Nở rộ livestream bán mỹ phẩm trôi nổi
Từ giữa tháng 5 đến nay, lực lượng chức năng tại Đắk Lắk đã phát hiện và xử lý hàng chục nghìn sản phẩm mỹ phẩm giả, hàng trôi nổi, chủ yếu không rõ nguồn gốc, không hóa đơn chứng từ.
Tuy nhiên, theo nhận định của Chi cục Quản lý thị trường tỉnh này, đây chỉ là phần nổi của "tảng băng chìm", khi hoạt động buôn bán mỹ phẩm không đảm bảo chất lượng đang diễn ra tinh vi, rộng khắp, đặc biệt qua mạng xã hội.
Trao đổi với phóng viên Báo GD&TĐ, ông Vương Minh Sơn, Chi cục trưởng Chi cục Quản lý thị trường Đắk Lắk cho biết, trong đợt cao điểm kiểm tra chống hàng giả theo chỉ đạo từ Bộ Công Thương và Công điện 64, 65 của Thủ tướng, lực lượng chức năng đã xử lý hàng loạt vụ kinh doanh mỹ phẩm vi phạm.
Tại xã Cư Êbur (TP Buôn Ma Thuột), lực lượng chức năng kiểm tra phát hiện hơn 35.000 sản phẩm mỹ phẩm không có hóa đơn, không nhãn phụ tiếng Việt tại cơ sở kinh doanh của bà Đ.H.T. Lô hàng trị giá khoảng 800 triệu đồng đã bị niêm phong.
Tại xã Cư Né (huyện Krông Búk), ông N.T.H. bị bắt quả tang khi đang đóng gói hơn 3.300 sản phẩm mỹ phẩm trị giá 230 triệu đồng, tất cả đều không rõ nguồn gốc, không có giấy tờ hợp pháp.
Cơ quan chức năng cũng phát hiện hàng trăm sản phẩm vi phạm tại các địa bàn khác như phường Tân Thành (TP Buôn Ma Thuột), huyện Ea Súp… Tổng giá trị tang vật trong các vụ việc lên đến gần 1 tỷ đồng, với mức xử phạt hành chính gần 975 triệu đồng.
Thủ đoạn ngày càng tinh vi, giám định sản phẩm tốn kém
Theo ông Sơn, các đối tượng buôn bán mỹ phẩm giả lợi dụng triệt để nền tảng số, đặc biệt là livestream trên mạng xã hội, để tiêu thụ sản phẩm. Họ sử dụng tài khoản ảo, lập nhóm kín, mạo danh người nổi tiếng để tạo lòng tin và qua mặt người tiêu dùng.
Hàng hóa thường được cất giấu ở chợ truyền thống hoặc vận chuyển qua các đơn vị giao hàng, khiến công tác truy vết, kiểm tra gặp nhiều trở ngại.
“Đáng lo hơn, một số sản phẩm không rõ nguồn gốc lại có hình thức bao bì bắt mắt, ghi nhãn bằng tiếng nước ngoài, dễ gây hiểu lầm là hàng cao cấp nhập khẩu. Việc xử lý đòi hỏi phải có kết quả kiểm nghiệm chuyên môn, nhưng chi phí kiểm nghiệm rất cao", ông Sơn nói.
Theo ông Mai Mạnh Toàn, Phó Giám đốc Sở Công Thương Đắk Lắk, có trường hợp chi phí giám định lên đến 100 triệu đồng, trong khi mức phạt hành chính chỉ vài triệu đến vài chục triệu đồng.
“Đây là nghịch lý lớn khiến lực lượng chức năng phải cân nhắc trong từng vụ việc, và cũng là rào cản lớn khi muốn xử lý triệt để vấn nạn này”, ông Toàn nói.
Trước thực trạng trên, Chi cục Quản lý thị trường Đắk Lắk đang phối hợp chặt chẽ với Công an, đẩy mạnh kiểm tra các điểm bán hàng online và trực tiếp, đồng thời nâng cấp hệ thống xử lý vi phạm hành chính điện tử (INS), hướng đến chuyển đổi số toàn diện trong công tác giám sát thị trường.
Đơn vị cũng sẽ đẩy mạnh tuyên truyền đến người dân, đặc biệt là nhóm phụ nữ – đối tượng sử dụng mỹ phẩm nhiều, nhằm nâng cao cảnh giác khi lựa chọn sản phẩm làm đẹp. “Mỗi phản ánh của người tiêu dùng là một nguồn tin quý để chúng tôi lập phương án kiểm tra kịp thời, hạn chế hàng giả, hàng trôi nổi xâm nhập thị trường”, ông Sơn nhấn mạnh.
Vì sao xử lý mỹ phẩm giả lại “khó như bắt khói”?
Theo ông Mai Mạnh Toàn, để xử lý triệt để thì việc giám định là bắt buộc nhưng tốn kém. Nhiều sản phẩm muốn xử phạt phải qua giám định chất lượng, nhưng chi phí kiểm nghiệm thường cao gấp 10-20 lần mức phạt hành chính.
Thủ đoạn “ẩn mình” trên mạng: Bán hàng qua livestream, nhóm kín, tài khoản ảo... khiến cơ quan chức năng khó xác định địa điểm, chủ thể vi phạm.
Giao dịch nhỏ lẻ, không hóa đơn: Giao dịch qua mạng xã hội thường không chứng từ, gây thất thu ngân sách và khó lập hồ sơ xử lý.
