Theo GS.TS Phan Trọng Lân, các hoạt động phòng chống dịch hiện nay sẽ dựa trên tình hình dịch tễ, biện pháp phòng chống, nguồn lực… đặc biệt trong bối cảnh dịch chưa ổn định, vẫn có biến chủng, ca mắc mới hằng ngày.
Kế hoạch ứng phó bền vững
Tối 5/5, Tổng Giám đốc Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) Tedros Adhanom Ghebreyesus chính thức tuyên bố đại dịch Covid-19 không còn là tình trạng khẩn cấp y tế toàn cầu.
Chia sẻ về vấn đề này, GS.TS Phan Trọng Lân - Cục trưởng Cục Y tế dự phòng, Bộ Y tế - cho biết, WHO công bố Covid-19 không còn là tình trạng y tế công cộng khẩn cấp gây quan ngại toàn cầu. Tuy nhiên, Tổng Giám đốc WHO nhấn mạnh, việc tuyên bố không có nghĩa Covid-19 không còn là mối đe dọa hay ít nguy hiểm hơn.
WHO đánh giá rủi ro nguy cơ về Covid-19 vẫn ở mức cao trên toàn cầu. Dù số mắc và ca tử vong giảm trên toàn cầu, nhưng từng khu vực vẫn có sự gia tăng. Bản thân virus SARS-CoV-2 vẫn có biến đổi, thay đổi.
Đầu tháng 4, WHO công bố có khoảng 400 - 500 biến thể phụ của Omicron. Song, đến đầu tháng 5, con số này đã là 900. WHO luôn nhắc các nước không được chủ quan, cảnh giác với các biến thể mới xuất hiện.
“Với Việt Nam, chúng ta đã đưa ra các đáp ứng phù hợp với tình hình dịch tễ trong bối cảnh từng thời kỳ. Các hoạt động phòng chống dịch tại nước ta có sự chỉ đạo xuyên suốt trong thời gian qua.
Đặc biệt, từ tháng 10/2021, Việt Nam đã chuyển hướng sang trạng thái “Thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát hiệu quả dịch Covid-19”. Việt Nam đã chuyển sang thích ứng an toàn linh hoạt kiểm soát có hiệu quả dịch Covid-19”, GS Lân cho biết.
Ngoài ra, ngày 17/3/2022, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết số 38 ban hành Chương trình phòng, chống dịch Covid-19, với quan điểm, mục tiêu nhất quán trong phòng, chống dịch lâu dài, bền vững như hiện nay.
Bộ Y tế đang tiếp tục xây dựng kế hoạch ứng phó bền vững với đại dịch Covid-19 trong tình hình mới. Trong đó, có tính đến bối cảnh có biến thể mới nguy hiểm xuất hiện, dịch lan rộng…; Tăng cường giám sát lồng ghép Covid-19 và các bệnh viêm đường hô hấp khác.
“Bên cạnh đó, chúng tôi đa dạng hóa các hoạt động giám sát dịch bệnh để có thể đánh giá đúng tình hình dịch nhằm triển khai các biện pháp ứng phó phù hợp.
Vừa tăng cường giám sát trọng điểm, thường xuyên, lồng ghép, giám sát theo sự kiện, vừa giám sát ngẫu nhiên. Việc giám sát ngẫu nhiên ở cửa khẩu không mang tính bắt buộc, nhưng vẫn mang lại lợi ích trong cộng đồng nên người dân cần phối hợp”, GS Lân nhấn mạnh.
Cũng theo chuyên gia này, hiện, chúng ta không còn hạn chế đi lại. Trong khi đó, bản chất của SARS-CoV-2 vẫn có thể di chuyển trên những người khỏe mạnh, vượt qua hàng rào hành chính. Do đó, phòng chống dịch Covid-19 mang tính toàn cầu, không riêng một quốc gia, địa phương.
Phòng chống dịch dựa trên thực tế
Theo PGS.TS Dương Thị Hồng - Phó Viện trưởng, Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương, trong tình hình dịch Covid-19 có xu hướng gia tăng số mắc những ngày gần đây, người dân hãy thực hiện biện pháp phòng chống dịch theo khuyến cáo của Bộ Y tế.
