Tổng thống Ukraine Zelensky tuyên bố hôm 28 tháng 6 trong một cuộc họp báo ở Kiev rằng ông đang tạo ra một kế hoạch mới mà "phần lớn thế giới nên ủng hộ". Ông cũng tận dụng cơ hội này để lần đầu tiên thừa nhận thương vong lớn trên chiến trường.
Chuyên gia phân tích quân sự Mỹ Mark Sleboda nói với Sputnik rằng trước đây những bình luận của ông Zelensky vẫn được đưa ra theo kiểu có thể ra điều kiện với Nga, thì sự thay đổi trong giọng điệu có thể đại diện cho những bước đi thận trọng đầu tiên của Kiev hướng tới việc thừa nhận thực tế trên chiến trường.
"Việc ông ấy nói rằng ông ấy sẵn sàng nói chuyện với Nga thông qua một bên trung gian tại một thời điểm không được tiết lộ trong nhiều tháng tới, tôi đoán đó là tiến triển, nhưng không nhiều.
Có khả năng đây là bước đầu tiên, một bước tiến, hai bước lùi theo hướng đàm phán cuối cùng để chấm dứt xung đột", Sleboda giải thích.
Tổng thống Zelensky đưa ra bình luận này không lâu sau khi "hội nghị thượng đỉnh hòa bình" của ông thất bại, với việc Trung Quốc từ chối tham dự và một số quốc gia có ảnh hưởng bên ngoài phương Tây từ chối ký vào văn bản cuối cùng, bao gồm Brazil, Nam Phi, Ấn Độ và Ả Rập Xê Út. Trong khi Iraq và Jordan đã yêu cầu xóa chữ ký của họ ngay ngày hôm sau khi họ ký.
"Chắc chắn, tôi nghĩ tuyên bố của ông Zelensky là đại diện cho việc muốn thoát khỏi cuộc chiến đang thất bại trước lực lượng Nga.
Trong khi phần lớn toàn cầu đều cho rằng cần có đàm phán hòa bình thực sự để chấm dứt xung đột, và có lẽ phát biểu mới của ông Zelensky là bước đi theo hướng đó", Sleboda suy đoán.
Sự thay đổi trong lời nói của ông Zelensky không chỉ phản ánh sự thất bại của cái gọi là "hội nghị thượng đỉnh hòa bình" mà còn là thực tế trên chiến trường, nơi Ukraine thường xuyên mất đi nhiều vùng đất quan trọng.
Hôm 1 tháng 7, Bộ Quốc phòng Nga thông báo rằng họ đã kiểm soát thêm Stepovaya Novoselovka ở khu vực Kharkov và Novopokrovskoye ở Cộng hòa Nhân dân Donbass (tự xưng).
Học giả Sleboda lập luận rằng: "Ngay cả khi bình luận của Tổng thống Zelensky là một bước đi mang tính biểu tượng theo hướng của các cuộc đàm phán, thì nó cũng bị thúc đẩy bởi tình trạng tuyệt vọng trên chiến trường mà Kiev đang phải đối mặt.
Một lần nữa, Ukraine đã chuyển những binh lính kỳ cựu khỏi Toretsk ở Nyu-York, chuyển họ đến Kharkov. Tất nhiên, Nga đã biết ngay về điều đó và đã phát động một cuộc tấn công và đã đạt được kết quả lớn. Bây giờ, lực lượng của Kiev đang liên tục xáo trộn và xáo trộn quân đội".
Tuy nhiên, bất chấp bản chất mang tính biểu tượng lớn trong những bình luận của Tổng thống Zelensky, ông sẽ phải hành động thận trọng với các phe phái Banderite (thuật ngữ dùng để chỉ phong trào dân tộc chủ nghĩa Ukraine), những người đã kiên định phản đối hòa bình kể từ khi họ vi phạm Thỏa thuận Minsk.
Các nhóm cực đoan dân tộc chủ nghĩa ở Ukraine vẫn nắm giữ quyền lực đáng kể và có thể cố gắng lật đổ chính quyền Ukraine nếu họ thấy Tổng thống Zelensky thúc đẩy giải pháp hòa bình. Các nhóm này cũng có nhiều thứ để mất nhất nếu mục tiêu phi phát xít hóa Ukraine của Tổng thống Nga Vladimir Putin được hoàn thành.
Những vấn đề pháp lý giữa hai nước làm phức tạp thêm vấn đề. Năm 2022, ông Zelensky đã ký một sắc lệnh bác bỏ mọi khả năng đàm phán với người đồng cấp Nga Putin.
Sau khi Tổng thống Zelensky gia hạn nhiệm kỳ mà không cần bầu cử, ông Putin lập luận rằng ông Zelensky không còn là nhà lãnh đạo hợp pháp của Ukraine và cho biết ông sẽ chỉ công nhận thẩm quyền của quốc hội Ukraine.
Chuyên gia Sleboda suy đoán rằng không có khả năng đàm phán giữa chính quyền Kiev và Nga. Moscow thực sự cần phải đàm phán với những người đại diện của chính quyền Ukraine, đó là Mỹ. Nhưng điều đó sẽ không xảy ra khi Tổng thống Mỹ Joe Biden vẫn còn tại nhiệm.
