(GD&TĐ) – Iran đang phát triển một con đường thứ 2 tới khả năng chế vũ khí hạt nhân bằng cách hoạt động một nhà máy có thể chế tạo plutonium – những hình ảnh vệ tinh lần đầu tiên tiết lộ - hãng tin Telegraph cho biết.
![Water vapour, circled, is seen being emitted from forced air coolers at the Arak heavy water production plant earlier this month, showing that the facility is operational](http://gdtd.vn/Uploaded/dataimages/201302/original/images657801_3.jpg "Iran có "kế hoạch B" để chế bom nguyên tử? ảnh 1") |
| Hơi nước bốc lên (được đánh dấu trong vòng tròn) có thể thấy từ cơ sở làm nước nặng tại Arak. |
Những hình ảnh chụp đầu tháng này cho thấy Iran đã kích hoạt nhà máy sản xuất nước nặng Arak. Nước nặng là thứ cần thiết để hoạt động một lò phản ứng hạt nhân có thể sản xuất plutonium – thứ được sử dụng để tạo bom. Ảnh vệ tinh cho thấy dấu hiệu hoạt động tại nhà máy Arak, bao gồm khói hơi nước, cho thấy việc sản xuất nước nặng.
Các thanh sát viên từ cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA) đã không thể tới thăm cơ sở này từ tháng 8 năm 2011 và Iran đã từ chối yêu cầu cung cấp thông tin về nơi đây nhiều lần.
Các nước phương Tây và IAEA đã có lúc nắm được thông tin về hoạt động tại Arak. Tuy nhiên, những hình ảnh mới đây lần đầu tiên làm bằng chứng cho hoạt động tại nhà máy.
Chi tiết về chương trình plutonium của Iran xuất hiện khi các cường quốc tế giới khôi phục bàn đàm phán với Tehran nhằm giảm bớt lo ngại về tham vọng hạt nhân của Iran.
Những hình ảnh mới cũng cho thấy chi tiết về cơ sở Fordow nằm dưới một ngọn núi gần thành phố Qom. Tại cuộc đàm phán ở Kazakhstan mới đây, các cường quốc thế giới đã đề nghị nới lỏng cấm vận lên Iran để đổi lấy sự nhượng bộ về Fordow, nơi được bảo vệ nghiêm ngặt khỏi các cuộc tấn công từ trên không.
Iran khẳng định các cơ sở hạt nhân của mình chỉ phục vụ mục đích hòa bình, tuy nhiên các nước phương Tây lo ngại Tehran đang tìm kiếm vũ khí hạt nhân, hay ít nhất là khả năng để tạo loại vũ khí này.
Một quả bom của Iran có thể cho phép nước này cản trở thách thức của phương Tây và mở rộng tầm ảnh hưởng của Iran ở Trung Đông.
Israel lo ngại một Iran được trang bị vũ khí hạt nhân sẽ tạo ra một mối đe dọa nguy hiểm và khuyến khích có thêm các cuộc tấn công của chiến binh Hizbollah lên lãnh thổ của mình.
Tình báo phương Tây đã có những nỗ lực ngầm nhằm cản trở chương trình hạt nhân của Iran thông qua sự phá hoại. Một số chính trị gia Israel muốn đi xa hơn và phá hủy các nhà máy hạt nhân của Iran từ trên không trước khi nước này có thể tạo được một quả bom.
Những hình ảnh khác tại khu vực quanh Arak cho thấy nhiều tên lửa và pháo chống máy bay có mặt để bảo vệ cơ sở này, nhiều hơn bất kỳ một địa điểm hạt nhân nào khác đã được biết tới ở Iran.
Khu Arak có 2 phần: phần làm nước nặng và phần có lò phản ứng hạt nhân. Không giống như nơi làm nước nặng, lò phản ứng được mở ra cho các thanh tra viên của IAEA xem xét. Trong chuyến thăm đầu tháng này, các thanh tra viên cho rằng các ống làm mát và “mạch điều tiết” tại lò phản ứng đã “gần như hoàn thành”.
Iran nói với IAEA rằng họ sẽ bắt đầu hoạt động lò phản ứng ở Arak trong 3 tháng đầu của 2014. Quốc gia này hiện vẫn thiếu công nghệ để xử lý lại plutonium và dùng nó làm vũ khí.
Tuy nhiên, Triều Tiên đã phát triển thành công công nghệ này và một số nhà phân tích cho rằng Iran cũng có thể làm tương tự.
Theo Viện Khoa học và An ninh quốc tế - một tổ chức cố vấn Mỹ - nếu cơ sở làm nước nặng đạt công suất tối đa, nó có thể tạo ra 9kg plutonium mỗi năm và lượng này có thể đủ làm 2 đầu đạn hạt nhân nếu plutonium được xử lý lại.
Hà Châu (Theo Telegraph)
