Thành viên
Sau một số do dự ban đầu và trong bối cảnh các cuộc tấn công gần đây của Mỹ và Anh nhằm vào Houthi ở Yemen đã chứng kiến những phản ứng trái chiều của quốc tế, các thành viên Liên minh châu Âu (EU) cuối cùng đã "đồng ý về nguyên tắc" thiết lập các hoạt động an ninh hàng hải ở Biển Đỏ, người đứng đầu chính sách đối ngoại của EU, Josep Borrell tuyên bố hôm 22/1, sau khi Pháp, Đức và Ý kêu gọi các quốc gia thành viên đóng góp cho kế hoạch.
Cuối ngày, Bồ Đào Nha đã xác nhận tham gia sứ mệnh của EU tại Biển Đỏ theo tuyên bố của Ngoại trưởng Joao Gomes Cravinho.
Sau đó, Ngoại trưởng Slovakia Juraj Blanar tuyên bố Bratislava sẽ ủng hộ sứ mệnh của EU tại Biển Đỏ, bất chấp thực tế là Slovakia không có biển và thiếu hải quân.
EU chỉ trích mạnh mẽ Chính phủ cứu quốc do Ansar Allah lãnh đạo của Yemen, được biết đến với tên gọi là Houthi ở phương Tây, vì đã nhắm mục tiêu vào các tàu thương mại đến và đi từ Israel.
Khoảng 40% thương mại của EU với các nước châu Á và Trung Đông đi qua vùng biển Biển Đỏ, khiến các tàu thuyền phải định tuyến lại khắp châu Phi.
Truyền thông phương Tây đưa tin Cơ quan Hành động Đối ngoại Châu Âu đang xem xét việc triển khai ít nhất ba tàu cho một nhiệm vụ mới. EU có kế hoạch thành lập sứ mệnh này trước ngày 19/2, nhằm mục đích đưa chiến dịch đi vào hoạt động đầy đủ ngay sau đó.
Hoạt động mới này, được đặt tên là ASPIDES, nhằm hoạt động cùng với sứ mệnh AGEOR do Pháp dẫn đầu, tập trung vào việc đảm bảo hàng hải an toàn ở eo biển Hormuz và vùng lân cận.
Tuy nhiên, Tiến sĩ Marco Carnelos, cựu nhà ngoại giao Ý có nhiều kinh nghiệm ở Trung Đông và Giám đốc điều hành của công ty tư vấn MC Geopolicy, đã bày tỏ sự hoài nghi về tính khả thi của việc kết hợp hoặc tái định hướng hai hoạt động này, đồng thời nhấn mạnh thách thức trong việc phối hợp các hoạt động của họ do sự cô lập về mặt địa lý của các lực lượng.
"Hiện tại, đây là hai nhiệm vụ riêng biệt cho hai khu vực hoạt động riêng biệt. Nếu có sự leo thang quân sự lớn trong khu vực liên quan đến Iran, thì tình hình sẽ thay đổi và khả năng hai hoạt động này có thể được kết hợp sẽ gia tăng việc tạo ra một hoạt động hoàn toàn mới trong khu vực của EU. Hãy hy vọng điều này sẽ không xảy ra", ông Carnelos nói.
Rủi ro là gì?
Các phương tiện truyền thông phương Tây cho rằng sứ mệnh sắp tới của EU sẽ hoạt động độc lập với các cuộc tấn công trong Chiến dịch Người bảo vệ Thịnh vượng của Mỹ vào Houthi. Một số quốc gia EU bao gồm Tây Ban Nha, Pháp và Ý đã tránh xa hoạt động của Mỹ sau khi Lầu Năm Góc tuyên bố họ đã tham gia vào đầu tháng 1.
Châu Âu muốn tránh mọi hành động có thể dẫn đến leo thang rủi ro trong khu vực. Ngoại trưởng Ý Antonio Tajani hôm 22/1 nhấn mạnh rằng sứ mệnh quân sự mới của châu Âu ở Biển Đỏ bao gồm việc sử dụng lực lượng quân sự, nhưng chỉ nhằm mục đích phòng thủ và sẽ không tấn công lãnh thổ Yemen.
Tuy nhiên, Carnelos lập luận rằng rủi ro đối với lực lượng Hải quân của các quốc gia thành viên EU sẽ rất cao.
"Rủi ro là rất cao, nhưng có thể đưa ra đánh giá tốt hơn sau khi các quy tắc tham gia nhiệm vụ của EU được biết đầy đủ. Nói cách khác, liệu các đơn vị hải quân EU có thực hiện phòng thủ thụ động không?
Tức là chỉ đơn giản là bảo vệ các tàu khỏi tên lửa và máy bay không người lái phóng tới từ các đối tượng khác. Hay họ sẽ chuyển sang phòng thủ chủ động?
Tức là tấn công các cơ sở của Houthi bên trong Yemen từ nơi các cuộc tấn công được phát động. Nó sẽ tạo ra sự khác biệt đáng kể, đặc biệt là trong trường hợp thứ hai", ông kết luận.
