Đi tìm thuốc kích thích tăng trưởng
Trao đổi với PV báo HN&PL, tiến sĩ Nguyễn Văn Hiếu (Trường đại học Nông Lâm TP.HCM - Phụ trách Dự án Nấm linh chi Nông Lâm - Thành viên Trung tâm Ươm tạo doanh nghiệp công nghệ, đại học Nông Lâm TP.HCM) khẳng định, hiện nay, có một số cơ sở nuôi trồng nấm linh chi nói riêng, và các loại nấm nói chung, vì mục tiêu kinh tế nên để rút ngắn thời gian nuôi trồng, họ đã thu hoạch non hoặc sử dụng một số thuốc kích thích tăng trưởng.
|
|
| Không khó để tìm mua các loại thuốc kích thích nấm mọc nhanh trên thị trường. |
"Việc lạm dụng thuốc không đúng quy định có ảnh hưởng đến sức khỏe con người là điều chắc chắn", tiến sĩ Hiếu nói. Để tìm hiểu về các loại kích thích này, trong vai người trồng nấm, PV đi tìm thuốc kích thích tăng trưởng nấm.
Vào một quầy vật tư nông nghiệp tại Tỉnh lộ 8, xã Tân Thạnh Tây (huyện Củ Chi, TP.HCM), được người bán hàng cho biết, không có loại thuốc này, đồng thời chỉ PV đến khu vực khác hỏi thử. PV tìm đến khu chuyên bán vật tư nông nghiệp, cây cảnh giống trên đường Trường Chinh - Cộng Hòa (quận Tân Bình) thì ở đây có bán nhiều loại.
Vào cửa hiệu B.L, người đàn ông bán hàng cho biết, ở đây có nhiều loại thuốc kích thích cây, chứ không có loại "đặc trị cho nấm". Tuy nhiên, ông này cho biết, dòng này có thể kích thích cây phát triển nhanh hơn bình thường. Nếu cần thì có thể sử dụng cho nấm cũng được, chứ không sao cả. PV quan sát, trên sản phẩm thuốc kích thích này là của một công ty của Việt Nam.
Khi PV hỏi, có thuốc của Trung Quốc hay không? Người đàn ông này cho biết, cái đó phải ra khu Thành Thái (Q.10). Tuy nhiên, khi PV đến chợ Thành Thái, cũng không có các loại của Trung Quốc chuyên cho nấm, mà cũng chỉ có những loại cho cây xanh nói chung mà thôi. Theo chỉ dẫn, PV tiếp tục chạy ra chợ Lớn, khu vực đường Lê Quang Sung (Q.6).
Ở khu vực này, PV thấy có một điểm bán vật tư nông nghiệp có đủ các loại thuốc cho nấm linh chi mang tên T.H.. Điểm bán này có đủ thuốc nội cho tới thuốc ngoại. Người bán hàng lục ra một chai, loại 300ml và nói: "Đây là hàng của Việt Nam, chuyên kích thích tăng trưởng cho nấm linh chi. Giá của sản phẩm này gần 300 ngàn đồng/chai. Về liều lượng, trên nhãn có ghi công thức pha để phun cho cây nấm, tùy vào giai đoạn phát triển của nấm. Tuy nhiên, anh có thể phun nhiều để cho nó mọc nhanh hơn".
Loại thuốc kích thích của Trung Quốc được một số hộ nuôi trồng nấm linh chi truyền tai nhau. Khi PV đưa một hình ảnh của thuốc kích thích tăng trưởng Trung Quốc mà mình được cung cấp, đồng thời hỏi mua. Người bán cho biết: "Thuốc của Trung Quốc người ta cấm bán. Nếu muốn mua thì phải đặt hàng từ trước, sau đó có hàng thì sẽ gọi, chứ không có sẵn. Vì cấm nên nếu bị phát hiện người ta phạt dữ lắm. Trước mắt anh cứ phun thử cái này xem thế nào rồi quay lại sau".
Là thuốc gì?
Bên cạnh nấm linh chi thì một số nấm ăn cũng đang được nuôi trồng với chất kích thích tăng trưởng. Điển hình nhất là nấm mối. Tại khu vực Tây Nguyên và một số tỉnh miền Đông như: Bình Phước, Đồng Nai thường hay xuất hiện nấm này. Chúng thường mọc trong các cánh rừng cao su và những nơi hoang dại khác.
Nhiều người đồn thổi công dụng của loại nấm này như là "tiên dược cải lão hoàn đồng" nên đẩy giá lên cao. Có khi hơn cả triệu đồng/kg. Thế nhưng, loại nấm này trong tự nhiên thường hay "kén" người. Ông Dương Đình Hải (ngụ tổ 2, thị trấn Phú Riềng, huyện Bù Gia Mập, tỉnh Bình Phước) cho biết, không phải ai đi tìm nấm mối cũng gặp. Mà có người hết sức tình cờ lại gặp và hái được rất nhiều.
|
|
| Nhiều loại nấm có công dụng tốt nên giá thành cao. |
Đặc biệt, là một số công nhân đi cạo mủ cao su, họ thường hay gặp vào sáng sớm. Dù có giá thành rất cao (dao động từ 500 – 800 ngàn đồng/kg) nhưng nghe nói công dụng của nó nên họ để ăn, chứ không bán. Thế nhưng vì lợi nhuận, một số người đang trồng loại nấm này.
