Tưởng nhớ, biết ơn những người thầy với nhân cách lớn

Đó là chia sẻ của Thủ tướng Phạm Minh Chính tại Lễ kỷ niệm 40 năm ngày Nhà giáo Việt Nam (20/11/1982-20/11/2022) - ngày hội của các thế hệ thầy giáo, cô giáo, học sinh, sinh viên, những người luôn hết mình cống hiến cho sự nghiệp trồng người cao cả, được xã hội biết ơn, kính trọng và tôn vinh.

Thủ tướng bày tỏ, trong không khí đầy ý nghĩa này, chúng ta bùi ngùi tưởng nhớ những người thầy với nhân cách lớn, có nhiều đóng góp quan trọng cho nền giáo dục nước nhà như: Thầy giáo Chu Văn An, Nguyễn Bỉnh Khiêm, Nguyễn Thiếp, Nguyễn Văn Huyên…

Chúng ta thành kính tri ân những nhà giáo liệt sĩ đã hi sinh vì sự nghiệp giải phóng dân tộc thống nhất đất nước. Chúng ta nhớ tới tấm gương sáng hết lòng vì học sinh thân yêu của thầy Nguyễn Ngọc Ký và những thầy cô, giáo khác….

Cùng với đó là những nhà giáo chiến sĩ mang quân hàm xanh, thầy, cô giáo ngày ngày vượt suốt đèo, mang con chữ đến với các cháu ở vùng cao, vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo, sông nước và vùng có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn …

“Trong ngày lễ long trọng này, rất thiêng liêng, chúng ta cũng dành những tình cảm thành kính nhất, sự biết ơn sâu sắc nhất tới Chủ tịch Hồ Chí Minh - người anh hùng dân tộc vĩ đại, danh nhân văn hóa thế giới, thầy giáo vĩ đại đã cống hiến cho toàn ngành, cho tổ quốc, nhân dân và cho đất nước của chúng ta, trong đó có ngành giáo dục và đào tạo” – Thủ tướng bày tỏ.

Thủ tướng nhấn mạnh, truyền thống hiếu học, tôn sư trọng đạo, quý trọng hiền tài là những giá trị nhân văn sâu sắc của dân tộc ta; là một nhân tố quan trọng tạo nên trí tuệ Việt Nam, đạo đức Việt Nam, văn hoá và con người Việt Nam. Mỗi người chúng ta đều nhớ những câu ca dao, tục ngữ về sự tôn trọng và biết ơn các thầy cô giáo: "Con ơi nhớ lấy câu này - Ơn cha, nghĩa mẹ, công thầy chớ quên"; "Một kho vàng không bằng một nang chữ".

Chủ tịch Hồ Chí Minh - "Nhà giáo dục vĩ đại" khai sinh và đặt nền móng cho nền giáo dục Việt Nam luôn quan tâm xây dựng, phát triển nền giáo dục nước nhà. Người chỉ rõ, nạn dốt là một trong ba thứ giặc, đồng thời khẳng định "một dân tộc dốt là một dân tộc yếu".

Trong những năm tháng chiến tranh đầy cam go, ác liệt nhưng với tinh thần “Ở đâu có dân, ở đó có lớp học”, “Giải phóng đến đâu, giáo dục phát triển tới đó”, các nhà giáo cách mạng với tâm huyết, trách nhiệm đã vượt biết bao gian nan, hiểm nguy để dựng trường, mở lớp, chăm lo cho sự nghiệp trồng người.

Cống hiến thầm lặng, bền bỉ cho sự nghiệp giáo dục

Trong công cuộc đổi mới, xác định giáo dục đào tạo là quốc sách hàng đầu, Đảng và Nhà nước ta luôn đặc biệt quan tâm, ban hành và triển khai nhiều chủ trương, chính sách và đã đạt được những kết quả quan trọng về tư duy, nhận thức, tổ chức thực hiện; cơ chế, chính sách đào tạo nguồn nhân lực, góp phần quan trọng vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Thủ tướng ghi nhận, chất lượng giáo dục phổ thông của nước ta những năm qua được quốc tế đánh giá cao. Học sinh Việt Nam đoạt nhiều giải cao tại các kỳ thi Olympic quốc tế.

Quản lý, quản trị đại học có bước đổi mới, tự chủ đại học được thúc đẩy. Một số trường của Việt Nam được xếp vào tốp 500 trường đại học tốt nhất châu Á và tốp 1.000 trường tốt nhất thế giới.

Giáo dục nghề nghiệp ngày càng phát triển cả về quy mô, số lượng và chất lượng, nhiều năm liền Việt Nam nằm trong tốp 3 quốc gia có thành tích cao nhất tại cuộc thi Kỹ năng nghề ASEAN.

