Nhiều cơ sở vi phạm
Theo báo cáo của Tổng cục Tiêu chuẩn đo lường chất lượng, kết quả kiểm tra gần đây cho thấy, trong số hơn 1.700 cơ sở kinh doanh vàng trang sức, mỹ nghệ, có tới 25% số cơ sở vi phạm các quy định về ghi nhãn hàng hoá, sử dụng cân không kiểm định, cân không đạt yêu cầu về đo lường, cân không phù hợp về phạm vi đo và cấp chính xác, hàm lượng vàng không đạt theo công bố.
Trong năm 2015 và các tháng của năm 2016, Cục Quản lý chất lượng sản phẩm, hàng hoá (Tổng cục Tiêu chuẩn đo lường chất lượng) đã chủ trì 3 đợt kiểm tra việc kinh doanh vàng trang sức, mỹ nghệ tại 9 tỉnh, thành phố trọng điểm, gồm Hà Nội, Quảng Ninh, Hải Phòng, Huế, Đà Nẵng, Quảng Nam, TPHCM, Cần Thơ, Bình Dương. Tại Hà Nội, riêng trong dịp Tết Nguyên đán năm 2016, các lực lượng chức năng đã kiểm tra 24 cơ sở với 238 mẫu, trong đó có 8 mẫu vi phạm về hàm lượng vàng và 90 mẫu vi phạm về nhãn hàng hoá; tổng số tiền xử lý vi phạm là gần 1 tỷ đồng.
Một trong những kết quả đáng chú ý của đợt ra quân quyết liệt gần đây thuộc về tỉnh Đồng Nai. Trong tháng 5/2016, Chi cục Tiêu chuẩn đo lường chất lượng tỉnh đã tiến hành kiểm tra 35 doanh nghiệp (DN) kinh doanh vàng trang sức, mỹ nghệ trên địa bàn. Kết quả: 35/35 DN vi phạm quy định về hàm lượng vàng. Mức độ vi phạm khá nghiêm trọng: Nhiều sản phẩm vàng 23K, tương đương hàm lượng vàng 98% theo công bố, nhưng theo kết quả kiểm tra thì chỉ đạt hàm lượng 93,5%, thậm chí chỉ đạt 65,57%. Có sản phẩm vàng 18K, tương đương hàm lượng vàng 75% theo công bố, nhưng kết quả kiểm tra chỉ đạt hàm lượng 73%, có sản phẩm chỉ đạt 65%; vàng 16K tương đương hàm lượng vàng 68% theo công bố, kết quả kiểm tra chỉ đạt 65%, có sản phẩm chỉ đạt 62,5%...
Ngăn chặn hành vi gian lận
Trước tình hình vi phạm có diễn biến phức tạp, Bộ KH&CN đã quyết định triển khai đợt thanh tra chuyên đề trên phạm vi toàn quốc trong năm 2016 với nội dung “Thanh tra việc chấp hành các quy định của pháp luật về đo lường trong kinh doanh vàng; về tiêu chuẩn, đo lường, chất lượng và nhãn hàng hoá trong sản xuất, kinh doanh vàng trang sức, mỹ nghệ”. Đối tượng thanh tra là các tổ chức, cá nhân sản xuất, kinh doanh vàng. Cuộc thanh tra diễn ra trên toàn quốc, tập trung trong tháng 7, 8 và 9/2016. Lãnh đạo Bộ KH&CN cam kết sẽ tổng kết đánh giá và công bố kết quả cuộc thanh tra này vào cuối quý IV.
Theo Bộ KH&CN, việc thanh tra, kiểm tra hoạt động kinh doanh vàng trang sức, mỹ nghệ nhằm kiểm soát và thực hiện các quy định về chất lượng và đo lường đối với mặt hàng này, không phân biệt cửa hàng nhỏ lẻ hay ở vùng sâu, vùng xa. Hoạt động này góp phần bảo đảm thị trường vàng trang sức, mỹ nghệ rõ tính công khai, minh bạch hơn, nhằm bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng (NTD); giảm và hạn chế các hành vi gian lận về đo lường, chất lượng trong kinh doanh, đồng thời tăng cường vai trò quản lý nhà nước đối với vàng trang sức và mỹ nghệ.
Bộ KH&CN cho biết, quá trình xem xét lấy mẫu sản phẩm kiểm tra được thực hiện đúng vào đối tượng có tính đại diện, việc thử nghiệm được tiến hành cẩn trọng để bảo đảm cho kết quả chính xác, bảo đảm quyền lợi của các bên liên quan. Đặc biệt, NTD có quyền được mua vàng trang sức đúng hàm lượng, khối lượng như nhà sản xuất đã công bố.
Chủ trương thanh, kiểm tra nhận được sự đồng tình của các DN kinh doanh vàng trang sức, mỹ nghệ chân chính. Theo đại diện Hiệp hội Kim hoàn, việc kiểm tra còn nhằm hướng dẫn, nhắc nhở, định hướng cho DN kinh doanh vàng. Hoạt động này nhận được sự hoan nghênh của nhiều DN, người dân, góp phần ngăn chặn hành vi gian lận trong sản xuất và kinh doanh vàng, làm lành mạnh hoá thị trường. Và cái được lớn nhất là bảo vệ quyền lợi chính đáng của NTD, cũng như các DN làm ăn chân chính.