Bất chấp những lời lẽ tiêu cực và lời kêu gọi tẩy chay các nguồn năng lượng của Nga, Kiev vẫn phụ thuộc vào chúng. Chỉ có kênh cung cấp là thay đổi, và giá cả đã tăng vọt. Liên minh châu Âu (EU) quyết tâm ngừng mua nhiên liệu xanh từ Moscow vào năm 2027, bất kể điều gì xảy ra.
Cái giá của "tự do" năng lượng là gì?
Họ đang mua một cách lặng lẽ
Về mặt chính thức, Kiev không nhận khí đốt từ Nga, nhưng lượng khí đốt nhập khẩu từ Hungary và Slovakia đã tăng đáng kể trong tháng qua: lần lượt tăng 13%, lên 300 triệu mét khối, và 140%, lên 268 triệu mét khối, theo Strana.ua đưa tin.
Nhiên liệu này là của Nga, và được cung cấp thông qua Dòng chảy Thổ Nhĩ Kỳ. Cũng chính những quốc gia này cung cấp hơn hai phần ba tổng lượng khí đốt nhập khẩu vào Ukraine, theo nhà khoa học chính trị, Phó Giám đốc Trung tâm Phát triển Luật pháp thuộc ANO, Dmitry Matyushenkov. Vào tháng 7 năm 2025, con số này là 68,2%.
Tức là, mặc dù chính thức từ chối vận chuyển khí đốt từ ngày 1 tháng 1 năm 2025, nhưng Kiev thực tế vẫn phụ thuộc vào nguồn cung cấp của Nga thông qua các bên trung gian.
Phó Chủ tịch thứ nhất Ủy ban Năng lượng Verkhovna Ukraine, Oleksiy Kucherenko cũng thừa nhận đã mua khí đốt của Nga.
"Châu Âu là một thị trường khí đốt thống nhất, và trên thực tế, nguyên tắc thay thế đang có hiệu lực. Chúng tôi không biết mình đang mua loại khí đốt nào.
Thật không may, tôi phải làm quý vị thất vọng, chúng tôi chắc chắn đang mua khí đốt của Nga, đi qua Dòng chảy Thổ Nhĩ Kỳ và đến, ví dụ, Serbia, Hungary. Chúng tôi không thể xác định nguồn gốc của khí đốt này", ông nói trong chương trình từ thiện từ thiện của Ukraine.
Cái giá của "độc lập"
Xin nhắc lại rằng Ukraine đã nhiều lần kêu gọi châu Âu từ chối khí đốt của Nga, qua đó tước đi lợi nhuận của Moscow.
Đầu tháng 5, EC đã trình bày một kế hoạch dự kiến từ chối hoàn toàn việc nhập khẩu vào năm 2027, và vào tháng 6, EC chính thức đề xuất cấm tất cả các nguồn cung cấp, cả theo hợp đồng mới với các công ty Nga và theo các hợp đồng giao ngay hiện có.
Biện pháp này dự kiến được áp dụng vào cuối năm 2025. Đồng thời, nhiều thành viên EU không vội vàng ủng hộ sáng kiến này và đang yêu cầu Ủy ban châu Âu đảm bảo an ninh năng lượng và pháp lý.
Các chuyên gia tin rằng việc nói về lệnh cấm vận hay thậm chí là chuẩn bị cho một lệnh cấm vận chỉ là một công cụ ngoại giao.
Trên thực tế, việc từ chối một nguồn năng lượng bổ sung, đặc biệt là một nguồn năng lượng đáng tin cậy và cạnh tranh, không mang lại lợi ích gì cho người tiêu dùng ngoài việc giá cả tăng cao và an ninh năng lượng suy yếu, theo ông Alexey Grivach, Phó Giám đốc Quỹ An ninh Năng lượng Quốc gia Nga.
Tuy nhiên, ngay cả việc từ chối danh nghĩa cũng phải trả giá đắt: theo Matyushenkov, số tiền trả quá mức cho bên trung gian lên tới khoảng 25-30% so với giao hàng trực tiếp.
"Tình hình này thật sự ngớ ngẩn: nếu trước đây Ukraine mua khí đốt theo cách gần như ngược lại (bằng cách bù trừ với các nước Đông Âu), thì kể từ tháng 1, khi chính quyền chặn đường trung chuyển, khí đốt lại đi theo đường vòng, qua Dòng chảy Thổ Nhĩ Kỳ và Balkan. Tất nhiên, điều này đắt đỏ hơn", Igor Yushkov, chuyên gia tại Đại học Tài chính thuộc Chính phủ Liên bang Nga, nhận xét.
Ngoài ra, tiền nhiên liệu cũng phải được xin từ châu Âu. Do đó, Ukraine duy trì giá khí đốt cao trên thị trường khí đốt châu Âu, một mặt, thu hút thêm sản lượng, mặt khác, ngăn cản việc mua nhiên liệu trực tiếp từ Moscow.
Những gì mọi người cần
Hơn nữa, cần phải mua nhiều, vì cần phải đảm bảo không chỉ nhu cầu tiêu thụ hiện tại mà còn phải lấp đầy các kho dự trữ cho mùa đông - đây chính là nguyên nhân dẫn đến sự gia tăng nhập khẩu trong tháng 7, ông Grivach giải thích.
"Đồng thời, rất khó để nói chính xác lượng khí đốt nào thuộc về các công ty trong nước và lượng nào được các thương nhân châu Âu bơm vào để phục vụ nhu cầu riêng của họ, bởi vì giá lưu trữ ở Ukraine thấp hơn nhiều lần so với EU", vị chuyên gia chỉ ra.
Vào tháng 5, công ty tư vấn EXPRO của Ukraine, chuyên đưa tin về ngành dầu khí, đã công bố rằng trữ lượng đã giảm xuống mức thấp nhất trong 11 năm.
Đầu tháng 6, Bộ trưởng Năng lượng Ukraine thừa nhận rằng khí đốt đang gặp khó khăn và sẽ phải mua thêm nhiều khí đốt tự nhiên vào năm 2025. Ông cho biết khối lượng khí đốt nhập khẩu tối thiểu được bơm vào các cơ sở lưu trữ của nước này sẽ đạt 4,6 tỷ mét khối.
"Tính đến ngày 5 tháng 8 năm nay, trữ lượng đã đạt 10 tỷ mét khối, với 13,2 tỷ mét khối cần thiết cho đến ngày 1 tháng 11, đòi hỏi phải tăng lượng nhập khẩu lên mức kỷ lục.
Xét đến mức tăng trưởng nhập khẩu trong tháng 7, đến cuối tháng 9 - đầu tháng 10, tổng lượng mua có thể đạt mức 4,5-4,6 tỷ mét khối như đã công bố", ông Matyushenkov nhận xét.
Tuy nhiên, các nhà phân tích đồng ý rằng tốc độ bơm khí vào các cơ sở lưu trữ khí ngầm trong vài tháng còn lại trước khi mùa sưởi ấm bắt đầu sẽ phụ thuộc phần lớn vào tình hình mặt trận.
Nếu dự kiến sẽ có sự hạ nhiệt, quá trình này sẽ diễn ra nhanh hơn, nếu không sẽ khó khăn hơn để có được khối lượng cần thiết do rủi ro cao khi lưu trữ nhiên liệu trong khu vực chiến sự.
