2024 là năm ngành Nông nghiệp gặp rất nhiều khó khăn, thách thức do những biến động của thị trường thế giới và tác động của thiên tai, trong đó, riêng bão số 3 (Yagi) đã gây thiệt hại tới 31.000 tỷ đồng. Tuy nhiên, ngành đã nỗ lực vượt qua và khẳng định được vai trò trụ đỡ, điểm tựa của nền kinh tế.
Theo số liệu thống kê, giá trị sản xuất toàn ngành năm 2024 tăng 3,3% so với năm 2023. Trong đó trồng trọt tăng 1,7 - 1,9%; chăn nuôi tăng 5,3 - 5,5%; thủy sản tăng 5,0 - 5,2%; lâm nghiệp tăng 4,0 - 4,2%.
Tổng kim ngạch xuất khẩu nông, lâm, thủy sản đạt mức cao kỷ lục, hơn 62 tỷ USD, tăng 18,5%. Cơ cấu kinh tế ngành tiếp tục chuyển dịch tích cực, tập trung vào các sản phẩm có giá trị cao. Sản lượng lúa cả năm đạt gần 43,7 triệu tấn, trong đó 9 triệu tấn được xuất khẩu.
Về lĩnh vực chăn nuôi, sản lượng thịt hơi đạt 8,1 triệu tấn, tăng 3,5%; sản lượng thủy sản đạt 9,6 triệu tấn, tăng 2,4%. Nhiều mô hình nông nghiệp hữu cơ, sinh thái được nhân rộng, tạo tiền đề cho sự phát triển bền vững. Tư duy phát triển cũng có sự thay đổi mạnh mẽ, chuyển từ sản xuất nông nghiệp sang kinh tế nông nghiệp.
Các chính sách hỗ trợ người dân khắc phục hậu quả thiên tai, đặc biệt là bão số 3 được thực hiện đồng bộ và quyết liệt, giúp giảm thiểu thiệt hại, ổn định sản xuất, bảo đảm nguồn cung lương thực, thực phẩm.
Kết quả này có được, theo Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Lê Minh Hoan là do kinh tế nông nghiệp bắt đầu “thẩm thấu” trong xã hội. Nông dân đã biết sản xuất phải đi theo tín hiệu thị trường.
Trước đây, sản xuất thường chạy theo sản lượng, làm ra càng nhiều càng tốt nhưng không biết bán đi đâu. Cho nên, việc chủ động kết nối thị trường là quan trọng để giải quyết điểm nghẽn của ngành nông nghiệp.
Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Phùng Đức Tiến thì cho rằng, những điểm sáng, kỷ lục trong xuất khẩu nông, lâm, thủy sản năm 2024 cho thấy ngành nông nghiệp có sự chuyển mình, vươn lên tầm cao mới. Sự chuyển mình này là kết quả của quá trình tái cơ cấu ngành theo hướng nâng cao giá trị và thúc đẩy ứng dụng khoa học, công nghệ…
Tuy nhiên, cũng cần thẳng thắn rằng, dù tăng trưởng của ngành đã vượt xa mục tiêu của nhiệm kỳ 2021 - 2025 nhưng nông nghiệp phát triển chưa tương xứng với tiềm năng, cơ hội, lợi thế và truyền thống.
Công tác xây dựng quy hoạch, chiến lược, cơ chế, chính sách, văn bản quy phạm pháp luật trong lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn chưa theo kịp với thực tiễn. Công nghiệp chế biến và xây dựng thương hiệu nông, lâm, thủy sản chưa đáp ứng yêu cầu…
Đặc biệt, như ý kiến của Bộ trưởng Lê Minh Hoan thì nông sản nước ta vẫn chủ yếu ở dạng xuất khẩu thô, tức vẫn đang ở điểm xuất phát của tầng thấp nhất trong chuỗi giá trị. Cho nên dù đã làm rất tốt, song sản lượng sẽ tới lúc “chạm trần”, khi đó nếu vẫn làm theo thói quen cũ thì không thể tăng giá trị.
Vậy nên, đã đến lúc phải nghĩ lớn hơn, cùng thông điệp rõ ràng rằng các bộ, ngành, địa phương sẽ luôn đồng hành với doanh nghiệp để vươn xa tìm kiếm thị trường, khai mở dư địa mới. Nông nghiệp thời kỳ hội nhập không chỉ sản xuất để đủ ăn mà phải để làm giàu, tạo ra những giá trị khác.
Ngành nông nghiệp phải xác định rằng, dù đã đạt kỷ lục, đã có đột phá nhưng phải phát triển bền vững. Đã gia tăng về số lượng nhưng không thể bỏ qua chất lượng, quá mải mê với tăng trưởng.
Có như vậy, mới có thể đáp ứng được các yêu cầu mà Thủ tướng Phạm Minh Chính đề ra với ngành là tăng tốc, bứt phá, với mục tiêu nông dân phải được ấm no, hạnh phúc hơn. Nông thôn hiện đại hơn, nông nghiệp tiên tiến hơn, cùng cả nước bước vào kỷ nguyên mới - kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.