Hơn hai năm qua, mặc dù bị ảnh hưởng nặng nề do đại dịch Covid-19 nhưng nhiều mô hình, phương pháp dạy học linh hoạt, sáng tạo, nhất là dạy học trực tuyến đã được triển khai với tinh thần “tạm dừng đến trường, không dừng việc học”.

Tổ chức thành công kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông, tuyển sinh đại học, cao đẳng, được nhân dân ghi nhận, xã hội đánh giá cao.

Theo Thủ tướng, chúng ta đang sống trong kỷ nguyên toàn cầu hóa, hội nhập quốc tế sâu rộng và cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư với nhiều cơ hội, vận hội, nhưng cũng đặt ra không ít khó khăn, thử thách mới.

Sự nghiệp giáo dục, đào tạo của chúng ta đạt được nhiều thành tựu quan trọng nhưng vẫn còn không ít hạn chế, yếu kém, tồn tại cần sớm khắc phục và những khó khăn, thách thức phải vượt qua.

Đại biểu tham dự Lễ kỷ niệm 40 năm ngày Nhà giáo Việt Nam tại Hà Nội sáng 19/11.

Giáo dục và đào tạo phải gắn với nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội

Thủ tướng viện dẫn, Đại hội XIII của Đảng xác định: “Tạo đột phá trong đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, thu hút và trọng dụng nhân tài…”; “Tiếp tục đổi mới đồng bộ mục tiêu, nội dung, chương trình, phương thức, phương pháp giáo dục và đào tạo theo hướng hiện đại, hội nhập quốc tế…”; “Gắn giáo dục tri thức, đạo đức, thẩm mỹ, kỹ năng sống với giáo dục thể chất, nâng cao tầm vóc con người Việt Nam”.

Để đạt được những mục tiêu này, Thủ tướng yêu cầu, cần xác định rõ, giáo dục đào tạo là sự nghiệp của Đảng, Nhà nước và toàn dân. Phát triển giáo dục và đào tạo là nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài.

Giáo dục và đào tạo phải gắn với nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội và bảo vệ Tổ quốc; tiến bộ khoa học và công nghệ; phù hợp với quy luật khách quan.

Trao đổi về một số vấn đề cần quan tâm, Thủ tướng chia sẻ: Đối với đội ngũ nhà giáo, Chủ tịch Hồ Chí Minh từng nói: “Học trò tốt hay xấu là do thầy giáo, cô giáo tốt hay xấu”. Mỗi thầy, cô giáo phải xem nhiệm vụ giáo dục là cao cả. Đặt toàn bộ tâm huyết, lương tâm, sự hiểu biết sâu sắc và trách nhiệm vào công việc với phương châm xuyên suốt là: Lấy học sinh làm trung tâm, nhà trường làm nền tảng, thầy cô giáo làm động lực.

Thầy, cô giáo là người truyền cảm hứng, lòng yêu nước, chấp nhận sự khác biệt, tôn trọng sự đa dạng, phát huy cao nhất sở trường, năng khiếu của mỗi học sinh, tất cả vì học sinh thân yêu, vì sự nghiệp giáo dục cao cả của nước ta.

Cùng với đó, đẩy mạnh xây dựng và triển khai có hiệu quả mô hình “Trường học An toàn - Thân thiện - Bình đẳng”, phong trào “Trường học thân thiện, học sinh tích cực”. Tăng cường mối quan hệ gắn bó giữa thầy với thầy, thầy với trò và giữa thầy với phụ huynh học sinh.

Các thầy cô phải là tấm gương sáng cho học sinh về tình yêu thương, sẻ chia và trách nhiệm; nghiên cứu, đổi mới sáng tạo; khát vọng cống hiến, nỗ lực vượt khó; về đạo đức, tác phong, lối sống, tính nhân văn, nhân ái, tinh thần đoàn kết, kỷ luật...

Bên cạnh đó, các thầy, các cô phải như người cha, người mẹ thứ hai, thường xuyên quan tâm tới tâm sinh lý, nguyện vọng chính đáng của các cháu. Khơi gợi, bồi đắp, hun đúc, trao truyền cho thế hệ trẻ lý tưởng, đạo đức, các giá trị chân - thiện - mỹ, tinh hoa văn hoá dân tộc và nhân loại, góp phần hình thành những phẩm chất tốt đẹp của con người Việt Nam, năng lực sáng tạo của học sinh phù hợp với sự phát triển của đất nước và tiến bộ xã hội trong thời kỳ đổi mới.

