Và khi giáo dục giới tính trong trường học vẫn còn những khoảng trống nhất định thì hệ quả của việc tập tọe làm người lớn của trẻ là điều khó tránh khỏi. Đồng hành cùng trẻ ở tuổi dậy thì đang là yêu cầu đòi hỏi bức thiết.
Những lỗ hổng
Nhiều giáo viên không ngần ngại chia sẻ rằng: Làm công tác chủ nhiệm họ không ít lần cảm thấy lo lắng trước những sự thay đổi về tâm sinh lý của học sinh đang lứa tuổi dậy thì. Tuy nhiên hầu hết học sinh khi có chuyện thầm kín đều ít tâm sự với cô giáo mà tự mày mò tìm hiểu hoặc trao đổi với bạn bè.
Còn Nguyễn Hà - Lớp 9 cho biết, Em thấy có nhiều bạn ở lứa tuổi em đã lên mạng Internet để tìm kiếm, đọc những thông tin hoặc câu chuyện của người lớn. Các bạn khá tò mò và muốn khám phá các vấn đề về giới tính trong khi chưa có sự định hướng kịp thời từ bố mẹ hay thầy cô. Em nghĩ tuổi của chúng em cần được tư vấn về cách vệ sinh cá nhân tuổi dậy thì, sự biến đổi tâm sinh lý chứ không nên đi sâu vào các câu chuyện, vấn đề của người lớn.
Các kết quả điều tra và nghiên cứu khoa học đều đưa ra nhận xét: Một trong những nguyên nhân dẫn đến tình trạng thiếu hụt kiến thức giáo dục giới tính trong đời sống của trẻ vị thành niên là sự giáo dục, tác động của cả hai môi trường thân thiện nhất gồm gia đình và xã hội.
Thế nhưng nhìn vào thực tế, bên cạnh số ít những phụ huynh hiểu và có những định hướng đúng đắn, kịp thời cho con thì không phải bậc phụ huynh nào cũng đủ bản lĩnh để có được cách truyền đạt hiệu quả. Đặc biệt, các gia đình ở nông thôn, vùng sâu vùng xa, yêu cầu đó gần như bất khả thi. Thậm chí, nhiều phụ huynh có thái độ né tránh hoặc thả rông khi con hỏi về các vấn đề giới tính.
Lẽ ra phải chia sẻ với con gái ngay từ những giờ phút đầu tiên khi con đến tuổi dậy thì, thì các bà mẹ lại sợ hãi né tránh. Các bậc phụ huynh đều cho rằng “vẽ đường cho hươu chạy”. Đa phần các bậc phụ huynh hy vọng vào nhà trường sẽ đảm nhiệm phần lớn công việc tế nhị đó.
Trong khi đó, vấn đề giáo dục giới tính trong nhà trường cũng đạt hiệu quả chưa cao, những bài giảng cho học sinh về tình dục vẫn còn là những giờ học đầy lung túng, ngần ngại. Cùng đó lượng kiến thức còn sơ sài, cần có sự cập nhật nhiều hơn về nội dung vấn đề, cùng sự phù hợp hơn về lứa tuổi…
Có thể nói, khi giáo dục gia đình và nhà trường còn những lỗ hổng nhất định trong việc giáo dục giới tính thì lối sống hiện đại của nước ngoài lại ồ ạt du nhập. Công nghệ thông tin phát triển từng ngày và thế giới tràn ngập thông tin. Học sinh chỉ cần vào google là có đủ mọi thông tin về giới tính. Ngược lại, những chuẩn mực về văn hóa, đạo đức lối sống của giới trẻ ngày càng trở nên lỏng lẻo, thậm chí suy đồi không đủ sức giúp lứa tuổi mới lớn đề kháng trước áp lực của lối sống hiện đại.
Làm bạn với tuổi mới lớn
Ở nhiều nước trên thế giới, các hình thức giáo dục giới tính có vị trí nhất định trong các trường phổ thông còn ở Việt Nam hiện nay vấn đề này được đề cập khá sơ sài. Các trường học chủ yếu tổ chức giáo dục giới tính theo kiểu hoạt động ngoại khóa nói về sức khỏe sinh sản, cách phòng chống HIV/AIDS cho học sinh. Thế nhưng thực tế đang đòi hỏi triển khai nhiều hơn những chương trình như thế, có sự hướng dẫn tư vấn của các chuyên gia chứ không chỉ dừng lại là những buổi nói chuyện chuyên đề của giáo viên trong nhà trường.
Theo quan điểm của nhiều giáo viên thì hiện nay học sinh thường có sự phát triển về sinh lý sớm nên việc giáo dục giới tính ở đội tuổi cấp THCS vô cùng cần thiết. Tuy nhiên, không nên dạy ồ ạt mà phải thực hiện phương châm “mưa dầm thấm lâu”.
Và một vấn đề được nhiều giáo viên đặt ra là, cần phải phân định rõ các giai đoạn của trẻ để có cách giáo dục phù hợp. Chẳng hạn ở tuổi từ 5- 10 tuổi cần giải đáp vấn đề mang tính tò mò tự nhiên của trẻ nhưng từ 10- 13, khi cơ thể bắt đầu có những thay đổi, trẻ cần được chuẩn bị những kiến thức cơ bản nào phù hợp.
Tiếp đó là những vấn đề về đạo đức như tình bạn, tình yêu, tình dục… Mục đích cuối cùng không chỉ là trang bị kiến thức, xây dựng ý thức tình dục mà điều quan trọng là xây dựng những quan niệm đúng đắn về vai trò, trách nhiệm của người đàn ông, phụ nữ trong cuộc sống, trong gia đình và xã hội.
Một thực tế khác, nhiều giáo viên vẫn tỏ ra ngại ngùng và lảng tránh những từ nhạy cảm trong giảng dạy về giới tính cho học sinh bởi trong môi trường sư phạm, giáo viên luôn được coi là người mô phạm trong mọi cử chỉ, lời nói nên việc ngại ngần cũng dễ hiểu. Tuy nhiên, nếu tiếp tục lảng tránh và không tìm được một cách nói khéo léo thì học sinh càng tò mò, sự tò mò này nếu không được giải đáp một cách thỏa đáng và đúng hướng sẽ dẫn đến những sai lầm.
Lứa tuổi dậy thì, nếu không có kiến thức và kỹ năng từ chối để bảo vệ mình sẽ dẫn tới những tình huống khó xử và để lại hậu quả khôn lường ngoài ý muốn. Chính vì vậy, cần tuyên truyền, cung cấp kiến thức, kỹ năng trò chuyện, chia sẻ, gắn kết giữa cha mẹ và con cái, giữa giáo viên và học sinh để cùng nhau giải quyết vấn đề đã và đang đặt ra ở lứa tuổi dậy thì, mới lớn. Nếu tiếp tục lảng tránh và không tìm ra cách giáo dục hợp lý, thuyết phục sẽ khiến học sinh thiếu hụt những kiến thức, kỹ năng quan trọng nhất để bước vào cuộc sống
Sự đồng hành của gia đình và nhà trường nhiều hơn trong vấn đề giáo dục giới tính, giúp các em đề kháng lại áp lực lối sống hiện đại, trang bị kiến thức kỹ năng là vô cùng quan trọng, cần thiết. Chỉ như vậy mới có thể giúp các em tạo dựng tương lai tốt đẹp hơn cho bản thân, gia đình và xã hội.
