Dấu ấn khoa học và công nghệ 2019

Dấu ấn khoa học và công nghệ 2019

Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết về Cách mạng Công nghiệp 4.0

Ngày 27/9/2019, Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng đã ký quyết định ban hành Nghị quyết 52-NQ/TW về cách mạng công nghiệp lần thứ 4. Bộ Chính trị đặt mục tiêu phát triển mạnh mẽ kinh tế số; phát triển nhanh và bền vững dựa trên khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo và nhân lực chất lượng cao; nâng cao chất lượng cuộc sống, phúc lợi của người dân.

Cụ thể đến năm 2025, Việt Nam phải xây dựng được hạ tầng số đạt trình độ tiên tiến của khu vực ASEAN; Internet băng thông rộng phủ 100% các xã. Kinh tế số chiếm khoảng 20% GDP; năng suất lao động tăng bình quân trên 7%/năm. Có ít nhất 3 đô thị thông minh tại 3 vùng kinh tế trọng điểm phía Bắc, phía Nam và miền Trung.

Đến năm 2030 sẽ có mạng di động 5G phủ sóng toàn quốc; mọi người dân được truy cập Internet băng thông rộng với chi phí thấp. Kinh tế số chiếm trên 30% GDP; năng suất lao động tăng bình quân khoảng 7,5%/năm.

Đến năm 2045, Việt Nam trở thành một trong những trung tâm sản xuất và dịch vụ thông minh, trung tâm khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo thuộc nhóm dẫn đầu khu vực châu Á; có năng suất lao động cao, có đủ năng lực làm chủ và áp dụng công nghệ hiện đại trong tất cả các lĩnh vực kinh tế - xã hội, môi trường, quốc phòng, an ninh.

5 đặt hàng của Thủ tướng với Bộ Khoa học và Công nghệ

Tại Hội nghị “Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo - Một trụ cột cho phát triển kinh tế - xã hội của Việt Nam” (15/5/2019), Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đặc biệt nhấn mạnh tới giải pháp làm thế nào để phát triển chất xám và sự sáng tạo trong nền kinh tế Việt Nam.

Thủ tướng yêu cầu Bộ Khoa học và Công nghệ là đầu mối phối hợp các bộ, ngành, tổ chức liên quan tham mưu cho Chính phủ 5 vấn đề lớn, gồm: Một là, đề xuất chính sách khuyến khích và thúc đẩy đổi mới sáng tạo trong khu vực doanh nghiệp. Coi doanh nghiệp là trung tâm của hệ thống đổi mới sáng tạo.

Hai là, phát huy vai trò của các trường đại học, viện nghiên cứu trong việc tăng cường nền tảng vốn con người cho đổi mới sáng tạo. Cần nhất là gắn liền các hoạt động nghiên cứu ứng dụng với nhu cầu doanh nghiệp, nhu cầu của nền kinh tế.

Ba là, thúc đẩy liên kết các mạng lưới đổi mới sáng tạo trong và ngoài nước, các trung tâm kết nối trí tuệ đóng vai trò lõi ở các thành phố thông minh và bền vững.

Bốn là, xây dựng năng lực quản trị nhà nước đối với hệ thống đổi mới sáng tạo và hoàn thiện thể chế cho các hoạt động đổi mới sáng tạo.

Năm là, tập trung phát triển sản phẩm quốc gia dựa vào công nghệ mới, công nghệ cao để hình thành các ngành nghề mới và các sản phẩm mới, giá trị gia tăng cao...

Các lĩnh vực phát triển của Việt Nam được định hướng theo cuộc Các mạng công nghiệp 4.0
 Các lĩnh vực phát triển của Việt Nam được định hướng theo cuộc Các mạng công nghiệp 4.0

Trục liên thông văn bản quốc gia và cổng dịch vụ công quốc gia

Chiều 12/3/2019, Lễ khai trương Trục liên thông văn bản quốc gia đã được khai mạc. Trục liên thông văn bản quốc gia là tiền đề của nền tảng tích hợp dữ liệu phục vụ xây dựng Chính phủ điện tử, hướng tới Chính phủ số, nền kinh tế số.

