Các tàu tuần dương hạt nhân thuộc Dự án 1144 Orlan từng là biểu tượng sức mạnh hải quân của Liên Xô và sau đó là Nga, nhưng hiện nay nó đang phải đối mặt với một tương lai không chắc chắn, trong bối cảnh công nghệ tác chiến thay đổi rất nhanh chóng.
Hiệu quả ngày càng cao của tên lửa chống hạm có tiên tiến và sự phát triển nhanh chóng của các hệ thống không người lái làm dấy lên nhiều nghi ngờ về tính khả thi của việc hiện đại hóa con tàu khổng lồ này.
Ý kiến trên được chia sẻ bởi cựu nhân viên Lầu Năm Góc, chuyên gia trong lĩnh vực mua sắm quân sự, hậu cần và công nghệ quốc phòng, chủ tịch Trung tâm hiện đại hóa quân sự Mỹ - ông Maven Chris Osborne.
Nhà phân tích nhớ lại, hạm đội Nga ở Biển Đen đã bị thử thách nghiêm trọng khi bắt đầu cuộc xung đột với Ukraine. Ngay cả các tàu hộ tống có nhiệm vụ bảo vệ vùng biển ven bờ và hoạt động chống phá hoại cũng tỏ ra dễ bị tổn thương.
"Đỉnh điểm của tổn thất đối với Hải quân Liên bang Nga là vụ tên lửa Ukraine đánh chìm tàu tuần dương tên lửa lớn thuộc Dự án 1164 Atlant mang tên Moskva vào năm 2022.
Các chuyên gia cho rằng điều này là do sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ chế tạo tên lửa chống hạm mặt đất độ chính xác cao, cũng như bước tiến của các hệ thống không người lái cung cấp khả năng trinh sát và dẫn đường tương đối bí mật", ông Osborne nói.
Ngày nay Hải quân Nga chỉ có hai tàu tuần dương chạy bằng năng lượng hạt nhân thuộc Dự án Orlan, được đóng từ những năm 1980 - chiếc Pyotr Velikiy và Đô đốc Nakhimov. Con tàu thứ hai đã trải qua quá trình hiện đại hóa tốn kém và sẽ sớm bắt đầu chạy thử nghiệm trên biển.
"Những con tàu thuộc lớp Orlan và Atlant thực sự có kích thước khổng lồ, và đây là nhược điểm chính của chúng. Trước hết, điều này khiến chúng trở thành mục tiêu dễ dàng cho các loại vũ khí chính xác hiện đại", vị chuyên gia quân sự tin tưởng.
Nga được biết đến là nước có khả năng sản xuất các hệ thống vũ khí ứng dụng công nghệ tiên tiến, và tuần dương hạm “Đô đốc Nakhimov” cũng không ngoại lệ.
Chiếc chiến hạm này đã nhận được hệ thống phòng không S-400, tên lửa siêu thanh Zircon, tên lửa chống hạm Onyx, tổ hợp radar và tác chiến điện tử mới. Tất cả chắc chắn sẽ cải thiện khả năng sống sót của nó trên chiến trường và tăng thêm tiềm năng sử dụng.
"Tuy nhiên điều này khó có thể loại bỏ được lỗ hổng liên quan đến kích thước khổng lồ của nó. Chiều cao của tháp radar trước so với mực nước lên tới 59 mét, tương đương một tòa nhà 18 tầng. Một gã khổng lồ như vậy sẽ dễ dàng bị các hệ thống trinh sát phát hiện và hiển thị rõ ràng trên màn hình radar", cựu nhân viên Lầu Năm Góc chắc chắn.
Chuyên gia Osborne kết luận, con tàu này, với tất cả sức mạnh của mình, vẫn cần một lực lượng hộ tống nghiêm túc, bao gồm các tàu khu trục và tàu hộ vệ.
Ví dụ, các tàu sân bay của Hải quân Hoa Kỳ được tàu khu trục và tàu tuần dương bảo vệ một cách đáng tin cậy. Hải quân Nga cần phải thực hiện một điều gì đó tương tự để đảm bảo an toàn cho soái hạm của mình.