Đối với phụ huynh và học sinh, Thủ tướng lưu ý: Tất cả chúng ta đều muốn dành sự tri ân và biết ơn sâu sắc nhất đến các thầy cô. Từ xa xưa, cha ông ta có câu: “Muốn sang thì bắc cầu kiều - Muốn con hay chữ phải yêu lấy thầy” để nhắn nhủ chúng ta phải luôn tôn trọng, quan tâm, chia sẻ, đồng hành với thầy cô. Đồng thời phối hợp chặt chẽ với nhà trường để cùng dạy dỗ các cháu trở thành con ngoan, trò giỏi, công dân tốt của xã hội.

Đối với học sinh, Thủ tướng mong các em hiểu được tình cảm, sự hy sinh, vất vả cống hiến hết mình của thầy cô để cố gắng hơn nữa trong học tập, rèn đức, luyện tài, để mang lại niềm vui, tự hào, hạnh phúc cho thầy cô.

Đối với các bộ, ngành, cơ quan, địa phương, Thủ tướng nhấn mạnh, tiếp tục chủ động quán triệt, triển khai hiệu quả các chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước về phát triển giáo dục - đào tạo, nhất là Nghị quyết số 29 về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo bằng các kế hoạch, chương trình hành động cụ thể.

Ban hành và triển khai hiệu quả Chiến lược phát triển giáo dục giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn 2045 theo hướng xây dựng hệ thống giáo dục mở, học tập suốt đời, công bằng và bình đẳng, chuẩn hóa, hiện đại, xã hội hóa và hội nhập quốc tế; phát huy tối đa năng lực, phẩm chất, khả năng sáng tạo của mỗi cá nhân, phát triển toàn diện con người Việt Nam.

Thực hiện hiệu quả Chiến lược phát triển giáo dục nghề nghiệp giai đoạn 2021 - 2030; phát triển giáo dục nghề nghiệp theo hướng mở, linh hoạt, hiện đại, hiệu quả, hội nhập. Chú trọng cả quy mô, cơ cấu, chất lượng đào tạo. Bám sát nhu cầu của thị trường lao động gắn với việc làm, an sinh xã hội và phát triển bền vững, bao trùm; thúc đẩy khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo.

Rà soát, hoàn thiện các cơ chế, chính sách liên quan đến đội ngũ giáo viên phù hợp với thực tiễn, tương xứng với lao động đặc thù của nhà giáo.

Chăm lo tốt nhất cả về vật chất và tinh thần, nhất là cho giáo viên mầm non, giáo viên ở vùng sâu, vùng xa, vùng đặc biệt khó khăn, giáo viên giảng dạy các ngành nghề đặc thù, nặng nhọc, độc hại…, để đội ngũ nhà giáo yên tâm công tác và cống hiến.

Chính phủ đã giao Bộ GD&ĐT khẩn trương rà soát, sửa đổi quy định về phụ cấp ưu đãi giáo viên phù hợp thực tiễn với tình hình đất nước và nền kinh tế chung cùng các ngành nghề khác.

Chú trọng đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên, nhà giáo là chuyên gia đầu ngành ở các trường đại học, viện nghiên cứu và cán bộ quản lý giáo dục. Coi đây là nhiệm vụ quan trọng, ưu tiên trong thời gian tới.

Sớm có giải pháp hiệu quả giải quyết vấn đề thiếu giáo viên, nhất là giáo viên mầm non. Tuyển dụng đủ số lượng, cơ cấu và đảm bảo chất lượng đội ngũ giáo viên. Xây dựng chính sách thu hút người giỏi vào học ngành Sư phạm.

Hoàn thiện cơ chế chính sách, triển khai tự chủ giáo dục theo lộ trình nhưng vẫn phải bảo đảm để tất cả mọi người đều có quyền tiếp cận với nền giáo dục ưu việt của nước nhà, tạo động lực cho đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục tích cực đổi mới sáng tạo. Tăng cường hội nhập quốc tế, chuyển đổi số trong lĩnh vực giáo dục đào tạo.

Thực hiện quản trị trường học theo hướng hiện đại, thông minh. Phát huy dân chủ, vai trò, trách nhiệm của đội ngũ nhà giáo trong xây dựng và phát triển nhà trường. Chú ý đảm bảo an ninh, an toàn, xây dựng môi trường văn hóa, phòng chống bạo lực học đường.

Các bộ, ban, ngành, cấp ủy đảng, chính quyền địa phương tiếp tục dành cho ngành Giáo dục sự quan tâm sâu sắc, sự hỗ trợ hiệu quả, thiết thực hơn nữa.

Tập trung và huy động các nguồn lực đầu tư, đảm bảo cơ sở vật chất trường học, điều kiện tốt nhất cho công tác dạy và học, giải quyết tình trạng thiếu trường học, nhất là ở các khu công nghiệp và thành phố lớn, vùng sâu, vùng xa, vùng biên giới, hải đảo, vùng kinh tế khó khăn.