Mạnh dạn đổi mới sáng tạo
Lào Cai là một tỉnh miền núi còn nhiều khó khăn nhưng giáo dục được biết tới như một điểm sáng trong bức tranh giáo dục toàn quốc. Một trong những bước đi của ngành đó là hưởng ứng đầy hiệu quả phong trào Đổi mới sáng tạo trong việc dạy và học. Nhiều mô hình tiêu biểu đã hình thành và để lại dấu ấn với sáng tạo trong dạy và học.
Ví như, thời gian qua ngành Giáo dục Lào Cai đã thực hiện chỉ đạo mô hình Nhà trường gắn với thực tiễn địa phương. Cụ thể tại Sa Pa có mô hình trường học du lịch sáng tạo. Ở đó nhân dân địa phương cũng chính là phụ huynh hướng dẫn cho học trò làm những mặt hàng từ sản phẩm của địa phương như: thuốc tắm, thổ cẩm. Học trò giới thiệu sản phẩm với khách du lịch.
Hoặc nhiều trường chọn mô hình xây dựng trường học nông trại, ứng dụng khoa học kĩ thuật, tổ chức cho học sinh trồng rau và chăn nuôi. Tại trường Tiểu học Bản Sen huyện Mường Khương, học sinh được cho cá ăn, cho chim bồ câu, dê ăn, tổ chức các tiết học phù hợp với nội dung...
Đến nay từ mô hình đã phát triển thành phong trào trồng rau xanh mạnh mẽ trên toàn tỉnh. Hay tại huyện Si Ma Cai đã tiến tới xây dựng vườn rau kiên cố. Nhà trường xây tường rào cẩn thận, dùng cột tốt làm thành vườn rau. Học sinh với sáng tạo là dùng những vỏ bao xi măng cho đất vào đó, trồng những khóm gừng hoặc củ cải, củ bắp xếp ở xung quanh trường.
Mỗi học sinh chăm 1 cây cải bắp, chăm 1 khóm gừng… không chỉ tạo niềm vui sự thi đua cho các em, mà còn gắn với thực tiễn đời sống của nhân dân địa phương.
Một mô hình khác cũng đáng kể tới là mô hình trường học vườn đào. Ở đây các thầy cô và học sinh mang đào về trồng ở trường, đến mùa xuân đào nở sẽ tạo ra khung cảnh trường lớp đẹp đẽ, thân thiện và gắn với thực hiện đổi mới theo phát động của ngành Giáo dục.
Sáng tạo để vượt khó
Nói tới giáo dục Lào Cai là nói tới những đặc thù của giáo dục vùng cao. Đó làđường xá đi lại khó khăn, địa hình đồi núi chiếm diện tích lớn, các điểm trường cách xa nhau thưa thớt, việc nắm bắt kiến thức của học sinh còn hạn chế… Chính vì vậy để triển khai các phong trào đổi mới sáng tạo mang lại hiệu quả thiết thực nhất vẫn đòi hỏi tính toán cùng bước đi chính xác của toàn ngành.
Được biết, xuất phát từ đặc điểm quan trọng của trường vùng cao là số lượng giáo viên đông trên khu vực rộng, nên giáo dục Lào Cai đã phát động phong trào phòng giúp phòng, trường giúp trường, các trường vùng thấp và các trường vùng cao đến với nhau cùng dự hội thảo chuyên đề. Khác với kiểm tra chuyên môn, các trường, giáo viên các trường… đến với nhau để giúp đỡ nhau nên hầu hết ai cũng cởi mở, sẵn sàng chia sẻ khó khăn vướng mắc.
Có thể thấy, vì phong trào đổi mới sáng tạo được thực hiện với sự tính toán chính xác nên đã mang lại mục tiêu kép: người được giúp đỡ về chuyên môn, kinh nghiệm, cách thức tổ chức hoạt động tập thể, xây dựng cảnh quan trường lớp. Còn với người giúp đỡ lại được nâng cao ý thức trách nhiệm của mình khi được chứng kiến sự khó khăn của đồng nghiệp…
Tại trường THCS Ngô Văn Sở của thành phố Lào Cai lên giúp đỡ trường Tả Gia Khâu của Mường Khương. Khi lên tới nơi, được tận mắt chứng kiến các đồng nghiệp, học sinh thiếu nước khi quay trở về đã vận động gửi téc đựng nước bằng inox lên cho đồng nghiệp và học sinh sử dụng. Những phong trào này đã nâng lên mức độ thầy giúp thầy, thầy giúp trò, trò giúp trò, phụ huynh giúp phụ huynh.
