Chanh tứ quý là loại cây ăn quả thuộc họ cam quýt có nguồn gốc á nhiệt đới. Chanh có nhiều giống, các giống thường gặp như: chanh giấy được nhiều người ưa chuộng vì mỏng vỏ, nhiều nước, vị thơm, chanh núm quả tròn, chanh thơm Indo, được nhập nội từ Indonesia, trái tròn, đẹp, chanh lima persa không hạt, chanh Eureka… Nói tới kỹ thuật trồng cây chanh tứ quý quá đơn giản vì cây dễ ra hoa, đậu quả, thích nghi với nhiều loại đất và nhiều vùng sinh thái ở nước ta nên được rất nhiều bà con trồng trong vườn nhà hay trồng kinh doanh đều cho năng suất tốt.
Thời vụ trồng cây chanh tứ quý
Trồng chanh tứ quý thích hợp nhất vào vụ xuân khoảng tháng 2-3, vụ thu trồng từ tháng 8-10.
Đất trồng cây chanh tứ quý
Chanh tứ quý có thể trồng trên nhiều loại đất khác nhau, nhưng tốt nhất là đất thịt tơi xốp và nhiều mùn. Độ pH thích hợp từ 5 – 8, chanh không chịu úng nước và mặn do đó cần đào kênh hoặc lên luống cao để thoát nước.
Kỹ thuật trồng cây chanh tứ quý
Kỹ thuật trồng cây chanh tứ quý chuẩn nhất phải tính toán đúng khoảng cách cây từ 3,5-4m, lấy đất mặt liếp hoặc đất mương đã khô băm nhỏ rồi trộn thêm hỗn hợp phân chuồng hoai, tro trấu và phân lân, một ít thuốc trừ sâu để trị rệp sáp và tuyến trùng rễ, rồi đắp thành mô cao 5 tấc và rộng 5 tấc vuông, móc lỗ đặt cây xuống, mặt đất bầu bằng mặt đất mô, cắm một cây kèm để giữ cho cây mới trồng đứng thẳng không bị gió lay động gốc và giúp cho rễ non mau phát triển.
Một thời gian sau, khi đợt đọt non chuyển sang bánh tẻ thì có thể bón một ít phân NPK hoặc xịt thêm phân bón lá để cho cây ra đợt đọt non mới đồng loạt hơn, có thể bấm tỉa những đọt quá dài để tạo tán cây tròn hơn không bị gió làm gãy. Thường thì đọt nhú ra khoảng 2 phân có thể xịt thuốc trừ sâu, đến khi đọt non có nhiều lá lụa có thể xịt thuốc trừ nấm bệnh. Tùy theo tình trạng cây hoặc chu kỳ ra đọt non mà áp dụng phân bón hợp lý.
Kỹ thuật trồng cây chanh tứ quý đơn giản. Ảnh minh họa
Chăm sóc cây chanh tứ quý
Trồng cây chanh tứ quý cần dùng nước giải pha loãng theo tỉ lệ 1/5-1/3 để tưới cho cây hoặc bón bổ sung 0,1-0,5kg ure/cây/năm. Trong thời gian đầu ta có thể trồng xen cây họ đậu vào trong vườn để hạn chế giông gió, đổ ngã và che bớt ánh sáng. Chú ý nên đậy tủ gốc cho cây vào mùa khô, nhằm hạn chế chi phí tưới nước, trong vườn nên để cỏ cao 20-40cm để hạn chế nắng nóng vào mùa khô và chống xói mòn hay tăng cường thoát nước trong đất vào mùa mưa. Cung cấp nước cho cây điều độ, muốn cây ra hoa, ngưng tưới cho khô gốc 20-30 ngày, sau đó tưới lại cây sẽ ra hoa.
