Việc Colombia mua máy bay chiến đấu JAS 39 Gripen của Thụy Điển - một thỏa thuận chắc chắn đã được ký kết hai tuần trước, đã đặt ra một số câu hỏi về mức giá thực sự rẻ của loại tiêm kích này. Bởi vì để mua 17 chiếc Gripen E/F phiên bản mới nhất, nước này sẽ phải trả 3,135 tỷ euro với thời hạn giao hàng trong 7 năm tới.
Do đó, giá của một chiếc Gripen thông thường do Saab sản xuất cho Colombia là 184,4 triệu euro (213,4 triệu đô la) cho mỗi đơn vị.
Và sau khi công bố giá cố định của hợp đồng, những câu hỏi khá hợp lý đã nảy sinh, được đặt ra rất sôi nổi ngay tại Colombia - tại sao lại có mức giá như vậy. Xét cho cùng, người ta luôn nói rằng Gripen có giá rất thấp. Thậm chí có thể trích dẫn dữ liệu về việc Thái Lan mua thêm Gripen E/F với chi phí 138,25 triệu đô la mỗi chiếc.
Vấn đề này đã trở thành chủ đề thảo luận rất nghiêm túc với những cáo buộc từ phe đối lập và buộc Bộ Quốc phòng nước này phải đưa ra lời giải thích.
Luận điểm chính trong bản giải trình chính thức của Bộ Quốc phòng Colombia là một thương vụ mua sắm toàn diện, bao gồm việc mua máy bay "với cấu hình cải tiến", được trang bị hệ thống điều khiển, tác chiến điện tử và các cảm biến mới nhất, cùng với một gói vũ khí.
Tổng chi phí mua sắm cũng bao gồm thiết bị bổ sung, bệ thử nghiệm, phụ tùng thay thế cho "những năm đầu hoạt động", cũng như thiết bị cho phép tự cấu hình tổ hợp tác chiến điện tử. Chi phí cũng bao gồm một trung tâm huấn luyện với 4 cabin và các thiết bị phụ trợ khác.
Cần lưu ý rằng việc đề cập đến giá mua toàn diện khó có thể hoàn toàn được chấp nhận. Tất cả các mức giá đã biết cho việc mua vũ khí, bao gồm cả máy bay chiến đấu, đều là giá toàn diện, trong đó giá của một phi cơ đã bao gồm tất cả các chi phí liên quan trong khuôn khổ hợp đồng.
Vì vậy, việc tách biệt giá của máy bay với các yếu tố khác thực sự rất khó khăn. Tuy nhiên đối với bất kỳ người mua nào, điều quan trọng nhất là con số ở cuối "hóa đơn", và sau đó mới là cách người bán định giá.
Đồng thời khi mua tiêm kích, việc xem xét nó tách biệt với vũ khí và mọi thứ cần thiết để đảm bảo khả năng chiến đấu là khá bất công, bởi vì đây là mua một phương tiện chiến đấu.
Ngoài ra Bộ Quốc phòng Colombia cũng lưu ý rằng chi phí mua vũ khí ở các quốc gia khác nhau có thể liên quan đến thiết bị, chi phí bổ sung cho việc tích hợp một loại vũ khí cụ thể, khối lượng phụ tùng thay thế, chi phí hậu cần, điều kiện tài chính. Ngoài ra, việc mua thêm máy bay hoặc mua một phi đội hoàn toàn mới cũng rất quan trọng.
Trước những cáo buộc về sự thiếu minh bạch trong quá trình mua sắm và khả năng gian lận, Bộ Quốc phòng Colombia lưu ý rằng quyết định này được toàn bộ chính phủ đưa ra, với sự thông qua của các ủy ban và hội đồng riêng biệt.
Toàn bộ quá trình diễn ra minh bạch và công khai, một trong những công ty hàng đầu của đất nước đã được thuê làm tư vấn pháp lý. Đồng thời Thụy Điển là một trong những quốc gia minh bạch nhất về tham nhũng.
Hơn nữa, Bộ Quốc phòng Colombia đã yêu cầu văn phòng công tố tiến hành kiểm toán thỏa thuận này. Bộ cũng sẽ tổ chức một cuộc họp kín với các đại biểu để giải thích chính xác những gì đã được mua và tại sao giá lại cao như vậy.
Trong bối cảnh này, có thể thấy rằng giá của Gripen cho Colombia thực sự nằm ngoài dự đoán chung. Đặc biệt, Peru - quốc gia láng giềng cũng sắp ký hợp đồng chắc chắn để mua dòng tiêm kích này, Lima đang tính toán mức giá 145,8 triệu đô la cho Gripen.
Sự khác biệt về giá cả có thể nằm ở cấu hình và danh mục vũ khí. Và cũng nằm ở việc quá trình mua sắm được thực hiện theo hình thức vay dài hạn, theo thông tin hiện có, được thiết kế trong 8 năm.
Nhưng cuối cùng, vẫn phải nhắc lại rằng việc Brazil mua Gripen E/F vào năm 2014 cũng đã gây ra một vụ bê bối chính trị nội bộ nghiêm trọng với những cáo buộc tham nhũng.