Sáng tạo đổi mới trong ngành Giáo dục còn được thể hiện qua nhiều hoạt động thiết thực khác. Chẳng hạn, với việc ôn thi cho học sinh tham gia kỳ thi học sinh giỏi quốc gia, ngành Giáo dục Lào Cai đang có trên 70 lượt giáo viên vùng thấp xung phong lên dạy ôn tập cho học sinh vùng cao hàng tháng. Đã có một số thầy giáo từ thành phố Lào Cai tình nguyện lên tận Mường Khương, Sa Pa dạy học 3 năm liền.
Trước đây khi chưa hưởng ứng phong trào đổi mới sáng tạo của ngành Giáo dục thì các nhà trường vẫn có sự giúp đỡ lẫn nhau nhưng chỉ dừng lại ở mặt vật chất. Từ lúc tham gia vào phong trào đổi mới sáng tạo của ngành Giáo dục, và lấy chuyên môn làm nòng cốt thì kết quả giáo dục đã vượt lên ngoài mong đợi…
Từ kinh nghiệm đổi mới sáng tạo ngành Giáo dục Lào Cai cho thấy: Ngay từ cơ quan quản lý là Sở GD&ĐT đã nhìn nhận đổi mới ở vùng cao rất khó khăn vì vậy ngành kiên trì, bằng những việc làm cụ thể, để trường học gắn với cuộc sống thực tiễn của nhân dân. Cùng đó, các thầy cô phải nỗ lực đổi mới phương pháp dạy học, giảm tải để phù hợp cho các em nắm được chuẩn kiến thức. Mặt khác, áp dụng nhiều cách làm sáng tạo vì học sinh.
Ví dụ như mô hình thư viện thân thiện có thể ở ngay trong lớp học, có thể ở sân trường, và ngay cả khi ra chơi các em cũng được tiếp cận với thư viện. Hay tại trường phổ thông số 4 huyện Văn Bàn có phong trào 50 xe đạp cho học sinh xa trường, nghĩa là có xe đạp cho các em cách trường từ 5-10km được mượn. Số xe đó cuối năm lại tiếp tục được sửa chữa cho các em khác mượn. Đến nay số lượng đầu xe dành cho học sinh được mượn để tới trường đã lên tới con số hơn 100 xe…
Như vậy sự đổi mới trong giáo dục đã tác động đến từng người, tạo điều kiện cho nhiều học sinh được học tập tốt hơn. Trong quá trình đổi mới có sự tham gia rất mạnh mẽ của phụ huynh, nhiều trường phụ huynh còn đến học với con em mình để hiểu quá trình đổi mới như thế nào, tạo ra sự đồng thuận chia sẻ.
Mặt khác, ngành có quan điểm hết sức chuẩn xác đó là phải đổi mới sáng tạo có hiệu quả bởi sự đổi mới sáng tạo khá gần gũi và cần thiết với học trò, giáo viên và các nhà trường. Cũng từ sự đổi mới sáng tạo ấy mà ngành đã thực hiện được chương trình trường học mới một cách linh hoạt và không phủ nhận phương pháp giáo dục truyền thống. Sự đổi mới sáng tạo toàn diện đã từng bước giúp giáo viên và học sinh có sự đổi mới cụ thể.
Được biết, trong giai đoạn tới ngành giáo dục đào tạo Lào Cai vẫn tập trung tăng cường tuyên truyền để tiếp tục tạo ra sự đồng thuận và quyết tâm đổi mới sáng tạo trong dạy và học toàn ngành.n
Phong trào đổi mới sáng tạo trong ngành Giáo dục Lào Cai là hướng đi đúng, có sức lan tỏa mạnh mẽ. Từ điển hình giáo dục Lào Cai, các địa phương vùng cao khác có thể tham khảo, triển khai nhân rộng dựa trên những kinh nghiệm đổi mới sáng tạo đã thực hiện thành công.
