Xử lý ra sao với những trường hợp này luôn đòi hỏi mỗi giáo viên bên cạnh kĩ năng sư phạm còn cả sự kiên trì nhẫn nại để có thể thuyết phục, lôi kéo một trong những chân kiềng quan trọng nhất vào công cuộc dạy người.
Nỗi lo người thầy
Nhiều giáo viên đã cho rằng, trên con đường sư phạm giảng dạy của mình họ đã gặp, tiếp xúc và giáo dục thành công không ít trường hợp học sinh cá biệt. Họ đã biến những học sinh chưa ngoan, bướng bỉnh, lười học… thành những học sinh có đạo đức, năng lực tốt sau này.
Song với những bậc phụ huynh cá biệt lại khiến không ít giáo viên rơi vào tình trạng dở khóc dở cười, những tình huống đối diện với thực tế không có trong bất kỳ giáo án sư phạm nào đặt ra để họ được học. Điều đó đòi hỏi mỗi giáo viên phải có một cách xử lý linh hoạt phù hợp nhất.
Cô N.T.V - người gắn bó với ngôi trường nổi tiếng có học sinh nghịch ngợm THPT Đinh Tiên Hoàng gần 20 năm kể: Học sinh nghịch ngợm, cá biệt thầy cô giáo đã quá quen và luôn tìm ra phương pháp giáo dục phù hợp. Thế nhưng khi phụ huynh cũng “cá biệt” thì công tác chủ nhiệm, uốn nắn dạy giỗ học sinh càng trở nên vất vả.
“Buổi họp phụ huynh đầu năm học – là dịp để giáo viên chủ nhiệm và gia đình gặp gỡ trao đổi thống nhất những nguyên tắc giáo dục và hỗ trợ lẫn nhau giúp học sinh tốt hơn. Thế nhưng dù phát giấy mời và đốc thúc học sinh nhắc bố mẹ đi họp thì cũng chỉ được gần hai chục phụ huynh tới họp.
Có bố mẹ đến lớp trong tình trạng quần ngố, áo hai dây, chân tay săm trổ, ngồi họp gác chân lên ghế như ngồi ăn ngoài chợ, người dở cả thuốc lá ra hút... Mặc dù khó chịu và cảm nhận sự thiếu tôn trọng với mình nhưng giáo viên vẫn phải nhẹ nhàng nhắc nhở và điều khiển cuộc họp đi hết vấn đề - Cô V chia sẻ.
Không ít giám thị các trường cũng cho biết: Nhiều phụ huynh khi được mời tới trường để kết hợp với nhà trường, giáo viên chủ nhiệm giáo dục sai trái của học sinh. Nhưng tới nơi phụ huynh lại tỏ ra bất hợp tác, quay lại mắng giám thị, đổ lỗi cho nhà trường, giáo viên chủ nhiệm và bênh vực con cái.
Tới khi nhà trường kiên quyết xử lý sai phạm của học sinh lại quay ra khóc lóc, năn nỉ xin giảm hình phạt cho con ở mức nhẹ nhất. Còn học sinh thì nhìn bố mẹ và thầy cô một cách thờ ơ, thách thức trước sai phạm của mình.
Nhiều trường hợp học sinh mang điện thoại di động, laptop… đến trường chơi dù đã có quy định cấm. Khi bị tịch thu xử lý mời cha mẹ đến nhận để kết hợp giáo dục thì phụ huynh đã không nhận thấy sự sai trái của con mình còn mắng chửi cả nhà trường vì tịch thu.
Có học sinh nam vi phạm nội quy nhà trường khi hút thuốc lá trong lớp; học sinh nữ nhuộm tóc xanh đỏ, ăn mặc hở hang nhưng khi yêu kiểm điểm và mời bố mẹ xử lý lại thản nhiên cho biết bố mẹ em cũng như vậy, em học từ bố mẹ. Thậm chí có trường hợp phụ huynh dạy con cách “bật”, đối phó lại thầy cô khi gặp sai phạm, bị xử lý thay vì phải xin lỗibsửa chữa.
Không thể khuyết một chân kiềng
Gia đình - Nhà trường - Xã hội là ba chân kiềng trong quá trình giáo dục một học trò. Thiếu đi một trong những chân kiềng ấy thì việc giáo dục sẽ gặp trở ngại khó khăn. Tuy nhiên, hiện nay vẫn không ít giáo viên phải ngao ngán lắc đầu vì sự bất hợp tác, bảo thủ, cách cư xử thiếu chừng mực, kiềm chế và sự tôn trọng giáo viên, nhà trường của nhiều bậc phụ huynh.