Đây là một bước đột phá mạnh mẽ vào tư duy giấy tờ, quan liêu kiểu cũ để tạo lập nền tảng cho những bước phát triển mới của Chính phủ điện tử. Nhiệm vụ đầu tiên là xây dựng Trục liên thông văn bản quốc gia cùng với các điều kiện đi kèm như thể chế, hạ tầng công nghệ và nguồn nhân lực vận hành đã bước đầu hoàn thành và thử nghiệm thuận lợi.

Theo tính toán sơ bộ, việc ứng dựng Trục liên thông văn bản điện tử quốc gia, mỗi năm tiết kiệm được trên 1.200 tỷ đồng (tiền giấy, mực, sao lưu, gửi bưu chính, chi phí thời gian được tính toán theo WB…) sau khi trừ chi phí thuê dịch vụ của VNPT.

95/95 cơ quan ở Trung ương và địa phương (gồm Văn phòng Trung ương Đảng; 31 bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ; 63 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương) đã hoàn thành kết nối các hệ thống quản lý văn bản và điều hành trên Trục liên thông văn bản quốc gia.

Các phần mềm quản lý văn bản của bộ, ngành, địa phương đã được kết nối, liên thông cả theo chiều dọc và chiều ngang một cách thông suốt và có tính hệ thống, văn bản điện tử được gửi, nhận nhanh chóng, an toàn giữa các cơ quan Nhà nước (trong vòng 1 tháng đầu năm nay có 8.315 văn bản gửi và 19.296 văn bản nhận điện tử).

Vệ tinh Micro dragon của Việt Nam được phóng lên quỹ đạo
 Vệ tinh Micro dragon của Việt Nam được phóng lên quỹ đạo 

Phóng thành công vệ tinh “made in Việt Nam”

7 giờ 50 phút ngày 18/1 (giờ Hà Nội), vệ tinh MicroDragon của Việt Nam đã được phóng lên quỹ đạo, cùng với 6 vệ tinh khác của Nhật Bản tại Trung tâm vũ trụ Uchinoura (Nhật Bản).

Sau khi phóng 2 ngày, vệ tinh MicroDragon đã thu nhận được những tín hiệu đầu tiên. Hiện nay, vệ tinh đang được phối hợp điều khiển bằng hệ thống trạm mặt đất của Đại học Tokyo, ISAS/JAXA và Đại học Tokyo Denki.

Đây là sản phẩm trong khuôn khổ của Dự án Trung tâm Vũ trụ Việt Nam. Mục đích chính của vệ tinh MicroDragon là công cụ để đào tạo thực hành chế tạo thử nghiệm vệ tinh lớp micro.

Nhiệm vụ chủ đạo khi thiết kế của MicroDragon là chụp ảnh theo dõi chất lượng nước biển ven bờ để phục vụ cho ngành đánh bắt, nuôi trồng thủy hải sản Việt Nam.

Việt Nam tăng tiếp 3 bậc chỉ số đổi mới sáng tạo toàn cầu 2019

Trong Báo cáo về xếp hạng chỉ số đổi mới sáng tạo toàn cầu năm 2019, Việt Nam tăng 3 bậc lên vị trí 42/129 quốc gia/nền kinh tế (năm 2018 là 45/126). Với thứ hạng này Việt Nam vươn lên thứ nhất trong nhóm 26 quốc gia thu nhập trung bình thấp, thứ 3 trong ASEAN, sau Singapore và Malaysia.

So với năm 2018, hai chỉ số liên quan khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo tăng mạnh. Trong đó tổng chi cho nghiên cứu và phát triển tăng 5 bậc (đầu vào); sản phẩm dựa trên tri thức và công nghệ tăng 8 bậc (đầu ra).