Cách tỉa cành cây chanh tứ quý
Cách tỉa cành cho cây chanh tứ quý cũng không quá khó, đầu tiên cần cắt bỏ những cành rậm rạp sát gốc, cành trong tán, hoặc cành khô già, cành tăm, cành vượt để tạo độ thông thoáng và đủ ánh sáng cho cây. Cây chanh tứ quý ghép trồng khoảng 2 năm có thể thu chừng 40 kg trái/cây, trên 3 năm tuổi có thể thu hơn 100 kg trái/cây, trái tốt tròn đều, chùm nhiều trái bằng nhau, không bị bọ xít đục trái và ghẻ trái, thu hoạch xong bảo quản trong điều kiện bình thường được lâu và vỏ trái vẫn còn màu xanh sáng.
Phòng trừ sâu bệnh cho cây chanh tứ quý
Nhìn chung, các loại sâu bệnh trên cam, quýt, bưởi và chanh giống nhau. Riêng chanh cần chú ý hơn các đối tượng sau: Sâu chích hút (như bọ xít, rầy, rệp), các loại nhện, các bệnh đốm đen, đốm trắng...: Dùng tay bắt giết hoặc phun Bi58 0,05-0,1%, Basa 0,2%. Phun Padan 95WP nồng độ 0,05-0,1%, hoặc dùng hỗn hợp 20ml Decis 25EC+1 lít Bi58 rồi pha loãng với nước nồng độ 0,05-0,07% để phun. Phun lưu huỳnh bột 20-25kg/ha hoặc Zineb 0,3-0,5%. Cũng cần quét vôi mỗi năm 2 lần để phòng sâu đục thân và phun thuốc sâu ngay sau khi lộc non vừa mới nhú để trừ sâu bùa vẽ.
Cách xử lý cho cây chanh tứ quý ra hoa
Sau khoảng 1 tháng thì cây bắt đầu cho ra những bông hoa đầu tiên, 1 năm thì sẽ có 2 lần ra hoa là vào tháng 2-3 và tháng 1 là cây sẽ bắt đầu gia hoa, và khi bạn thấy cành cây bắt đầu xuất hiện những nụ bé xíu đầu tiên thì tưới đẫm nước trong từ 2-3 ngày liên tục sẽ kích thích cây ra hoa.
Xử lý chanh tứ quý ra hoa bằng cách tưới nhiều nước theo tỉ lệ. Ảnh minh họa
Cách cho cây chanh tứ quý nhanh ra trái
Có thể cho ra quả trái vụ bằng cách xiết nước. Ngưng tưới nước, tưới phân, hạn chế nguồn cung cấp dinh dưỡng cho cây khoảng 3 - 4 tuần, sau đó bón phân và tưới nước trở lại, cây sẽ cảm ứng và cho hoa quả sớm hơn thường lệ. Khi chanh chính vụ đang nở hoa rộ, muốn làm chanh trái vụ cần cuốc sâu 20-30cm xung quanh tán cây. Đồng thời ngừng tưới nước, tưới phân, hái bớt quả bằng tay hoặc phun Ethrel làm rụng bớt 50% trái chính vụ, sau đó lấp đất lại.
Sau 7-10 ngày cây chanh sẽ trút 40-50% lá non, lộc non và lá bánh tẻ. Cuốc rãnh sâu 10cm xung quanh tán, bón mỗi gốc 1-2kg kali clorua (tùy tuổi cây), để đất khô trong vòng 1 tháng, sau đó tưới ẩm và chăm sóc bình thường. Khoảng 30 ngày sau cây chanh tiếp tục nẩy lộc, ra hoa, ra quả vào tháng 6-7, cho thu quả vào tháng 12-2 năm sau.
Thu hoạch và bảo quản cây chanh tứ quý
Khoảng 4 tháng sau khi hoa nở thì có thể thu hoạch được. Thu hoạch chanh khi quả có vỏ căng, bóng. Thu hái nhẹ nhàng, tránh rụng lá gãy cành. Sau khi thu hoạch để chanh ở khu vực thoáng mát, cách mặt sàn 10-15cm. Có thể dùng các loại hóa chất bảo quản để chanh được tươi lâu.
Với những bước kỹ thuật trồng chanh tứ quý đơn giản như trên bạn hoàn toàn có được những cây chanh tứ quý trong vườn nhà luôn ngát hương, lại có trái ăn quanh năm.
