Thông điệp lớn về tinh thần đại đoàn kết toàn dân tộc

Trình bày Báo cáo của Đoàn giám sát của Quốc hội, Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội của Quốc hội, Phó Trưởng Đoàn giám sát của Quốc hội Nguyễn Thúy Anh cho biết, chuyên đề giám sát tối cao của Quốc hội được triển khai trong bối cảnh dịch Covid-19 được kiểm soát, mọi hoạt động của đời sống kinh tế - xã hội trở lại trạng thái bình thường, những vấn đề tồn tại, phát sinh trong quá trình phòng, chống dịch đã và đang trong quá trình được khắc phục.

Khi dịch Covid-19 diễn biến nhanh chóng, phức tạp, nguy hiểm, nhiều hoạt động liên quan đến công tác phòng, chống dịch đã được triển khai thực hiện trong hoàn cảnh chưa có quy định của pháp luật hoặc khác với quy định của pháp luật hiện hành dẫn đến phát sinh nhiều khó khăn, vướng mắc.

Do đó, việc đánh giá, nhận định của Đoàn giám sát đặt trong diễn biến cụ thể của công tác phòng, chống dịch. Đồng thời với việc nhận định, đánh giá chung về y tế cơ sở, y tế dự phòng trong điều kiện bình thường, Đoàn giám sát cũng nhận định, đánh giá về hệ thống y tế cơ sở, y tế dự phòng trong bối cảnh dịch Covid-19 để có kiến nghị, đề xuất giải pháp phù hợp.

Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội của Quốc hội, Phó Trưởng Đoàn giám sát của Quốc hội Nguyễn Thúy Anh trình bày báo cáo của Đoàn giám sát của Quốc hội.

Quốc hội trân trọng ghi nhận sự chung sức, đồng lòng của Nhân dân và vinh danh những cá nhân, tập thể đã đóng góp trí tuệ, sức lực, của cải, vật chất cho công cuộc phòng, chống đại dịch Covid-19.

Đây là những đóng góp to lớn, là thông điệp lớn lao và đầy ý nghĩa về tinh thần đại đoàn kết toàn dân tộc, tình yêu thương, lòng nhân ái, thể hiện truyền thống và đạo lý nhân văn, tốt đẹp của dân tộc và con người Việt Nam; là nguồn cổ vũ, động viên và minh chứng để mỗi người dân thêm vững tin vào sự lãnh đạo của Đảng, cùng đoàn kết vượt qua những thời khắc khó khăn nhất của đất nước.

“Bắt mạch” sai phạm

Bên cạnh những kết quả đạt được, công tác huy động, quản lý và sử dụng các nguồn lực phòng, chống dịch Covid-19 vẫn còn tồn tại, hạn chế, nổi lên là: Việc ban hành văn bản để cụ thể hóa một số biện pháp đặc biệt, đặc cách, đặc thù quy định tại Nghị quyết số 30/2021/QH15 chưa kịp thời, chưa đầy đủ, chồng chéo dẫn đến bị động, lúng túng.

Việc quản lý, sử dụng, thanh toán, quyết toán kinh phí phòng, chống dịch từ ngân sách nhà nước trong và sau giai đoạn cao điểm phòng, chống dịch còn chậm trễ, phát sinh nhiều khó khăn, vướng mắc nhưng chưa được giải quyết kịp thời, dứt điểm.

Sau khi kiểm soát được dịch, chưa làm tốt việc giải thể, bàn giao, quản lý tài sản, thanh toán, quyết toán liên quan đến các bệnh viện dã chiến, trạm y tế lưu động, cơ sở thu dung điều trị Covid-19.

Việc xác lập quyền sở hữu toàn dân để quản lý, sử dụng đối với nhiều tài sản, hàng hóa tài trợ chưa kịp thời. Các nguồn lực huy động từ Nhân dân và các tổ chức, cá nhân tự nguyện đóng góp chưa được theo dõi, đánh giá, tổng hợp đầy đủ.

