Đến nay, đây là con số kỷ lục, mở ra giai đoạn tăng trưởng mới của loại trái cây cao cấp này.
Trung Quốc là thị trường xuất khẩu chính của sầu riêng Việt Nam. Tuy nhiên, sang những tháng đầu năm 2025, sầu riêng Việt Nam xuất khẩu sang Trung Quốc giảm 70%, nhường “sân chơi” này cho sầu riêng Thái Lan.
Những lô hàng xuất khẩu liên tục bị trả về do bị cho là không đảm bảo chất lượng. Dân mình có cái tật khó bỏ, hễ thấy mặt hàng nào kiếm ăn tốt là bắt đầu “láo nháo”. Nhìn một số clip trên mạng, dù rằng chưa được cơ quan chức năng kiểm chứng mà kinh hãi.
Những quả sầu riêng được chất cao như núi, vỏ bắt đầu ngả vàng, được người ta nhúng vào thùng nước, lập tức da sầu riêng xanh lại bất ngờ. Nếu thùng nước ấy mà không có hóa chất thì không thể nào da trái sầu riêng đang ngả vàng lại chuyển sang xanh “tươi như mới” thế được.
Từ vàng sang xanh, có thể lừa người mua theo dạng “hàng chợ” chứ làm sao qua mặt cơ quan chức năng với máy móc hiện đại được. Người ta trả về còn có cả lý do người sản xuất không tuân thủ các quy định về bón phân và sử dụng các loại thuốc trừ sâu vượt mức cho phép.
Đâu chỉ có sầu riêng mà nhiều loại hoa quả khác cũng được sản xuất không tuân thủ theo quy định của nhà nhập khẩu. Rau quả xuất khẩu thì vậy, số bán ở các chợ trong nước thì không biết đâu mà lần. Ngay cả những thương hiệu “uy tín” như Bách Hóa Xanh mà còn tiêu thụ “giúp” giá đỗ tẩm hóa chất nữa là. Vụ việc này được phát hiện tại Buôn Ma Thuột cách đây chưa lâu.
Tình trạng khá phổ biến hiện nay là, người trồng rau thì luôn chừa một khoảnh nhỏ để cho nhà dùng. Khoảnh rau này sẽ không phun thuốc trừ sâu, không bón phân hóa học, tóm lại là “rau oganic”.
Những vạt rau còn lại thì bán “vô tư” ra thị trường. Người chăn nuôi cũng vậy, bao giờ họ cũng dành những con vật không nuôi bằng cám tổng hợp, thuốc tăng trọng để sử dụng trong gia đình. Ai cũng để phần “sạch” lại dùng, còn phần “không sạch” thì bán ra thị trường.
Ai cũng nghĩ mình ăn rau, ăn thịt như thế là an toàn nhưng họ chỉ “an toàn” của công đoạn rau/thịt mà họ sản xuất được, còn hàng trăm thứ khác đưa vào cơ thể mỗi ngày chắc gì đã an toàn? Thành thử, “dân ta hại dân mình” là như thế.
Có lẽ đã đến lúc các cơ quan quản lý cần có biện pháp mạnh, chẳng hạn như các lô hàng xuất khẩu mà bị trả về thì cần có chế tài xử phạt nghiêm nhằm giữ uy tín cho quốc gia và để những doanh nghiệp làm ăn đàng hoàng không bị vạ lây.
Cần xây dựng hệ thống kiểm tra chặt chẽ ngay từ vùng trồng và các trại chăn nuôi như Thái Lan đang làm, bên cạnh việc họ xử phạt rất nặng những doanh nghiệp nào vi phạm các quy định về an toàn thực phẩm.
Giờ thì ta mới hiểu phần nào vì sao, từ một loại trái cây chiếm một nửa kim ngạch xuất khẩu rau quả năm 2024 như sầu riêng mà nay tụt dài, nhường “sân chơi” cho các nước khác như thế.
