Trong cuộc họp báo ở Davos hôm 14/1/2024, Ngoại trưởng Thụy Sĩ Ignazio Cassis - người đồng tổ chức một cuộc họp tập trung thảo luận về một “công thức hòa bình” do Kiev đề xuất, nói:
“Bất kỳ cuộc đàm phán hòa bình nào nhằm giải quyết xung đột đang diễn ra giữa Moscow và Kiev đều phải có sự tham gia của Nga”.
Các quan chức an ninh từ 83 quốc gia đã tập trung tại khu nghỉ dưỡng miền núi Thụy Sĩ trước Diễn đàn Kinh tế Thế giới, dự kiến khai mạc vào tối 15/1.
Cuộc họp mặt hôm 14/1 đánh dấu lần thứ tư thuộc loại này do Kiev tổ chức, nơi tích cực thúc đẩy tầm nhìn của mình về giải quyết xung đột, chủ yếu được hỗ trợ bởi những người ủng hộ phương Tây.
“Bằng cách này hay cách khác, Nga sẽ phải được tham gia. Sẽ không có hòa bình nếu không có tiếng nói của Moscow”, ông Cassis truyền đạt với các nhà báo bên lề cuộc họp.
Nhà ngoại giao Thụy Sĩ nhấn mạnh đến sự cấp thiết phải kết thúc chiến tranh ngay lập tức vì có nhiều sinh mạng thiệt mạng hàng ngày.
“Chúng ta không có quyền chờ đợi”, nhà ngoại giao hàng đầu của quốc gia Alpine nói.
Được công bố vào tháng 11/2022, đề xuất của Ukraine, còn được gọi là “công thức hòa bình của Tổng thống Zelensky”, yêu cầu Kiev được trao quyền kiểm soát biên giới trước năm 2014.
Kế hoạch này yêu cầu lực lượng của Moscow phải rút khỏi các vùng lãnh thổ mà Ukraine tuyên bố chủ quyền trước khi bắt đầu các cuộc đàm phán hòa bình. Kế hoạch 10 điểm cũng đề cập đến các lĩnh vực ít gây tranh cãi hơn, chẳng hạn như an ninh lương thực và năng lượng toàn cầu.
Moscow trước đây đã mô tả đề xuất này là xa rời thực tế. Nước này luôn bày tỏ sự sẵn sàng cho các cuộc đàm phán hòa bình, nhấn mạnh sự cần thiết phải xem xét tình hình thực tế.
Mùa thu năm 2022, 4 vùng lãnh thổ cũ của Ukraine, trong đó có 2 nước cộng hòa Donbass tự xưng, chính thức gia nhập Nga sau các cuộc trưng cầu dân ý.
Bán đảo Crimea, do Ukraine tuyên bố chủ quyền, trở thành một phần của Nga kể từ năm 2014, khi người dân ở đây bỏ phiếu gia nhập Nga trong một cuộc trưng cầu dân ý.
Ngoại trưởng Thụy Sĩ cũng nhấn mạnh vai trò quan trọng của các quốc gia BRICS, bao gồm Brazil, Nga, Ấn Độ, Trung Quốc và Nam Phi, đặc biệt là Trung Quốc, trong tiến trình hòa bình trong tương lai.
“Sự tham gia của liên minh BRICS là rất quan trọng vì các quốc gia này có mối quan hệ với Nga”, ông Cassis lưu ý, đồng thời cho biết thêm rằng, “Trung Quốc đóng một vai trò quan trọng”.
Ông Cassis kêu gọi những người tham gia cuộc họp tìm hiểu sự hợp tác với Trung Quốc về vấn đề này.
Được biết, đại diện từ Bắc Kinh đã không tham dự cuộc họp ở Davos.
Trung Quốc đã đưa ra lộ trình hòa bình 12 điểm vào đầu năm ngoái, giải quyết các biện pháp như ngừng bắn, đàm phán hòa bình, từ bỏ “tâm lý Chiến tranh Lạnh” và chấm dứt các biện pháp trừng phạt, đồng thời thúc đẩy ổn định toàn cầu và chuỗi cung ứng quốc tế.
Lộ trình được Moscow hoan nghênh nhưng lại không được Kiev đón nhận và nhanh chóng bị những người ủng hộ phương Tây bác bỏ.
Tháng 2/2023, các quan chức Mỹ đã bác bỏ đề xuất của Trung Quốc, cho rằng, chúng chủ yếu mang lại lợi ích cho Nga.
Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg nói rằng, Trung Quốc thiếu “uy tín” trong vấn đề này do từ chối lên án Nga tấn công Ukraine.
Vào tháng 12/2023, Moscow đã coi toàn bộ “tiến trình hòa bình” do Kiev tổ chức chỉ là một trò PR đơn thuần.
Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov tố cáo công thức hòa bình của Tổng thống Zelensky là “một sự tưởng tượng mơ hồ”, khẳng định rằng, yêu cầu Ukraine đòi lại các đường biên giới trước năm 2014, bao gồm cả Donbass, giống như một lời kêu gọi “diệt chủng”.
