Nghĩ về Đảng
Đảng là lúa chín mùa no
Đồng quê bay bổng cánh cò ca dao
Đảng là điện sáng vùng cao
Mái trường ngói đỏ, vuông ao quanh nhà
Đảng là cây bốn mùa hoa
Sắc hương bề bộn tay ta vun trồng
Đảng là nắng ấm vầng đông
Trời xanh chim lượn trăm vòng thảnh thơi
Đảng là của bạn của tôi
Trong veo phẩm chất, sáng ngời thanh danh.
Tạ Hữu Yên
Lời bình của Lê Thành Văn
Hàng trăm bài thơ được phổ nhạc, hát lên trong những ngày lễ lớn của dân tộc như Đôi dép Bác Hồ, Cảm xúc tháng Mười, Đất nước… quả là niềm mong ước của nhiều người làm văn chương, nghệ thuật.
Nghĩ về Đảng là thi phẩm dung dị, mộc mạc qua hình ảnh, ngôn ngữ nhưng sâu lắng tâm tình và dào dạt cảm xúc, thực sự là bài thơ hay viết về Đảng trong suốt mấy thập niên qua. Đó chính là tấm lòng thành kính mà nhà thơ dâng lên Đảng mỗi dịp xuân về, đặc biệt đây là thời điểm nhân dân cả nước hướng về sinh nhật và Đại hội Đảng.
Bài thơ chỉ có đúng 10 câu thơ, tách thành 5 cặp lục bát giản dị, gần gũi. Mỗi cặp câu là một ý tưởng so sánh về công lao của Đảng đối với đất nước, dân tộc. Các hình ảnh thơ thay đổi linh hoạt, tươi sáng và tràn ngập sắc màu.
Cấu trúc bài thơ đi từ những chiêm nghiệm giản đơn, bình dị hằng ngày đến khái quát lớn lao về phẩm chất để hoàn thành một tứ thơ ngợi ca công ơn biển trời của Đảng. Vì vậy, nhìn tổng thể, bài thơ đẹp một cách chỉnh chu, không lộng lẫy hoành tráng nhưng đủ để người đọc nghiêng mình tạ ơn, xúc động và nhờ đó mà hướng tình yêu của mình một lòng theo Đảng.
Nghĩ về Đảng, nhà thơ không nghĩ về những gì cao xa, to tát quá mức mà chỉ là những gì gần gũi, thân thuộc. Hình ảnh “lúa chín mùa no”, “cánh cò ca dao” xuất hiện ở hai câu thơ đầu đã chỉ dấu cho một tín hiệu nghệ thuật độc đáo và làm nên cấu tứ xuyên suốt toàn bộ thi phẩm.
Câu trước hô gọi câu sau, cứ thế làm thành tứ thơ liền mạch, tự nhiên và có sức lay thức tâm hồn người đọc. Cả bài thơ nhờ thế như những định nghĩa về Đảng mà không thấy khô khan, trái lại rất nhuần nhuyễn và dễ tạo hiệu ứng về mặt cảm xúc. Đó chính là tài năng và thành công đáng kể ở bài thơ này:
Đảng là lúa chín mùa no
Đồng quê bay bổng cánh cò ca dao
Sau “lúa chín mùa no” mà Đảng đem lại cho nhân dân thoát khỏi đói nghèo cơ cực, cuộc sống ngày một vươn lên ấm no và hạnh phúc hơn. Từ có Đảng đồng nghĩa với nhân dân được làm chủ đất nước mình, có cuộc sống thanh bình trên cánh đồng thẳng cánh cò bay, có ánh điện thắp sáng văn minh từ đồng bằng đến vùng núi cao.
Hình ảnh mái trường ngói đỏ cho em thơ học hành và vuông ao quanh nhà hiện lên mộc mạc nhưng dễ tạo nên xúc động lớn lao trong tâm hồn người đọc. Đọc đến đây chợt nhớ đến những câu thơ Tố Hữu viết từ thời chống Pháp: “Các em ơi đã học chưa?/ Các anh dựng cho em trường mới nữa/ Chúng nó chẳng còn mong dội lửa/ Trường các em đứng giữa đồi quang/ Tiếng các em thánh thót quanh làng” (Ta đi tới - Tố Hữu).
Sau những gì cụ thể về cuộc sống nhân dân ấm no, đổi thay từ khi có Đảng, nhà thơ Tạ Hữu Yên đã sử dụng các hình ảnh mang vẻ đẹp biểu trưng cho khát vọng về tự do và hạnh phúc của con người. Có Đảng là bốn mùa hoa lá xanh tươi, sắc hương tràn ngập; có Đảng là có ánh sáng vầng đông sưởi ấm mọi nhà và muôn ngàn cánh chim thảnh thơi bay liệng giữa trời xanh vô tận.
Quả vậy, Đảng không chỉ mang lại cho nhân dân cuộc sống ấm no, hạnh phúc, Đảng còn là khát vọng, niềm tin, là lẽ sống của mọi người. Có điều, nhà thơ ca ngợi vai trò và sức mạnh của Đảng bằng những vần thơ tự nhiên, bình dị, nhỏ nhẹ như từng hơi thở và tình yêu mến dịu dàng mà nhân dân dành cho Đảng:
Đảng là cây bốn mùa hoa
Sắc hương bề bộn tay ta vun trồng
Đảng là nắng ấm vầng đông
Trời xanh chim lượn trăm vòng thảnh thơi
Để khép lại và nâng tứ thơ lên một chiều kích mới, hai câu thơ kết bài được nhà thơ Tạ Hữu Yên đưa hình tượng Đảng trở về với vẻ đẹp gần gũi, thân thương giữa cuộc sống đời thường. Đảng không xa lạ, Đảng chính là những gì thân thuộc và bình dị như máu thịt của mỗi chúng ta. Đẹp đẽ hơn, Đảng chính là phần hồn sáng trong, đẹp đẽ mà mỗi con người hướng đến:
Đảng là của bạn của tôi
Trong veo phẩm chất, sáng ngời
thanh danh.
Nghĩ về Đảng là bài thơ đậm đà tính dân tộc qua thể điệu lục bát gần gũi, quen thuộc. Ngắn gọn trong cách biểu đạt nhưng lại có khả năng khái quát lớn về những gì mà Đảng mang lại cho nhân dân ta, Tổ quốc ta suốt gần một thế kỷ từ khi Đảng ra đời. Đọc bài thơ, tâm hồn mỗi người dân nước Việt càng yêu quý Đảng hơn, thầm ghi khắc công ơn của Đảng, nhất là hướng niềm tin của mình đến Đại hội XIII của Đảng trong những ngày mùa xuân 2021 sắp đến.