Gặp mặt trí thức khoa học và công nghệ tiêu biểu năm 2019

Ngày 14/5, tại Hà Nội, Ban Tuyên giáo Trung ương tổ chức gặp mặt trí thức khoa học và công nghệ tiêu biểu năm 2019. Buổi gặp mặt có sự tham dự của 100 đại biểu là các nhà trí thức, khoa học đã đạt các giải thưởng khoa học và công nghệ trong nước, quốc tế, giải thưởng Hồ Chí Minh, giải thưởng Kovalevskaia; các nhà giáo, nhà khoa học có nhiều thành tích đóng góp cho sự phát triển của khoa học và công nghệ.

Theo Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam, Chính phủ và các cơ quan chức năng đang nghiên cứu và đưa vào các văn kiện với tinh thần quyết liệt nói đi đôi với làm để khoa học công nghệ là quốc sách hàng đầu, không để những mục tiêu ngắn hạn lấn át mục tiêu dài hạn.

Động thổ nhà máy sản xuất điện thoại thông minh ở Hòa Lạc

Ngày 10/6, Tập đoàn Vingroup tổ chức lễ động thổ dự án nhà máy sản xuất điện thoại thông minh Vinsmart tại Khu công nghệ cao Hòa Lạc (Thạch Thất, Hà Nội). Nhà máy đạt công suất tối đa 120 triệu máy vào đầu năm 2020.

Các trang thiết bị, máy móc của VinSmart ứng dụng công nghệ tiên tiến trên thế giới như dây chuyền hàn dán linh kiện SMT, dây chuyền kiểm tra bo mạch tự động dùng công nghệ của Mỹ, Đức, Nhật Bản. Phần mềm kiểm tra, hiệu chỉnh của Qualcomm (Mỹ).

Viettel thực hiện cuộc gọi 5G đầu tiên tại Việt Nam

Ngày 10/5, Tập đoàn Công nghiệp - Viễn thông Quân đội (Viettel) và Tập đoàn Ericsson (Thụy Điển) đã chính thức kết nối cuộc gọi đầu tiên trên mạng di động 5G tại Việt Nam.

Một trong những ứng dụng giai đoạn đầu của 5G là nhà máy thông minh, là công nghệ cao ở đó rất nhiều công nghệ mới 5G đang được sử dụng. Viettel và các nhà mạng phải sớm thử nghiệm để năm 2020 phủ sóng toàn bộ các khu công nghệ cao, các trung tâm đổi mới sáng tạo quốc gia, các nhà máy sản xuất thông minh.

Về mặt hạ tầng truyền dẫn, công nghệ kết nối IoT trên nền 4G LTE-M và NB-IoT đã được Viettel triển khai và trở thành 1 trong 50 nhà mạng đầu tiên trên thế giới triển khai các công nghệ này.

Loài cheo cheo biến mất gần 30 năm được tìm thấy ở Việt Nam

Một loài sinh vật nhỏ đầu trông giống một con hươu, phần thân giống chuột, đã mất tích gần 30 năm, vừa được bẫy ảnh chụp trong một khu rừng Việt Nam. Bản ghi chép khoa học cuối cùng được biết về loài vật có tên khoa học là chevrotain lưng bạc là từ năm 1990, khi một thợ săn giết một con và tặng mẫu vật cho các nhà khoa học.

Phát hiện này được mô tả trong một bài báo xuất bản ngày 11/11 trên tạp chí Nature Ecology & Evolution. Con chevrotain lưng bạc, tên khoa học Tragulus Verscolo, còn được gọi là cheo cheo hoặc hươu chuột Việt Nam, có kích thước tương đương một con thỏ lớn, với đặc điểm là có ánh bạc trên mông. Các nhà khoa học hy vọng phát hiện mới sẽ giúp loài này được bảo vệ tốt hơn, vì chúng đang bị đe dọa bởi việc sử dụng bẫy dây.

