Vượt lên nghịch cảnh
Số phận của giải vô địch U23 Đông Nam Á 2022 vốn mong manh ngay từ khi trái bóng chưa lăn. U23 Indonesia, U23 Myanmar đã phải rút lui vì có nhiều cầu thủ mắc Covid-19 trong đội hình. Đến khi vào giải, đại dịch Covid-19 đã thổi cơn bão cực mạnh đến các đội bóng trẻ của khu vực. Số lượng cầu thủ dương tính, phải cách ly và nghỉ thi đấu liên tục tăng. Các đội bóng luôn trong trạng thái hồi hộp, nín thở chờ kết quả xét nghiệm Covid-19 để xem mình có đủ quân để thi đấu cho trận kế tiếp hay không.
Huấn luyện viên Đinh Thế Nam
Ban tổ chức buộc phải thay đổi Thể lệ. Các đội bóng được thay thế 10 cầu thủ ngay trong thời điểm giải đang diễn ra, điều chưa từng xảy ra với bất cứ giải đấu bóng đá nào trên thế giới. Nhưng trong hoàn cảnh dịch bệnh hoành hành dữ dội, nguy cơ liên tục bủa vây, đội tuyển U23 Việt Nam đã vượt qua tất cả khó khăn. Thầy trò huấn luyện viên Đinh Thế Nam đã đánh bại Covid-19 bằng những sự trở lại thần tốc, chiến thắng đối thủ khó chơi như Thái Lan, và vượt qua giới hạn của bản thân mình để vô địch U23 Đông Nam Á ấn tượng và giàu cảm xúc nhất.
Có thời điểm trong tay huấn luyện viên Đinh Thế Nam chỉ có 9 cầu thủ âm tính. Ban huấn luyện đã phải gấp rút bổ sung nhân sự lên đến 10 cầu thủ, làm 2 đợt, mới đủ giúp U23 Việt Nam đủ 13 cầu thủ theo quy định ra sân đá bán kết với U23 Timor Leste. Nhiều cầu thủ phải gấp rút theo đường bộ sang Campuchia và vừa sang đến nơi là phải xỏ giày ra sân thi đấu. Và cũng lần đầu tiên trong lịch sử Đông Nam Á, một đội bóng hết người thay phải đưa thủ môn vào đá tiền đạo, đó chính là trường hợp của Liêm Điều ở trận đấu với U23 Timor Leste.
Covid-19 không buông tha đội bóng nào tại giải U23 Đông Nam Á. Nhưng chiến thắng chỉ có một và vinh quang dành cho người xứng đáng, U23 Việt Nam. Trước giải, huấn luyện viên Đinh Thế Nam và các học trò, thực ra là lứa U21 đến Campuchia với mục tiêu cọ xát cho SEA Games 2023. Các nhà chuyên môn và người hâm mộ Việt Nam ban đầu hoài nghi rất lớn về năng lực của các tuyển thủ trẻ. Ngay cả sau chiến thắng hoành tráng 7-0 trước Singapore, hay 1-0 trước Thái Lan ở vòng bảng người ta vẫn không tin U23 Việt Nam sẽ làm nên chuyện.
Nhưng ông Nam và các học trò luôn cho thấy những phẩm chất tuyệt vời để vượt qua nghịch cảnh. Đội hình vốn bị “băm nát” bởi Covid-19 đã vắt cạn mồ hôi trong 120 phút với Timor Leste ở bán kết, và bản lĩnh của các cầu thủ trẻ giúp họ chiến thắng sau loạt đấu súng đầy may rủi. Cứ ngỡ câu chuyện cổ tích của U23 Việt Nam… kết thúc không có hậu khi đối thủ U23 Thái Lan nhàn nhã ở bán kết, đồng thời ngùn ngụt khí thế đòi nợ. Huấn luyện viên của đội bóng xứ chùa Vàng, ông Salvador Garcia tự tin tuyên bố có cách đánh bại U23 Việt Nam.
Tuy nhiên, U23 Việt Nam lần thứ 2 giành chiến thắng trước Thái Lan tại một giải đấu. Tỷ số vẫn chỉ là 1-0, song các cầu thủ trẻ Việt Nam, với đội hình chắp vá, đã tuân thủ chặt chẽ ý đồ chiến thuật của ban huấn luyện. Các mảng miếng phối hợp, lối chơi và kỹ thuật cá nhân đã được thể hiện mạch lạc, xuyên suốt trong cả trận đấu. Huấn luyện viên Đinh Thế Nam kiên định triết lý chủ động tấn công, áp đặt sự kiểm soát từ khu vực giữa sân. Chính sự vững vàng mang tính xuyên suốt ấy đã giúp U23 Việt Nam không rơi vào sự thụ động trong phòng ngự khi cần bảo toàn tỷ số, hay cuốn theo lối đá nhanh của đối thủ.
Trên hành trình bước lên đỉnh vinh quang, huấn luyện viên Đinh Thế Nam và các học trò đã thiết lập nhiều kỷ lục. Mặc dù đội hình có nhiều xáo trộn, nhưng U23 Việt Nam sau 4 trận không để thua bàn nào. Càng đặc biệt hơn khi U23 Việt Nam là đội duy nhất làm được điều này trong lịch sử giải đấu khu vực. Bên cạnh đó, U23 Việt Nam còn gây ấn tượng về số bàn thắng, 9 bàn và cũng là đội ghi nhiều bàn nhất. Trận thắng 7-0 trước U23 Singapore tại vòng bảng của U23 Việt Nam trở thành thắng lợi đậm nhất của giải vô địch U23 Đông Nam Á năm nay.
