Thông tin những nội dung quan trọng của Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giáo dục ĐH, Thứ trưởng Bộ GD&ĐT Lê Hải An cho biết: Ngày 19/11//2018, tại kỳ họp thứ 6, Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam khóa XIV đã thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giáo dục ĐH. Ngày 3/12/2018, Chủ tịch nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam đã ký Lệnh số 13/2018/L-CTN công bố và Luật có hiệu lự từ ngày 1/7/2019.
Luật tạo cơ sở pháp lý quan trọng thúc đẩy thực hiện tự chủ đại học, sử dụng hiệu quả các nguồn lực, nâng cao chất lượng giáo dục ĐH, đảm bảo sự hội nhập quốc tế, đáp ứng tốt hơn nhu cầu đào tạo nguồn nhân lực của nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, góp phần phát triển kinh tế - xã hội của đất nước. Cụ thể:
Luật đã quy định rõ hệ thống cơ sở giáo dục ĐH gồm đại học và trường ĐH, tiệm cận với thông lệ quốc tế, phù hợp với thực tiễn ở Việt Nam, khắc phục một số vấn đề bất cập nhưng vẫn đảm bảo ổn định hệ thống để phát triển. Luật cũng làm rõ vấn đề sở hữu, tạo sự bình đẳng giữa cơ sở giáo dục ĐH công lập và tư thục và thúc đẩy sự phát triển của cơ sở giáo dục ĐH tư thục.
Mở rộng phạm vi và hiệu quả của tự chủ ĐH trong toàn hệ thống; trong đó, quyền tự chủ gắn với trách nhiệm giải trình của cơ sở giáo dục ĐH trong việc xác định mục tiêu và lựa chọn cách thức thực hiện mục tiêu; tự quyết định và có trách nhiệm giải trình về hoạt động chuyên môn, học thuật, tổ chức, nhân sự, tài chính, tài sản và hoạt động khác trên cơ sở quy định của pháp luật và năng lực của cơ sở giáo dục ĐH. Chủ trương tăng cường tự chủ cho các cơ sở giáo dục ĐH nhưng vẫn đảm bảo sự kiểm soát hợp lý chất lượng đào tạo, chú trọng quản lý đối với các ngành liên quan đến sức khỏe, đào tạo giáo viên, an ninh, quốc phòng.
 |
| Thứ trưởng Bộ GD&ĐT Lê Hải An thông tin những nội dung quan trọng của Luật sửa đổi bổ sung một số điều của Luật Giáo dục ĐH. |
Đặc biệt, Hội đồng trường có thực quyền trong việc quyết định về tổ chức bộ máy; quyết định nhân sự, tiêu chuẩn hiệu trưởng, phó hiệu trưởng, tiêu chuẩn giảng viên theo quy định của pháp luật. Hội đồng trường thực hiện chức năng quản trị trường, quyết định định hướng phát triển trường, ban hành quy chế tổ chức và hoạt động quy chế tài chính… Hiệu trưởng thực hiện chức năng quản lý, điều hành hoạt động của trường theo quy định của pháp luật và theo quyết nghị của Hội đồng trường… phù hợp với thông lệ quốc tế.
Đổi mới cơ chế tài chính, tài sản đảm bảo thông thoáng và hiệu quả, phù hợp với từng loại hình cơ sở giáo dục ĐH để tạo điều kiện cho các cơ sở giáo dục ĐH thực hiện tự chủ. Cơ sở giáo dục ĐH có quyền tự chủ xây dựng và quyết định mức học phí, đảm bảo tương xứng với chất lượng đào tạo và công bố công khai khi tuyển sinh. Nhà nước phân bổ ngân sách và nguồn lực cho giáo dục ĐH theo nguyên tắc cạnh tranh, bình đẳng, hiệu quả thông qua chi đầu tư, chi nghiên cứu phát triển, đặt hàng nghiên cứu và đào tạo, học bổng, tín dụng sinh viên và hình thức khác; ưu tiên đầu tư phát triển một số cơ sở giáo dục ĐH, ngành đào tạo mang tầm khu vực, quốc tế và cơ sở đào tạo giáo viên chất lượng cao.
Đổi mới quản lý đào tạo để đảm bảo chất lượng, hiệu quả và tiệm cận với các chuẩn mực quốc tế thông qua việc xây dựng một số khái niệm tương đồng với quốc tế; xây dựng các chuẩn giáo dục ĐH như chuẩn chương trình, chuẩn giảng viên, chuẩn cơ sở giáo dục ĐH… tạo không gian thống nhất trong toàn hệ thống giáo dục ĐH Việt Nam, phù hợp với xu hướng quốc tế, đảm bảo chất lượng đào tạo, thúc đẩy việc công nhận văn bằng, tín chỉ giữa các trường trong khu vực và trên thế giới.
Căn cứ vào kết quả kiểm định, năng lực của nhà trường và nhu cầu xã hội, các trường có quyền tự chủ mở ngành, tuyển sinh, tổ chức đào tạo và cấp bằng… Hệ thống đảm bảo chất lượng giáo dục được quy định với trách nhiệm cụ thể của các bên liên quan; quy định về cơ sở kiểm định độc lập và công khai kết quả kiểm định, tỷ lệ việc làm của sinh viên sau tốt nghiệp để được người học và xã hội lựa chọn.
Đổi mới quản lý Nhà nước trong điều kiện tự chủ ĐH thông qua các công cụ quản lý như quy hoạch mạng lưới, ban hành chính sách, chiến lược, xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia về giáo dục ĐH; ban hành hệ thống chuẩn chất lượng, điều kiện đảm bảo chất lượng… để các trường tự chủ thực hiện.
Cơ sở giáo dục ĐH có trách nhiệm minh bạch thông tin và thực hiện trách nhiệm giải trình theo quy định. Cơ quan quản lý nhà nước quản lý theo pháp luật, quy chuẩn chất lượng; đồng thời, tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát, xử lý vi phạm trong giáo dục ĐH theo quy định của pháp luật.
Thứ trưởng Nguyễn Hải An thông tin, hiện nay Chính phủ đang chỉ đạo xây dựng 2 Nghị định hướng dẫn (dự kiến ban hành tháng 5/2019) và rà soát lại các văn bản có liên quan để thực thi Luật từ ngày 1/7/2019.
