Nhiều phụ huynh than thở: Tại sao con lại ích kỷ, vô cảm đến thế? Tôi xin kể một vài câu chuyện thực tế tôi biết ở nhà họ hàng và người quen.
Sinh viên 19 tuổi không thèm làm việc nhà
Cháu thuộc diện con đầu cháu sớm trong gia đình nên ông bà, bố mẹ và các dì luôn quan tâm, chăm chút từng ly từng tí. Cháu thông minh, nhanh nhẹn nên khi đi học thường đạt danh hiệu học sinh giỏi trong lớp, bố mẹ tự hào về cháu.
Hồi cháu nhỏ, chị tôi ôm đồm hết việc nhà để con toàn tâm toàn ý lo học hành. Chị có hướng dẫn cháu làm vài việc cơ bản nhưng rồi không giao khoán dứt khoát mà để cháu làm theo cảm hứng, rảnh thì làm, bận học thì thôi để đấy.
Khi cháu học cấp 3 thì có người yêu, anh chị càng ngăn cấm, cháu càng thể hiện như thách thức.
Đến nay cháu là sinh viên nhưng không động tay giúp mẹ việc nhà, cứ đi học về là lên phòng riêng chốt cửa, lướt mạng, hẹn hò. Bữa cơm, mẹ nhắc một vài câu là cháu lì lợm, bỏ ăn và không thèm nói nửa câu. Mẹ cháu tâm sự một cách cay đắng và bất lực: “Coi như nó đã đi lấy chồng!”.
Con trai 17 tuổi đòi gì được nấy
Anh chị lấy nhau ở gần ông bà ngoại, ông bà suốt ngày lo cơm nước, trông nom các cháu. Nhà có điều kiện nên từ bé, cháu đòi gì được nấy và không phải làm việc nhà, chỉ cần học và chơi.
Quen được ông bà, bố mẹ đáp ứng vô điều kiện, cháu lớn lên sống rất ích kỷ và vô cảm. Tết về quê nội, cháu chán không khí tẻ nhạt ở quê nên nằng nặc đòi bố mẹ lên Hà Nội sớm.
Người thân mất, cháu về quê theo bố mẹ như một cực hình, mặt mày cau có, xầm xì đến mức bố mẹ cháu cảm thấy xấu hổ với họ hàng.
Cháu đòi mua đồng hồ, điện thoại xịn, ví da, quần áo hàng hiệu. Bố mẹ không đáp ứng ngay thì cháu chống đối bằng cách không nói chuyện. Mẹ cháu phải chiều theo sở thích của con với lý do: “Không mua cho con, sợ con bỏ nhà ra đi”.
Tại sao mẹ để con phải chờ 15 phút?
Câu chuyện chị đồng nghiệp kể hài hước mà ngậm ngùi. Con chị học lớp 12, đi học thêm cách nhà 7 km, cháu chưa biết đi xe máy nên mẹ vẫn phải đưa đón.
Hôm ấy chị đi làm có chút việc phải giải quyết nên đến đón con muộn 15 phút mà con càu nhàu trách mẹ để con phải đợi, cháu đâu biết lưng áo mẹ đẫm mồ hôi. Tôi hỏi chuyện con chị có biết làm việc nhà, biết nấu ăn không? Chị nói, con chỉ biết dọn mâm, rửa bát, gấp quần áo, cắm cơm, luộc rau, tráng trứng.
Đến nay, thanh niên 17 tuổi này vẫn chưa thể nấu một bữa cơm nhà ra hồn. Chị bao lần định dạy con nấu ăn thì chồng lại xen ngang, tỏ vẻ không thích. Anh nói, chị chỉ cần cố một tí là xong bữa cơm, làm sao phải bắt con vào bếp cho khổ con.
Chị kể, con rán nem thấy mỡ bắn thì bố đội cho cái mũ bảo hiểm vì sợ bỏng, anh cáu kỉnh mắng chị không biết xót con…
Chắc chắn để cải biến một đứa trẻ vô cảm hời hợt, dửng dưng với chính người thân trong gia đình là điều quá khó khăn. Câu ca xưa các cụ nói “Dạy con từ thủa còn thơ” thực sự có ý nghĩa giáo huấn sâu sắc.
Không thể tự nhiên có một đứa con biết nghĩ, hiếu thảo với cha mẹ khi chúng ta chỉ chăm chú bắt con học chính, học thêm tối ngày, không cần làm bất cứ việc gì, chỉ cần học giỏi. Con không biết thương bố mẹ thì làm sao có thể xắn tay giúp đỡ bạn bè và mọi người xung quanh?
Tôi nghĩ, cách dạy con biết lao động mà đơn giản nhất là làm việc nhà ngay từ khi con bé rất hiệu quả. Chúng ta vẫn quen cách rao giảng mỗi khi con phạm lỗi: Bố mẹ đi làm vất vả thế này mà sao lớn rồi không biết thương bố mẹ? Con tôi luôn nghịch ngợm, ngay trong bữa cơm cũng để bố mẹ cáu tiết.
Tôi giao hẹn, con tự vào bếp nấu cơm mặc dù con phản đối “Con không biết làm”. Tôi đứng cạnh phụ giúp, hướng dẫn và chấp nhận khi con nấu bữa cơm khó nuốt, cơm khô sống vì thiếu nước, nem khét đắng, rau cải để nguyên không cắt khúc. Con đi học bằng xe đạp, xe hỏng con tự đi bộ tới trường.
Việc nhà tôi giao cụ thể cho con, mỗi lần con mắc lỗi thì lại tăng thêm một việc nào đó. Trẻ con hiểu được giá trị của lao động sẽ biết quý trọng, biết ơn cha mẹ đã vất vả, hết lòng vì các con.
Dạy con là một việc rất khó, cần linh hoạt và nghiêm khắc từ cha mẹ!
