Bà Thái Anh Văn sinh ngày 31/8/1956 ở Bình Đông, Đài Loan và là con gái út trong một gia đình khá giả gồm 9 người con. Người cha hy vọng rằng ít nhất một trong những đứa con của mình sẽ theo ngành luật để hỗ trợ kinh doanh cho gia đình, tuy nhiên, các anh trai và chị gái của Thái đều đã có lựa chọn nghề nghiệp riêng. Ông đã nói với người con gái út rằng hãy chọn ngành luật là ưu tiên số 1 khi học đại học.
Từ đó, bà Thái tốt nghiệp khoa Luật của Đại học Quốc lập Đài Loan năm 1978, rồi tiếp tục theo học tại Đại học Cornell, Trường Kinh tế London và trở thành giáo sư đại học. Là người sống nội tâm, bà chưa bao giờ thích trở thành tâm điểm của sự chú ý. Bà cũng không nghĩ rằng mình sẽ chính thức tham gia chính trường ở tuổi 43.
 |
| Nguời đứng đầu đảo Đài Loan Thái Anh Văn. Ảnh: Reuters |
Bước ngoặt
Năm 1993, khi đang là chuyên gia trong lĩnh vực luật cũng như kinh tế quốc tế và thương mại, bà được mời làm việc cho Ủy ban Thương mại Quốc tế thuộc cơ quan Kinh tế của đảo Đài Loan, đóng vai trò quan trọng trong cuộc đàm phán thương mại quốc tế. Theo thời gian, bà trở thành một trong những cố vấn tin cậy của lãnh đạo lúc bấy giờ là Lý Đăng Huy về các vấn đề với Trung Quốc. Bà giữ vai trò cố vấn cấp cao của Hội đồng An ninh năm 1999-2000.
Theo Taiwan Panorama, có ba bước ngoặt lớn trong cuộc đời Thái Anh Văn. Bước ngoặt đầu tiên là khi cố lãnh đạo Đài Loan Lý Đăng Huy bắt đầu tham khảo ý kiến của bà về các vấn đề quan trọng và bổ nhiệm vị trí cố vấn của Hội đồng An ninh. Tiếp theo là việc lãnh đạo Trần Thủy Biển bổ nhiệm bà giữ cương vị chủ tịch Hội đồng các vấn đề về đại lục (MAC), cơ quan phụ trách các vấn đề quan hệ với Trung Quốc. Sự kiện thứ ba là thời điểm bà trở thành người phụ nữ đầu tiên giữ chức chủ tịch của một chính đảng lớn, đảng Dân chủ Tiến bộ (DPP).
Năm 2000, theo lời mời của lãnh đạo Trần Thủy Biển, bà Thái Anh Văn trở thành chủ tịch Hội đồng các vấn đề về đại lục. Quyết định này đặc biệt gây chú ý vì bà không chỉ là nữ chủ tịch đầu tiên của MAC, mà còn là chủ tịch trẻ nhất từ trước tới nay.
Giữa bối cảnh căng thẳng bấy giờ, bà là người đã thúc đẩy mô hình phát triển cân bằng hơn giữa hai bờ eo biển, tổ chức Hội nghị Tư vấn Phát triển Kinh tế và thông qua sửa đổi luật về quan hệ Đài Loan - Đại lục.
Sau cuộc bầu cử năm 2008, khi ứng viên Frank Hsieh của đảng DPP thất bại trước đại diện của Quốc dân đảng (KMT), lục đục trong nội bộ đảng kéo theo nguy cơ rạn nứt, đồng thời đặt ra yêu cầu tái cơ cấu và xem xét lại các chiến dịch tranh cử. Thái Anh Văn là người chịu trách nhiệm dẫn dắt DPP trong quá trình cải cách.
Nữ chính trị gia không điển hình
Năm 2010, sau khi tái đắc cử chủ tịch DPP, nữ chính trị gia tranh cử thị trưởng thành phố Tân Bắc. Dù thất bại trong cuộc đua này, chiến dịch tranh cử của bà đã đánh dấu quá trình chuyển biến mà theo chính bà mô tả là "từ một giáo sư đại học và thành viên của tầng lớp tinh anh của xã hội trở thành một nhân vật chính trị có thể trao đổi tự nhiên với công chúng, cảm thông và có xúc cảm với những vấn đề và khiếu nại của người dân bình thường".
 |
| Thái Anh Văn theo đuổi chức lãnh đạo Đài Loan nhiệm kỳ từ năm 2016 sau thất bại năm 2012. Ảnh: Reuters |
Dù thất bại sau cuộc bầu cử 2012, bà vẫn bền bỉ theo đuổi chức lãnh đạo Đài Loan nhiệm kỳ từ năm 2016. Thành tích của bà cũng hoàn toàn dựa trên nỗ lực cá nhân. Nhiều người gọi bà Thái Anh Văn là người đàn bà thép, thậm chí có ý kiến so sánh bà với Võ Tắc Thiên.
AFP ngày 16/1 đưa tin, Thái Anh Văn đã giành chiến thắng trong cuộc bầu cử với 58,1% số phiếu và trở thành nữ lãnh đạo đầu tiên của Đài Loan. Cơ quan bầu cử Đài Loan cho biết ứng viên Chu Lập Luân của Quốc dân đảng (KMT) chỉ đạt 32,5%. Ông Chu đã thừa nhận thất bại.
Người đứng đầu chính quyền Đài Loan từng tự mô tả mình là một "nhân vật chính trị không điển hình" vì không có tham vọng và khát khao quyền lực của một chính trị gia. Bà luôn sẵn sàng tâm lý để nhận trách nhiệm cho các sai sót về chính sách hay thất bại trong bầu cử.
Nữ chính trị gia từng được Financial Times mô tả là "cựu giáo sư luật, nói chuyện nhỏ nhẹ, sống độc thân cùng hai con mèo, rất ngưỡng mộ một quan chức thương mại Mỹ không nổi danh". Người bà nêu tên là Charlene Barshefsky, đại diện thương mại Mỹ từ năm 2001.
Bà Thái Anh Văn chưa từng kết hôn và hiếm khi chia sẻ về cuộc sống riêng tư, ngoại trừ chuyện về hai con mèo. Khi nhắc đến vấn đề độc thân, bà từng nói rằng: "Trong xã hội hiện nay, một người không kết hôn vẫn có thể có được những thứ mà hôn nhân đem lại".
