Hội đồng có nhiệm vụ giúp Thủ tướng tổ chức xét, lựa chọn những cá nhân có đủ tiêu chuẩn trình Thủ tướng đề nghị Chủ tịch nước quyết định tặng danh hiệu Nhà giáo Nhân dân, Nhà giáo Ưu tú năm 2014.
Thành phần Hội đồng gồm: Bộ trưởng Bộ GD&ĐT Phạm Vũ Luận làm Chủ tịch Hội đồng.
Phó Chủ tịch Hội đồng gồm: Nhà giáo Ưu tú, Thứ trưởng Bộ GD&ĐT Phạm Mạnh Hùng (Phó Chủ tịch Thường trực); Thứ trưởng Bộ Nội vụ, Trưởng Ban Thi đua - Khen thưởng Trung ương Trần Thị Hà.
Các Ủy viên Hội đồng gồm: Thứ trưởng Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội Nguyễn Trọng Đàm; Thứ trưởng Bộ Y tế Lê Quang Cường; Thứ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Lê Khánh Hải;
Thứ trưởng Bộ Công Thương Trần Tuấn Anh; Phó Tổng tham mưu trưởng Quân đội nhân dân Việt Nam Phạm Xuân Hùng; Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Xây dựng lực lượng (Bộ Công an) Nguyễn Xuân Tư;
Phó Chủ tịch Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam Mai Đức Chính; Nhà giáo Ưu tú, Chủ tịch Công đoàn Giáo dục Việt Nam Trần Công Phong; Vụ trưởng Vụ Thi đua - Khen thưởng, Văn phòng Chủ tịch nước Lương Hồng Quang;
Nhà giáo Ưu tú, Vụ trưởng Vụ Tổ chức cán bộ, Bộ GD&ĐT Bùi Mạnh Nhị; Vụ trưởng Vụ Thi đua - Khen thưởng, Bộ GD&ĐT Nguyễn Văn Vui.
Hội đồng hoạt động theo các nguyên tắc: Các phiên họp của Hội đồng phải có ít nhất 2/3 số thành viên của Hội đồng tham dự, trong đó có Chủ tịch, Phó Chủ tịch thường trực Hội đồng.
Căn cứ kết luận, kiến nghị của Hội đồng cấp Bộ, ngành, Hội đồng tiến hành thảo luận, bỏ phiếu kín đối với từng cá nhân được đề nghị; lập Danh sách cá nhân được đề nghị xét tặng danh hiệu Nhà giáo Nhân dân, Nhà giáo Ưu tú và thông báo công khai Danh sách này trên Cổng thông tin điện tử của Bộ GD&ĐT, báo Giáo dục và Thời đại trong thời gian 10 ngày làm việc, kể từ khi có kết quả xét tặng danh hiệu của Hội đồng.
Các cá nhân được đề nghị xét tặng danh hiệu phải được ít nhất 90% số phiếu đồng ý của tổng số các thành viên Hội đồng. Trường hợp thành viên Hội đồng vắng mặt, Ban Thư ký có trách nhiệm lấy phiếu bầu theo quy định.
Sau khi tổng hợp kết quả xét tặng danh hiệu Nhà giáo Nhân dân, Nhà giáo Ưu tú và tiếp thu ý kiến trên các phương tiện thông tin đại chúng (nếu có), Hội đồng gửi hồ sơ đến Ban Thi đua - Khen thưởng Trung ương thẩm định, báo cáo Thủ tướng Chính phủ để xem xét trình Chủ tịch nước.
Thành viên Hội đồng không là người được đề nghị xét tặng danh hiệu Nhà giáo Nhân dân, Nhà giáo Ưu tú năm 2014. Thành viên Hội đồng và Ban Thư ký hoạt động theo chế độ kiêm nhiệm.
Bộ GD&ĐT là cơ quan thường trực của Hội đồng. Hội đồng có Ban Thư ký do Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo quyết định thành lập. Hội đồng tự giải thể sau khi hoàn thành nhiệm vụ.