Anh T.T.H., một người từng làm công cho cơ sở sản xuất nấm ở Bình Phước cho biết, nhiều người tìm mua nấm mối cứ tưởng đó là loại mọc trong các cánh rừng cao su, rừng tự nhiên... Tuy nhiên, không phải ai cũng biết là nó cũng được trồng bằng mùn cưa và chất kích thích.
Trước đây tôi đi làm công cho chủ thì họ bắt phải đóng mùn cưa, sau đó, trộn một loại thuốc không có nhãn mác vào để trồng nấm mối. Hỏi thì được ông chủ cho biết đó là thuốc kích thích tăng trưởng. Anh H. kể tiếp, điều dễ thấy là tại một số con đường, hướng về TP.HCM có rất nhiều người bán nấm mối dọc đường.
Họ bán cho những khách đi về phố, nhưng ít ai biết được đó là nấm trồng (gần giống nấm mối) với các chất kích thích, chứ không hề phải nấm mối. Thực tế thì ai cũng biết rằng, chả có nấm mối nào mà nhiều đến mức đổ đống, bán với giá 200 – 300 ngàn đồng/kg cả. Hiện nay, theo "mách nhỏ" của những người trồng nấm, thì dùng các loại thuốc kích thích để cho nấm phát triển nhanh.
Bà Anh, chủ cơ sở nấm M.A. ở Củ Chi (TP.HCM) cho biết, việc sử dụng thuốc Ngoài ra còn các côn trùng phá nấm như ruồi, bọ nhảy, cuốn chiếu, kiến, gián... phải dùng thuốc Furadan để diệt. Khi nấm đã tạo hình thì phun các loại thuốc kích thích sinh trưởng như Komix, Atonic, Bioted...
Chia sẻ về vấn đề này, TS Nguyễn Văn Hiếu nói: Thuốc kích thích sinh trưởng có rất nhiều loại nhưng thường có chứa là Gibberellic acid (GA3). "Trong các loại thuốc bảo vệ và kích thích sinh trưởng nói trên, có nhiều loại trong danh mục được phép sử dụng trong quá trình trồng nấm thực phẩm. Tuy nhiên liều lượng như thế nào, thời hạn từ lúc phun cho tới khi thu hoạch ra sao mỗi cơ sở lại làm một kiểu", tiến sĩ Hiếu nói.
Một chủ cơ sở trồng nấm tại xã Tân Thông Hội (huyện Củ Chi) cũng cho biết, để kích thích nấm tăng trưởng nhanh thì phun gấp đôi lượng thuốc tăng trưởng. Và đến khi gần thu hoạch, phun một lần nữa cho nấm phát triển tốt nhất, có hình thức đẹp thì mới bắt mắt người mua.
"Việc sử dụng các loại thuốc tăng trưởng thường được sử dụng cho các loại nấm thực phẩm, còn nấm linh chi thì ít phát hiện trường hợp này vì hiệu quả từ việc sử dụng thuốc là không nhiều", tiến sĩ Hiếu cho biết. Cũng theo các chủ cơ sở trồng nấm thì ngoài thuốc kích thích tăng trưởng, cần phun thêm các loại thuốc trừ sâu, trừ côn trùng... phá hoại để có thể tạo nên những tai nấm đẹp và sạch.
Vì tai nấm nếu có các lỗ do sâu bọ hay côn trùng gặm, ăn mất thì nó sẽ không còn nguyên vẹn, vì thế giá thành cũng sẽ giảm theo. Về tình trạng này, tiến sĩ Hiếu cho hay, một số cơ sở khi nuôi trồng nấm linh chi sử dụng thuốc trừ sâu để khử côn trùng, mặc dù không phun trực tiếp nhưng vẫn có ảnh hưởng đến chất lượng của nấm.
Kinh nghiệm xử lý côn trùng khi nuôi trồng nấm linh chi, là dùng màn lưới chắn tránh con trùng. Đối với loại côn trùng bò sát thì có thể tránh bằng cách tráng nền chống thấm, cho nước vào lúc nào cũng cao hơn nền khoảng 10cm vừa làm ẩm, làm mát vừa che chắn côn trùng từ đất lên.
| Tuyệt đối không dùng thuốc Các loại thuốc kích thích tăng trưởng được bày bán tràn lan. Có loại được phép sử dụng nhưng không ai có thể kiểm soát được liều lượng, giai đoạn mà người trồng phun cho nấm. |