Việt Nam lần đầu nhận giải gạo ngon nhất thế giới

Ngày 12/11, gạo ST25 của Việt Nam đã được trao giải gạo ngon nhất thế giới sau khi vượt qua các loại gạo của Thái Lan, Campuchia tại cuộc thi World's Best Rice, do The Rice Trader tổ chức. Đây là một sự kiện quan trọng trong khuôn khổ Hội nghị thương mại gạo thế giới lần thứ 11 tại Manila, Philippines từ ngày 10 - 13/11.

Gạo 25 của Việt Nam lần đầu tiên nhận giải thưởng cao nhất của cuộc thi này sau 10 lần tổ chức cuộc thi trong 10 năm qua. Trong 10 lần tổ chức cuộc thi gạo ngon nhất thế giới, Thái Lan là nước dẫn đầu với 5 lần đạt giải nhất, tiếp đến là Campuchia với 4 lần, Mỹ có 2 lần và Myanmar 1 lần (có những năm hai quốc gia đồng giải gạo ngon nhất).

Dòng lúa thơm ST gồm nhiều giống khác nhau do kỹ sư Hồ Quang Cua lai tạo và cải tiến trong hơn 20 năm qua. Năm 2017, gạo ST24 đã lọt vào Top 3 gạo ngon nhất thế giới trong cuộc thi World's Best Rice tại Macao.

Vắc xin cúm mùa do Việt Nam sản xuất được cấp phép lưu hành

Ngày 15/1/2019 tại TP Nha Trang, Viện Vắc xin và Sinh phẩm y tế (IVAC) vừa đã chính thức công bố giấy phép lưu hành sản phẩm vắc xin cúm mùa (IVACFLU-S) do chính đơn vị sản xuất. Theo đó, Vắc xin cúm mùa (IVACFLU-S) gồm ba chủng loại: A/H1N1, A/H2N2 và B được Bộ Y tế đã cấp phép lưu hành ngày 14/1.

Theo PGS.TS Lê Văn Bé - Nguyên Viện trưởng Vắc xin và Sinh phẩm y tế (IVAC), cúm mùa - một bệnh do vi rút gây bệnh đường hô hấp từ thể nhẹ đến nặng và đôi khi có thể tử vong - là nguyên nhân gây ra tới 650.000 ca tử vong và khoảng 3 - 5 triệu trường hợp mắc bệnh nghiêm trọng trên thế giới hàng năm.

Dự kiến vắc xin được lưu hành với công suất 1 - 1,5 triệu liều một năm. Giá thành trung bình 80.000 đồng đến 120.000 đồng một liều, giá thành giảm gần một nửa so với vắc xin nhập từ nước ngoài.

Các kết quả thử nghiệm lâm sàng đều cho thấy vắc xin này an toàn, có khả năng đáp ứng miễn dịch ở người trưởng thành khỏe mạnh. Chất lượng và độ an toàn tương đương vắc xin ngoại. Từ năm 2010, Tổ chức Quốc tế về Y tế Toàn cầu (PATH) đã hợp tác với Bộ Y tế xây dựng kế hoạch dài hạn sản xuất và sử dụng vắc xin cúm, hướng dẫn thử nghiệm lâm sàng, đăng ký vắc xin cúm.

Việc sản xuất thương mại vắc xin cúm mùa nhằm tạo ngân sách nuôi cơ sở sản xuất vắc xin tại Khánh Hòa để phục vụ khi đại dịch cúm có thể xảy ra.

Tin tiêu điểm

Đừng bỏ lỡ

Ảnh minh họa.

Xóa định kiến

GD&TĐ - Xóa bỏ định kiến về giới tính trong lựa chọn ngành, trường học, nghề nghiệp là vấn đề đặt ra nhiều năm nay và đã có những chuyển biến tích cực.