Quãng đời nghiệt ngã
Dọc theo con đường bê-tông nhỏ chạy giữa những dãy nhà cũ kỹ ở làng phong Quy Hòa (phường Ghềnh Ráng, TP Quy Nhơn, tỉnh Bình Định), chúng tôi dễ dàng quan sát được cuộc sống thường nhật của dân làng. Vì đều bị bệnh phong, hầu hết mọi người đều khiếm khuyết thân thể và chuyện “người thật chân giả” ở đây đã quá đỗi bình thường.
Trước mắt chúng tôi là hình ảnh người đàn ông lãng tai, đập đập bàn tay trụi ngón vào chiếc radio cũ kỹ, rồi ngước nhìn người vợ phía trước, bảo: “Bà này, vào mà nghe bài chòi. Hay lắm!”. Ông tên là Phạm Văn Lem (63 tuổi, dân tộc Hrê, quê ở huyện Ba Tơ, tỉnh Quảng Ngãi). Bà tên là Phan Thị Hà (60 tuổi, dân tộc Kinh, quê ở huyện Thăng Bình, tỉnh Quảng Nam).
Nhìn đôi vợ chồng này, ít ai nghĩ rằng trước đây ông Lem từng là một chàng trai khỏe mạnh, đào hoa; bà Hà từng là một cô gái xinh đẹp cho đến khi họ bị gọi là… “đồ hủi”. Ông bảo, hồi mới đến làng phong này, tay ông còn những… một ngón, còn cầm đũa gắp thức ăn được nhưng về sau thì chẳng còn ngón nào. Hai chân của ông bị con vi khuẩn hansen (vi khuẩn gây ra bệnh phong) “quậy” đau đến tột cùng. Đến nay, sau nhiều lần cắt bỏ, giờ hai chân chỉ còn từ đầu gối trở lên, đủ để lắp chân giả.
Ông Lem kể, trước kia ông cũng là người đàn ông khỏe khoắn, mạnh mẽ và cũng có một thời yêu đương với những cô thôn nữ cùng trang lứa. Nào ngờ năm 20 tuổi, một ngày nọ đang lúc làm nương rẫy, ông cảm thấy trong người nóng bừng, da bắt đầu nứt nẻ, tê nhức khôn cùng. Mọi người trong gia đình hết sức hoảng hốt đưa về nhà để thuốc thang. Nhưng qua thời gian, căn bệnh vẫn không hề thuyên giảm mà ngược lại da thịt ngày càng thối rữa, các đốt ngón tay cứ rụng dần.
Nghĩ con mắc phải căn bệnh lạ nên cha mẹ ông Lem đã chạy vạy vay mượn tiền bạc mua lợn, mua rượu mời thầy cúng đến giải hạn. Nhưng rồi, khi các “thầy” cao tay lần lượt đến rồi lại đi trong ánh mắt sợ hãi cũng là lúc tiền bạc trong gia đình đội nón đi theo, rơi vào cảnh khó khăn vô cùng. Khoảng một tháng sau đó, người làng cho rằng ông Lem đã bị “con ma rừng” làm cho ra như thế và sợ “con ma rừng” ở trong người ông sẽ lây sang những người khác, làm nguy hại đến dân làng nên họ yêu cầu ông phải ra đi. Mặc dù cha mẹ ông đã cố nài nỉ để ông được ở nhà cho gia đình chăm sóc, nhưng lệ làng không cho phép nên cuối cùng ông Lem phải rời khỏi làng.
Sau 5 năm sống một mình trong rừng, đến năm 1980, có một đoàn bác sĩ đến làng khám chữa bệnh, cho rằng ông Lem bị bệnh phong, nên đưa ông đến Bệnh viện Phong - Da liễu Trung ương Quy Hòa chữa trị. “Lúc đó, trong suy nghĩ của tôi, không có con ma nào ám cả, chẳng qua đó là một căn bệnh kỳ lạ mà mọi người trong làng chưa gặp mà thôi. Tin tưởng vào cuộc đời nên tôi cố gắng bám lấy cuộc sống và tồn tại trong rừng đến 5 năm. Khi về đây, tôi được mọi người cưu mang như anh em trong nhà và điều này đã tiếp thêm nguồn sống mới cho tôi. Đến nay, tôi đã thoát khỏi cảnh bệnh tật đeo bám”, ông Lem vui vẻ tâm sự.
Yêu thương lấp đầy khiếm khuyết
Hoàn cảnh của bà Hà cũng chẳng khác người chồng của mình. Từng là cô gái xinh đẹp ở làng, thế nhưng bệnh phong bất ngờ ập đến khiến đôi bàn tay, đôi chân của bà co quắp, cơ thể đau đớn kéo dài. Dân làng xa lánh, bà rơi vào trầm cảm, buồn, tuyệt vọng mặc cho tuổi xuân trôi theo thời gian. Năm 1995, bàn chân ngày càng lở loét, bà quyết định rời nhà đón xe vào nơi này chữa bệnh, thế rồi gặp ông Lem.
Nụ cười tươi sáng của ông Lem
Quyết định gắn bó với nhau, hai người cùng báo tin cho người thân ở quê biết sự tình. Thế nhưng ngày mẹ bà Hà lặn lội vào Quy Hòa, ông Lem vì mặc cảm mình là người bị tàn phế nên trốn biệt tăm. Bà Hà biết chuyện nên đi tìm mãi mới đưa được ông về để gặp mẹ mình. Nhìn chàng thanh niên tay chân ngủn ngẳn, người mẹ thấu hiểu mọi chuyện, liền bảo: “Các con đều bệnh tật. Nếu đã có tình cảm thì hãy thương nhau trọn đời”. Câu nói ấy khiến ông Lem cảm động khóc sụt sùi. Được người mẹ chứng giám, từ ngày đó hai người nên vợ nên chồng.
Khi bà Hà xuất viện, hai vợ chồng cùng xin một ngôi nhà nhỏ trong làng phong để nương trú. Sống chung được 3 năm, bà Hà sinh ra cậu con trai kháu khỉnh, đặt tên là Phạm Hà Linh, niềm hạnh phúc nhân lên gấp bội. Càng vui hơn khi cậu con trai lớn lên mạnh khỏe, thông minh.
Để có tiền nuôi con ăn học, mua thêm thuốc men chữa bệnh, bà Hà tích góp số tiền từ các tổ chức, cá nhân từ thiện giúp đỡ để gầy dựng đàn gà, mở quán tạp hóa nhỏ ở làng phong Quy Hòa. Thương cha mẹ vất vả vượt qua tật nguyền, suốt 12 năm học, năm nào Linh cũng nỗ lực đạt thành tích cao trong học tập. Bây giờ, Linh đang là sinh viên năm 2 ngành điều dưỡng của Trường Đại học Đông Á ở TP Đà Nẵng. “Cơ cực mấy tôi cũng chịu được, miễn sao con học nên người, sau này trở thành người có ích cho xã hội. Con bảo, học xong sẽ quay về chăm sóc, phụng dưỡng cha mẹ, có thể góp phần chữa trị cho bà con bệnh phong nơi đây”, bà Hà chia sẻ.