Còn hơn cả chức vô địch
Ngay trước trận mở màn gặp Singapore, trận đấu có tính chất bước ngoặt cho cuộc đua giành vé vào bán kết, U23 Việt Nam có 4 cầu thủ mắc Covid-19 khiến lực lượng bị tổn thất. Sau đó, chúng ta có thêm nhiều cầu thủ mắc Covid-19, trong đó có các trụ cột là Y Êli Niê, Dụng Quang Nho, Vũ Tiến Long, Mai Xuân Quyết... 10 cầu thủ trẻ đã được cấp tốc đưa từ Việt Nam sang Campuchia để kịp đủ người đá trận gặp Thái Lan vòng bảng, và Timor Leste bán kết. Nhưng điều đó dẫn đến 2 nguy cơ, đội hình xáo trộn mạnh mẽ và những gương mặt mới không phải là lựa chọn hàng đầu về chất lượng của lứa U23 của bóng đá Việt Nam đang có.
Để tạo ra một đội hình ổn định với biến động lớn về nhân sự như U23 Việt Nam đã là bài toán khó. Nhưng đưa đội hình chắp vá đến chức vô địch thì phải dành sự tôn trọng và ngưỡng mộ tài năng cầm quân của huấn luyện viên Đinh Thế Nam. Từ những mảnh ghép “lộn xộn”, ông vẫn tạo ra đội hình giàu sức chiến đấu, thể hiện bản sắc trong lối chơi. Thậm chí, trước mỗi đối thủ khác nhau, ông đều có những ứng biến linh hoạt về chiến thuật, nhân sự với những gì có trong tay. Lối chơi của đội tuyển U23 Việt Nam không rơi vào trạng thái khô cứng, tẻ nhạt, cho dù ông Nam có quyền đặt kết quả lên hàng đầu.
Chức vô địch của U23 Việt Nam nói lên điều gì? Nó khẳng định giá trị của thầy nội trong sự “bất công” nào đó so với thầy ngoại. Sở dĩ đặt vấn đề này ra bởi sau SEA Games 31, diễn ra tại Hà Nội vào tháng 5 tới, huấn luyện viên Park Hang Seo sẽ không nắm đội U23 Việt Nam. Liên đoàn Bóng đá Việt Nam đang tìm kiếm ứng viên thay thế, và nhiều khả năng sự lựa chọn sẽ được đặt vào một huấn luyện viên Hàn Quốc qua lời giới thiệu của ông Park. Vậy tại sao không phải ông Nam? Hay chí ít ông thầy họ Đinh cũng cần được nhìn nhận công bằng như một ứng viên trong cuộc đua đến ghế nóng của U23 Việt Nam thời kỳ sau Park Hang Seo.
Không những thế, sau chức vô địch U23 Đông Nam Á 2022, đây là lứa cầu thủ có thể mang đến những hy vọng cho tương lai của bóng đá Việt Nam. Lứa U23 trong tay ông Nam nằm trong kế hoạch được cử tham dự ASIAD 2022 tại Trung Quốc vào tháng 9 tới. Nhóm cầu thủ này cũng sẽ là nhân tố chính để hướng đến mục tiêu giành Huy chương Vàng SEA Games 2023, và đó là sự chuẩn bị cho U23 Châu Á 2024 cũng đồng thời là vòng loại Olympic Paris. Xa hơn là nhiệm vụ trong màu áo đội tuyển quốc gia tham dự vòng loại World Cup 2026.
Theo chuyên gia Phan Anh Tú, qua giải đấu này, huấn luyện viên Park Hang Seo có thể lựa chọn một vài cầu thủ bổ sung cho đội U23 Việt Nam chuẩn bị cho chiến dịch bảo vệ ngôi vô địch SEA Games vào tháng 5 tới. “Tôi đánh giá U23 Việt Nam vô địch Đông Nam Á vừa qua có 5 - 6 gương mặt chơi rất tốt, rất xứng đáng được ông Park trao cơ hội. Ngoài ra, thông qua giải đấu tại Campuchia, rõ ràng những quốc gia có giải vô địch quốc gia tốt như Thái Lan hay Việt Nam nên chất lượng cầu thủ trẻ tốt hơn phần còn lại. Qua đây, chúng ta tiếp tục phải trao cơ hội cho nhiều cầu thủ trẻ được ra sân ở V-League, hạng Nhất” - chuyên gia Phan Anh Tú phân tích.
Huấn luyện viên Park Hang Seo nhiều lần kêu khó rằng, ông gặp rất nhiều khó khăn trong việc tuyển chọn nhân sự cho đội tuyển Việt Nam. Bởi ngoài việc các câu lạc bộ thích dùng cầu thủ ngoại ở những vị trí trọng yếu thì hầu như các cầu thủ trẻ của bóng đá Việt Nam không được sử dụng nhiều nên dẫn đến hạn chế về phát triển chuyên môn. Vậy nên, sau chức vô địch U23 Đông Nam Á 2022, lứa cầu thủ trong tay huấn luyện viên Đinh Thế Nam và những cầu thủ trẻ khác hy vọng sẽ được thi đấu nhiều hơn để phát triển năng lực. Bóng đá Việt Nam cần nghiêm túc nhìn nhận ý nghĩa của chức vô địch lần này của lứa U23 hơn là niềm vui mùa vụ để rồi đâu lại vào đấy.
