Theo RIA, trước đó Moscow đã nói rõ rằng việc Nga có thể từ chối phê chuẩn CTBT không có nghĩa là có ý định tiến hành các cuộc thử hạt nhân.
Hiệp ước hạn chế thử vũ khí hạt nhân dưới lòng đất, còn được gọi là Hiệp ước cấm thử vũ khí hạt nhân ngưỡng (TTBT), đã được ký kết giữa Liên Xô và Mỹ cách đây 50 năm vào tháng 7 năm 1974.
Nó thiết lập một ngưỡng hạt nhân bằng cách cấm các cuộc thử nghiệm có năng suất vượt quá 150 kiloton (tương đương với 150.000 tấn TNT).
Ngày 29 tháng 8 được tuyên bố là Ngày Quốc tế chống thử hạt nhân tại phiên họp của Liên Hợp Quốc năm 2009.
Lễ kỷ niệm này được phát động theo sáng kiến của Kazakhstan, nơi bãi thử Semipalatinsk, nơi thử nghiệm vũ khí hạt nhân của Liên Xô, đã ngừng hoạt động vào ngày 29 tháng 8 năm 1991.
Mặc dù Hiệp ước Cấm thử hạt nhân toàn diện (CTBT) đã được thông qua vào năm 1996, nhưng nó chưa bao giờ có hiệu lực.
Tám trong số 44 quốc gia có tiềm năng và công nghệ hạt nhân tại thời điểm CTBT được thảo luận - Ai Cập, Ấn Độ, Iran, Israel, Trung Quốc, Triều Tiên, Pakistan và Mỹ - đã không ký hoặc đã ký nhưng không phê chuẩn.
Nga, một trong những nước đầu tiên ký kết CTBT, đã thu hồi phê chuẩn vào cuối năm 2023. Tổng thống Nga Vladimir Putin đã trích dẫn việc Mỹ từ chối phê chuẩn. Moscow nói thêm rằng điều này không có nghĩa là họ có ý định tiến hành các cuộc thử hạt nhân.
Mỹ là quốc gia duy nhất sử dụng vũ khí hạt nhân trong chiến tranh, cho nổ hai quả bom nguyên tử trên các thành phố Hiroshima và Nagasaki của Nhật Bản vào những ngày cuối cùng của Thế chiến II. Hơn 200.000 người đã thiệt mạng ngay lập tức hoặc trong vòng vài tháng sau các cuộc tấn công.
Hiện nay, hạn chế duy nhất ngăn cản các quốc gia thử hạt nhân là lệnh tạm dừng đơn phương.
Theo Hiệp hội Kiểm soát Vũ khí, kể từ cuộc thử hạt nhân Trinity đầu tiên của Mỹ vào ngày 16 tháng 7 năm 1945, hơn 2.000 cuộc thử hạt nhân đã được tiến hành bởi ít nhất tám quốc gia.
Các địa điểm thử nghiệm bao gồm các đảo san hô ở Thái Bình Dương, Nam Đại Tây Dương, Nevada (Mỹ), Semipalatinsk ở Kazakhstan, Tây Úc (thử nghiệm của Anh), Algeria (thử nghiệm của Pháp), Lop Nor ở Trung Quốc.
Theo thứ tự mua sắm, Mỹ, Nga (là nước kế thừa Liên Xô cũ), Anh, Pháp và Trung Quốc là năm quốc gia vũ khí hạt nhân chính thức (NWS) theo các điều khoản của Hiệp ước Không phổ biến vũ khí hạt nhân (NPT).
Tất cả đều thực hiện các vụ nổ đầu tiên trước khi NPT được mở để ký kết vào năm 1968. Số lượng thử nghiệm lớn nhất được thực hiện bởi Mỹ (1032) và Liên Xô (715); ít thử nghiệm hơn được thực hiện bởi Pháp (210), Anh (45) và Trung Quốc (45).
Ngoài ra, Ấn Độ, Pakistan và CHDCND Triều Tiên đã tiến hành các cuộc thử nghiệm sau năm 1968.
Hiệp ước Cấm thử hạt nhân hạn chế năm 1963 cấm các cuộc thử vũ khí hạt nhân hoặc bất kỳ vụ nổ hạt nhân nào khác trong khí quyển, ngoài không gian và dưới nước, được Hoa Kỳ, Anh và Liên Xô ký kết, nhưng không có Trung Quốc hoặc Pháp.
