.
Ngoại trưởng Ukraine Dmitry Kuleba xác nhận khóa huấn luyện sẽ bắt đầu vào tháng 8 hoặc đầu tháng 9 và trong điều kiện lý tưởng, những chiếc F-16 đầu tiên do phi công Ukraine điều khiển sẽ cất cánh vào cuối quý I/2024.
Tuy nhiên, mục tiêu này không hề đơn giản vì ngoài đào tạo phi công, để không quân Ukraine vận hành được phi đội F-16 họ còn phải đào tạo các kỹ sư, kỹ thuật viên và chuẩn bị cơ sở hạ tầng thích hợp.
Điều này đồng nghĩa những chiếc F-16 chưa thể xuất hiện sớm trong cuộc xung đột giữa Ukraine với Nga hiện nay. Tuy nhiên, động thái mới của Mỹ và các đồng minh liên quan đến F-16 đã nhận được phản ứng cứng rắn từ phía Nga.
Trong cuộc phỏng vấn hôm 13/7, Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov tuyên bố Moscow coi kịch bản Mỹ chuyển giao máy bay F-16 cho Ukraine là “bước ngoặt cực kỳ nguy hiểm” và là mối đe dọa hạt nhân tiềm tàng vì không loại trừ khả năng những máy bay này có thể mang vũ khí hạt nhân.
Giới chức Nga trước đó từng nhiều lần kêu gọi Mỹ và các đồng minh ngừng chuyển giao vũ khí cho Ukraine vì điều này không ảnh hưởng đến kết quả của cuộc xung đột mà chỉ làm gia tăng nguy cơ đối đầu trực tiếp giữa Moscow và NATO. Moscow cũng cảnh báo phương Tây “không nên đùa với lửa” bằng kế hoạch gửi F-16 cho Ukraine.
Hồi tháng trước, Tổng thống Nga Vladimir Putin từng cảnh báo rằng những chiếc F-16 sẽ “cháy rụi” giống như xe tăng phương Tây cung cấp cho Kiev. Ông thậm chí còn tuyên bố rằng Moscow sẽ tìm mọi cách tấn công các địa điểm bên ngoài Ukraine nếu những chiếc máy bay này đóng quân ở đó.
Kế hoạch của Mỹ và đồng minh gửi máy bay F-16 cho Ukraine được đưa ra chính thức chỉ vài ngày sau việc ông Jake Sullivan ngày 7/7 thông báo Mỹ quyết định gửi bom chùm cho Kiev trong gói viện trợ quân sự mới trị giá 800 triệu USD.
Đây là loại bom nổ trên không trung, phát tán các quả bom, đầu đạn nhỏ hơn ra khắp khu vực mục tiêu. Chúng được sử dụng để chống lại người và phương tiện bọc thép hạng nhẹ, đồng thời có xu hướng để lại những quả bom nhỏ chưa kích nổ, có thể tồn tại trong các khu vực xung đột trong nhiều thập kỷ.
Những tín hiệu vũ khí mới và nguy hiểm xuất hiện trên chiến trường càng cho thấy cuộc xung đột Nga – Ukraine hiện nay có thêm nguy cơ mở rộng, đe dọa đến an ninh khu vực và thế giới với quy mô lớn hơn nhiều so với hiện nay.
