(GD&TĐ) - Sáng ngày 15/10, một học sinh Trường THPT Huỳnh Ngọc Huệ, Đại Lộc (Quảng Nam), gọi điện cho tôi nói như reo: “Tạnh mưa rồi, sắp nắng rồi, ông thủy điện thôi xả lũ rồi”. Một thông tin tưởng như hết sức bình thường vậy mà đối với người dân ở vùng rốn lũ lại quá mừng vui - thật đáng để ngậm ngùi suy ngẫm.
 |
Với hầu hết những người dân ở vùng dọc sông Vu Gia, Thu Bồn, từ hàng chục năm nay, hễ cứ vào đầu tháng 9 tới hết tháng 11 dương lịch là luôn phải sống trong nỗi phấp phỏng âu lo bão lũ ập tới. Bởi vì trước đó, họ đã từng là nạn nhân trực tiếp của những trận xả lũ quá nhanh, gây khốn đốn, mất mát vì lụt lội, mất mát về người và tài sản.
Vào đầu tháng mười vừa qua, đã xảy ra tình trạng đang có mưa lớn, nước sông dâng cao tới 4 m, các nhà máy thủy điện ở Đại Lộc bất ngờ thông báo xả lũ làm người dân tưởng đâu vỡ đập, nhiều người hốt hoảng cõng con lên núi cao tránh lũ, các trường vội cho học sinh nghỉ học. Mới đây nhất trong các ngày từ 12 -15/10, trong khi chưa khắc phục xong hậu quả của bão số 11, thì người dân lại lo đối phó với ngập úng do các thủy điện đầu nguồn tấp cập xả lũ.
Vào lúc 11 giờ trưa ngày 15/10, Thủy điện Đắk Mi 4 đã nâng mức xả lũ từ 500 mét khối/giây lên 700 mét khối /giây rồi cao tới đỉnh 27mét khối/giây; Thủy điện A Vương từ 300 mét khối/giây lên 1.200 mét khối/giây. Mực nước sông Vu Gia tại Ái Nghĩa lên tới mức báo động 3. Tại khu vực các xã Đại Hưng, Đại Lãnh, Đại Hồng, Đại Cường của huyện Đại Lộc, tỉnh Quảng Nam, ngày 15/10, nước bắt đầu lên nhanh. Chính quyền địa phương Đại Lộc vừa phải tập trung khắc phục hậu quả của bão, vừa phải khẩn trương di dời dân ở những vùng thấp trũng…
Việc ở một số nhà máy thủy điện vào năm nay đã có thông báo giờ xả, lưu lượng xả nước tới tận các xã vùng hạ lưu để người dân chủ động phòng lũ, cơ quan chức năng một số địa phương chỉ đạo các đơn vị thủy điện không được nâng cấp tập mức xả lũ, đã phần nào tránh được hậu quả thiệt hại về người, tài sản như những năm trước đây. Tuy nhiên, làm thế nào để người dân bớt hoang mang mỗi mùa mưa lũ, để khỏi “kêu trời về ông thủy điện” là vấn đề đáng được lưu ý và hiện đang được Chính phủ hết sức quan tâm.
Từ quy hoạch ban đầu cả nước có 1.200 dự án đầu tư thủy điện, sau khi rà soát, Chính phủ đã loại bớt, chỉ còn 850 dự án. Trong một phiên họp mới đây, UB Thường vụ Quốc hội sau khi nghe báo cáo về thủy điện, một số thành viên UBTVQH đã cho rằng: Cần phải kiểm soát chặt chẽ và quy trách nhiệm rõ ràng cho xây dựng các thủy điện nhỏ. UBTVQH cũng đề nghị Chính phủ tiếp tục rà soát, đánh giá, ban hành đầy đủ các quy chuẩn kỹ thuật an toàn thủy điện. Đây là thông tin vui với mọi người dân vùng lũ. Hi vọng, điệp khúc “Xin ông thủy điện thôi xả lũ” sẽ không còn lặp lại.
Hồng Thúy
