Nguyên nhân thông tin cá nhân bị lộ

Ngày 4/11, đặt vấn đề chất vấn tại hội trường, đại biểu Trình Lam Sinh (An Giang) nêu thực trạng gần đây nhiều người dân nhận được các cuộc gọi thông báo mình đã vi phạm pháp luật một số lĩnh vực như giao thông, xây dựng… Người dân được yêu cầu cung cấp thông tin tài khoản hoặc chịu nộp phạt, nếu không thì sẽ chuyển cơ quan điều tra khởi tố.

Đại biểu Trình Lam Sinh (An Giang).

Đại biểu băn khoăn tại sao những kẻ lừa đảo này lại biết chính xác tên tuổi, địa chỉ nơi làm việc, thậm chí là cả chức danh, chức vụ của người dân. Đại biểu Sinh cho rằng, bằng cách nào đó thông tin cá nhân của công dân đã bị lộ lọt để cho những kẻ xấu khai thác. Đại biểu đề nghị Bộ trưởng cho biết ý kiến của mình và giải pháp khắc phục vấn đề này?

Trả lời câu hỏi của đại biểu Trình Lam Sinh, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng cho biết có nguyên nhân kỹ thuật và nguyên nhân phi kỹ thuật. Trong đó, nguyên nhân kỹ thuật là một số tổ chức, doanh nghiệp thu thập thông tin cá nhân chưa đảm bảo an toàn, bị hacker tấn công lấy cắp dữ liệu. Hiện nay, trên chợ đen bán dữ liệu Việt Nam, theo báo cáo của ngành công an có đến 1.300 GB, tính ra hàng tỷ thông tin.

Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Nguyễn Mạnh Hùng.

Còn có nguyên nhân phi kỹ thuật, đó là người dân dễ dãi trong việc cung cấp thông tin của cá nhân mình. Cũng có việc một số doanh nghiệp quản lý nội bộ kém để nhân viên dữ liệu lấy thông tin của doanh nghiệp bán ra bên ngoài.

Bộ Thông tin và Truyền thông đã ban hành một bộ cẩm nang về an toàn thông tin. Trong đó có một nội dung rất quan trọng về cách thức để người dân bảo vệ dữ liệu cá nhân của mình.

Hiện nay, Bộ cũng đã xây dựng một cơ sở dữ liệu về lộ, lọt thông tin thông qua các doanh nghiệp, các tổ chức quốc tế. Hiện, có 120 triệu thực thể thông tin có thể bị lộ lọt. Người dân có thể tra cứu để biết mình có bị lộ lọt thông tin không. Bên cạnh đó, một trong những giải pháp rất tốt là yêu cầu các cơ quan nhà nước yêu cầu doanh nghiệp có chăm sóc khách hàng khi muốn tiếp cận người dân, khách hàng thì làm việc với nhà mạng để hiện tên chứ không hiện số điện thoại.

Bên cạnh đó, Bộ phối hợp với Bộ Công an điều tra, xử lý một số vụ mua bán thông tin, dữ liệu cá nhân để răn đe, truyền thông rộng rãi và thanh tra các nhà mạng toàn diện về vấn đề bảo vệ dữ liệu cá nhân.

Đại biểu Đồng Ngọc Ba (Bình Định).

Đại biểu Đồng Ngọc Ba (Bình Định) cho biết, trong thời gian qua, Bộ Công an cùng với các Bộ đang rất nỗ lực trình Chính phủ ban hành Nghị định 59 ngày 05/9/2022 về định danh và xác thực điện tử. Trong Nghị định này cũng nhiều quyết định tốt. Tuy nhiên, Khoản 1, Điều 27 quy định chỉ có các tổ chức, doanh nghiệp trong ngành Công an thì mới được thực hiện dịch vụ cung cấp dịch vụ định danh xác thực điện tử. Đây là một ngành nghề đầu tư kinh doanh theo Luật Đầu tư, ngành nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện. Hiện nay, có nhiều ý kiến cho rằng, quy định trên không phù hợp, hạn chế quyền tự do đầu tư kinh doanh của các tổ chức, cá nhân theo quy định của Luật Đầu tư cũng như theo quy định của Hiến pháp. Đại biểu Đồng Ngọc Ba đề nghị Bộ trưởng cho biết quan điểm và hướng xử lý đối với quy định này.

Trả lời câu hỏi của đại biểu Đồng Ngọc Ba, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng cho biết, cơ sở dữ liệu dân cư quốc gia về dân cư do Bộ Công an quản lý, Bộ Công an sẽ trực tiếp cấp xác thực, nhưng khi đơn vị sự nghiệp hoặc một doanh nghiệp làm cần có điều kiện, trong đó quy định này thuộc Bộ Công an.

Bộ trưởng khẳng định, xác thực điện tử trên cơ sở dữ liệu dân cư là một phần nhỏ của thị trường hợp xác thực điện tử. Do vậy, vẫn đảm bảo tính cạnh tranh theo cơ chế thị trường lĩnh vực xác thực điện tử nói chung.

Quảng cáo không phù hợp

Đại biểu Huỳnh Thị Phúc (Bà Rịa - Vũng Tàu).

Tham gia chất vấn tại phiên họp, đại biểu Huỳnh Thị Phúc (Bà Rịa - Vũng Tàu) cho biết, các quảng cáo về thực phẩm chức năng trên các nền tảng số, những nội dung có hình ảnh không phù hợp lứa tuổi, thuần phong mỹ tục xuất hiện thường xuyên trên các thiết bị dù không có nhu cầu được các cơ quan, đơn vị truyền thông. Trong đó, có báo điện tử, các đài phát thanh, truyền hình phối hợp với đơn vị quảng cáo thực hiện. Bộ Thông tin Truyền thông đồng ý phát hành mà chưa được kiểm soát, quản lý chặt chẽ nội dung, hình ảnh. Đại biểu đề nghị Bộ trưởng cho biết Bộ trưởng có chịu trách nhiệm trong quản lý lĩnh vực này cũng như giải pháp trước mắt?

Về nội dung này, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng cho biết, đây là thuật toán hướng đối tượng của các nền tảng xuyên biên giới, cũng là một mô hình kinh doanh của họ. Cơ quan quản lý nhà nước chưa có công cụ để phát hiện ra các quảng cáo mang tính đối tượng này. Cách xử lý hiện nay là người dân có thể chụp ảnh màn hình gửi đến Bộ Thông tin Truyền thông. Bộ dùng ảnh này yêu cầu các nền tảng gỡ.

Hiện nay, trên 2.000 quảng cáo sai sự thật, quảng cáo về thực phẩm chức năng phản cảm đã được gỡ xuống. Bộ Thông tin Truyền thông sẽ tiếp tục nghiên cứu để hoàn thiện thể chế để xử lý vấn đề về này.

Bộ trưởng cũng nhấn mạnh một số quan điểm quản lý của ngành. Đó là ngành nào quản lý cái gì trong thế giới thực thì lên không gian mạng quản lý cái đó. Dữ liệu cá nhân là tài sản của cá nhân, mỗi người phải biết tự bảo vệ. Nền tảng số Việt Nam là lời giải căn bản cho chuyển đổi số Việt Nam. Đại học số là lời giải nhân lực số Việt Nam. Để phát triển không gian mạng lành mạnh, an toàn, vừa hoàn thiện thể chế, vừa xây dựng văn hóa số. Năm 2023 sẽ là năm dữ liệu số, trong đó tập trung giải quyết các vấn đề dữ liệu số, nâng cao nhận thức…