Các thầy cô làm công tác giảng dạy và quản lý các nhà trường đều cho rằng, nhà trường không thể thay thế hoàn toàn trong công tác giáo dục một học sinh cả mặt trí tuệ lẫn đạo đức. Sẽ trở nên khó khăn để cùng hợp tác giáo dục học sinh nếu giáo viên chủ nhiệm thường xuyên liên lạc với gia đình nhưng không nhận được sự phối hợp. Khi điện thoại lại không nhấc máy, gửi thư, giấy mời tới trường trao đổi thì lần nào cũng được từ chối bằng lý do: bố mẹ đi công tác, bố mẹ bận, ốm…
Có trường hợp, phụ huynh khi tới trường giải quyết sự việc do con em mình gây ra thay vì bình tĩnh tìm hiểu lỗi lầm sai phạm đến đâu? tìm cách phối hợp giáo dục với nhà trường ra sao để hiệu quả lại vặn vẹo lại thầy cô nhà trường, dọa nạt kiện lại nhà trường nếu xử lý không thỏa đáng. Ngay cả khi thấy rõ lỗi lầm mà con mình gây ra vẫn bảo thủ bênh vực.
Rất nhiều lần giáo viên chỉ còn biết lắc đầu ngao ngán trước sự bảo thủ, bất hợp tác hay cách cư xử thiếu chừng mực, kiềm chế, thiếu tôn trọng người khác của những phụ huynh cá biệt.
Khi các bậc làm cha làm mẹ không có sự chuẩn mực trong hành vi, lối sống, cách cư xử, thì vô tình họ đã dạy cho con mình những bài học không tốt về thái độ ứng xử hằng ngày.
Một học sinh sẽ không thể thấy việc nhuộm tóc xanh đỏ, ăn mặc lố lăng tới trường là không phù hợp. Một học sinh sẽ không thấy việc hút thuốc lá là sai trái, nguy hiểm đến sức khỏe nếu người cha cũng nghiện và tảng lờ nhắc nhở ngăn cấm, giáo dục con.
Gia đình, cha mẹ thường thường khuyên bảo, răn đe con em những điều hay lẽ phải như lễ phép, trung thực, dũng cảm nhận lỗi và xin lỗi khi sai quấy… Thế nhưng sẽ trở nên sáo rỗng, lý thuyết nếu trong mỗi lời nói không đi đôi với hành động, việc làm hằng ngày.
Thiết nghĩ những bậc phụ huynh cần tự răn mình trước tiên và trở thành tấm gương để con em họ học theo. Có như vậy các em mới biết cách tôn trọng mọi người và tôn trọng chính bản thân mình.
Khi xảy ra các hiện tượng tiêu cực, vi phạm đạo đức, tội phạm lứa tuổi học sinh thì nhiều người cho rằng, do trẻ không được giáo dục từ nhà trường. Điều này không chính xác bởi một học sinh hư không phải chỉ do từ phía nhà trường mà là còn do sự thiếu quan tâm của gia đình, sự giáo dục, chuẩn mực làm gương từ những người làm cha mẹ.
Những bài học đạo đức các học sinh vừa học trên lớp về sự lễ phép, tình yêu thương con người... nhưng về nhà chúng lại thấy cha mẹ, anh chị của mình có những hành động vô lễ thì thật khó để trẻ giữ lại được những điều tốt đẹp đã học ở trường. Nếu không có sự phối hợp của gia đình, thì nhà trường có cố gắng đến đâu cũng thành vô ích.
Theo các chuyên gia tâm lý, để học sinh thực sự trở thành những đứa trẻ ngoan, cha mẹ không nên quá o ép, hoặc quá buông lỏng hay phó mặc cho nhà trường. Cha mẹ cần quan tâm tới những suy nghĩ, tôn trọng tình cảm, thường xuyên chia sẻ với con những vấn đề khó như một người bạn.
Hãy dìu dắt để trẻ lĩnh hội được những bài học đầu tiên về ngôn ngữ, hành vi ứng xử và những quy tắc đạo đức phù hợp bằng giáo dục gia đình và cha mẹ phải trở thành tấm gương tích cực tác động trực tiếp đến trẻ.