Kết quả thực hiện một số chính sách tài khóa, tiền tệ chưa đạt như dự kiến; chậm triển khai các dự án đầu tư cho lĩnh vực y tế theo Nghị quyết số 43/2022/QH15 ngày 11/1/2022 của Quốc hội.

Một số nơi còn chậm chi trả chính sách hỗ trợ người dân gặp khó khăn do bị ảnh hưởng bởi dịch và chế độ đối với người tham gia phòng, chống dịch.

Việc ứng dụng công nghệ thông tin phục vụ công tác phòng, chống dịch thiếu thống nhất, đồng bộ và còn lãng phí. Quản lý, điều động nhân lực, vật lực, tài lực chưa chủ động, hiệu quả chưa cao.

Đã có những sai phạm nghiêm trọng trong huy động, quản lý và sử dụng các nguồn lực phục vụ công tác phòng, chống dịch như công tác nghiên cứu, nghiệm thu, chuyển giao, cấp phép lưu hành, sử dụng kết quả hiệp thương giá, tổ chức sản xuất, mua bán kit xét nghiệm Covid-19 liên quan đến Công ty cổ phần công nghệ Việt Á và trong việc tổ chức các chuyến bay đưa công dân Việt Nam từ nước ngoài về nước cách ly tại cơ sở dân sự, tự nguyện trả phí trong thời gian dịch Covid-19; nhiều cán bộ ở trung ương và địa phương bị xử lý hình sự.

Những hạn chế, bất cập nêu trên do nhiều nguyên nhân mà chủ yếu là do dịch Covid-19 diễn biến quá nhanh và phức tạp, chưa có tiền lệ, chưa dự báo được các tình huống phát sinh nên công tác chuẩn bị và thực hiện các giải pháp ứng phó rất khó khăn, phải vừa làm vừa rút kinh nghiệm.

Hệ thống pháp luật hiện hành chưa dự báo hết các tình huống phát sinh trong công tác phòng, chống dịch Covid-19, chậm được sửa đổi, bổ sung. Một số chính sách ban hành trong bối cảnh cấp bách của dịch bệnh nên chưa có thời gian đánh giá kỹ tác động, chưa bao quát, chậm cụ thể hóa. Công tác phối hợp giữa các cơ quan ở cả trung ương và địa phương còn thiếu chặt chẽ, chưa đồng bộ.

Do phải tập trung phòng, chống dịch nên công tác thống kê, tổng hợp, theo dõi, kiểm tra nắm số liệu và tình hình huy động, quản lý, sử dụng nguồn lực chưa được thực hiện thường xuyên, thiếu tiêu chí thống nhất dẫn đến khó tổng hợp được số liệu chính xác, đồng bộ trong cả nước.

Các đại biểu tham dự phiên thảo luận.

Nhiều trường hợp tiếp nhận tài trợ thiếu hợp đồng, giấy tờ cho, tặng, thiếu hồ sơ xác định giá trị hàng hóa, tài sản dẫn đến khó khăn trong xác lập sở hữu toàn dân và quản lý, sử dụng.

Trách nhiệm chính của những tồn tại, hạn chế nêu trên thuộc về các tổ chức, cá nhân và người đứng đầu các cơ quan, đơn vị chủ trì tham mưu, xây dựng, ban hành văn bản quy phạm pháp luật và tổ chức thực hiện huy động, quản lý, sử dụng nguồn lực phòng, chống dịch.

Các Bộ, cơ quan quản lý nhà nước chuyên ngành chịu trách nhiệm chính trong việc chưa kịp thời hướng dẫn hoặc đề xuất cấp có thẩm quyền xử lý các vướng mắc, khó khăn trong thực hiện chính sách hỗ trợ người dân, doanh nghiệp, thanh toán, quyết toán, bàn giao tài sản, xác lập sở hữu toàn dân đối với các tài sản từ nguồn viện trợ, tài trợ.

Các cấp chính quyền trong một số trường hợp ban hành văn bản còn chậm, chưa kịp thời xử lý, giải quyết các vướng mắc phát sinh, tháo gỡ khó khăn trong chỉ đạo tổ chức thực hiện.