Cần tiêm đủ liều cơ bản và nhắc lại theo hướng dẫn hiện tại của Bộ Y tế. Người từ 18 tuổi trở lên cần tiêm đủ liều cơ bản và nhắc lại. Trẻ em từ 12 - 17 tuổi tiêm đủ liều cơ bản và tiêm nhắc. Trẻ em từ 5 đến dưới 12 tuổi cần tiêm đủ liều cơ bản.
Những người nguy cơ cao mắc Covid-19 như người suy giảm miễn dịch, có bệnh lý nền, bệnh lý mạn tính cần thực hiện tiêm chủng đầy đủ mũi 3, mũi 4 theo lịch và hướng dẫn của Bộ Y tế.
GS Phan Trọng Lân cảnh báo, miễn dịch Covid-19 sẽ giảm theo thời gian. Dịch vẫn có thể xuất hiện làn sóng mới từ khu vực này đến khu vực khác. Vì vậy, dịch bệnh Covid-19 khó dự báo, khó lường và có sự gia tăng ở từng khu vực.
Hiện, dịch bệnh có sự gia tăng ở khu vực Đông Nam Á, trong đó có Việt Nam. Mỗi ngày, Việt Nam ghi nhận khoảng 2.000 ca bệnh Covid-19. Trong đó, có ca bệnh nhập viện, có bệnh nhân tử vong, 1/10 trong số này liên quan hậu Covid-19. Vì vậy, Covid-19 vẫn gây gánh nặng cho hệ thống y tế.
Liên quan đến công bố dịch, Luật Phòng chống bệnh truyền nhiễm quy định việc công bố dịch gồm 5 nội dung: Dịch bệnh; Thời gian, địa điểm, phạm vi, quy mô; Nguyên nhân, đường lây truyền và tính chất nguy hiểm của dịch; Các biện pháp phòng chống; Các cơ sở khám chữa bệnh tiếp nhận điều trị.
Như vậy với 5 nội dung này, vẫn cần tiếp tục công bố số liệu về dịch để các cơ quan liên quan và người dân nắm được. Mỗi số liệu đưa ra đều mang ý nghĩa giúp cho người dân và cơ quan liên quan biết thời gian, địa điểm, quy mô dịch và các biện pháp phòng chống để thực hiện một cách xuyên suốt thống nhất, giúp cho nhanh chóng khống chế dịch.
“Đến nay, ngay cả trong cuộc họp của WHO ngày 5/5, câu hỏi bao giờ đại dịch kết thúc vẫn chưa rõ ràng. Vì thế đối với Việt Nam, chúng tôi sẽ cùng các chuyên gia cập nhật, tham mưu cho Bộ Y tế, cho Chính phủ đưa ra các biện pháp linh hoạt, phù hợp mới mức độ, diễn biến tình hình dịch, đảm bảo sức khỏe, tính mạng người dân là trên hết”, ông Lân cho biết.
Các hoạt động phòng chống dịch hiện nay sẽ dựa trên tình hình dịch tễ, biện pháp phòng chống, nguồn lực… đặc biệt trong bối cảnh dịch chưa ổn định, vẫn có biến chủng, ca mắc mới hằng ngày. Các biện pháp này nhằm đảm bảo khi có tình huống phải áp dụng để kiểm soát dịch nhanh chóng.
Trong phân loại, bệnh truyền nhiễm nhóm A thiên về các biện pháp hành chính xã hội và đảm bảo nguồn lực. Tuy nhiên, theo GS Lân, dù là nhóm bệnh nào thì việc phối hợp thực hiện hài hòa, linh hoạt vẫn quan trọng. Từ đó, khi áp dụng các biện pháp phòng chống dịch có thể triển khai nhanh chóng, phù hợp với tình huống, tránh lãng phí.
“Dịch Covid-19 vẫn diễn biến khó lường, khó dự báo. Do đó, trong thời gian tới chúng ta vẫn cần duy trì thực hiện 2K, vắc-xin, thuốc điều trị, công nghệ và ý thức người dân trong việc phòng, chống Covid-19 lâu dài”, GS Phan Trọng Lân nhấn mạnh.