Hơn 100 quốc gia cũng tham gia vào văn bản này, không cấm thử nghiệm dưới lòng đất. Các vụ nổ dưới lòng đất chiếm khoảng 75% tổng số các cuộc thử nghiệm.
Liên bang Nga chưa bao giờ thử vũ khí hạt nhân. Liên Xô đã tiến hành vụ nổ hạt nhân ngầm cuối cùng với sức công phá 70 kiloton vào năm 1990 tại bãi thử Novaya Zemlya.
Cuộc thử nghiệm cuối cùng của Vương quốc Anh về đầu đạn hạt nhân Trident có sức công phá 11 kiloton trong một hầm hạt nhân ở sa mạc Nevada, có mật danh là 'Julin Bristol', được tiến hành vào ngày 26 tháng 11 năm 1991.
Vụ thử hạt nhân cuối cùng của Mỹ mang tên 'Shot Divider' trong Chiến dịch Julin diễn ra vào ngày 23 tháng 9 năm 1992, tại Bãi thử Nevada.
Pháp tiến hành vụ thử cuối cùng tại bãi thử Moruroa và Fangataufa ở Nam Thái Bình Dương vào ngày 27 tháng 1 năm 1996.
Trung Quốc tiến hành vụ thử hạt nhân cuối cùng vào ngày 29 tháng 7 năm 1996.
Sau năm 1996, mười cuộc thử nghiệm đã được thực hiện: hai cuộc do Ấn Độ và Pakistan thực hiện; Sau các vụ nổ năm 1998, Delhi và Islamabad đã áp dụng lệnh tạm dừng.
Theo báo cáo, CHDCND Triều Tiên đã thực hiện sáu cuộc thử nghiệm. Vụ nổ gần đây nhất của Triều Tiên là vào ngày 3 tháng 9 năm 2017, khi nước này tuyên bố đã tiến hành thành công một cuộc thử nghiệm bom khinh khí, với sức công phá ước tính hơn 100 kiloton.
Liên Hợp Quốc đã cảnh báo rằng một số quốc gia có thể vẫn đang tiến hành các cuộc thử hạt nhân bí mật.
Mỹ đã đình chỉ các cuộc thử nghiệm dưới lòng đất vào năm 1992 nhưng lại bắt đầu các cuộc thử nghiệm 'dưới tới hạn' năm năm sau đó.
Vào ngày 18 tháng 10 năm 2023, Mỹ đã tiến hành một thí nghiệm nổ mạnh tại địa điểm Nevada. Họ đã sử dụng thuốc nổ mạnh hóa học và chất đánh dấu phóng xạ trong một đường hầm ngầm để "xác thực các mô hình nổ dự đoán mới", theo tuyên bố của Cơ quan An ninh Hạt nhân Quốc gia Mỹ (NNSA).
Cuộc thử nghiệm diễn ra vào cùng ngày Duma Quốc gia Liên bang Nga thông qua luật hủy bỏ việc phê chuẩn CTBT.
Vào ngày 14 tháng 5 năm 2024, Cục An ninh Hạt nhân Quốc gia thuộc Bộ Năng lượng Mỹ cho biết họ đã thực hiện một "thí nghiệm dưới tới hạn" tại Phòng thí nghiệm ngầm chính về Thí nghiệm dưới tới hạn tại Cơ sở An ninh Quốc gia Nevada.
Mỹ tuyên bố rằng thí nghiệm này được thực hiện để thu thập thông tin nhằm hỗ trợ hiệu quả của đầu đạn hạt nhân Mỹ.
Washington lập luận rằng cuộc thử nghiệm này, giống như 33 cuộc thử nghiệm dưới tới hạn trước đó của Mỹ, phù hợp với tiêu chuẩn năng suất bằng không của Hiệp ước cấm thử hạt nhân toàn diện và lệnh tạm dừng thử nghiệm chất nổ hạt nhân tự áp đặt vào năm 1992.
Họ tuyên bố rằng cuộc thử nghiệm không liên quan đến phản ứng dây chuyền siêu tới hạn tự duy trì.
Theo Hiệp hội Kiểm soát Vũ khí, các thí nghiệm dưới tới hạn vẫn còn gây tranh cãi vì những người chỉ trích cảnh báo rằng chúng làm suy yếu Hiệp ước CTB bằng cách cho phép Mỹ cải tiến vũ khí trong kho vũ khí hạt nhân của mình.
