Những nội dung này được ông Trần Thanh Mẫn, Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội, Trưởng Đoàn giám sát về đổi mới chương trình, sách giáo khoa giáo dục phổ thông nêu ra trong phát biểu kết luận phiên làm việc với Bộ GD&ĐT và một số bộ, ngành Trung ương ngày 24/4.

Chương trình GDPT 2018 đã có kết quả bước đầu

Chia sẻ của ông Trần Thanh Mẫn, Đoàn giám sát ghi nhận, đánh giá cao công tác chuẩn bị nội dung báo cáo, giải trình của Bộ GD&ĐT và các Bộ liên quan (Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch; Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội).

Các báo cáo được chuẩn bị công phu, kỹ lưỡng với nhiều số liệu, nhận định, đánh giá cụ thể, phản ánh khá đầy đủ, toàn diện về các nội dung: từ công tác lãnh đạo, chỉ đạo tổ chức thực hiện cho tới đổi mới nội dung chương trình, đổi mới phương pháp giáo dục, kiểm tra, đánh giá chất lượng giáo dục; từ việc biên soạn, thẩm định, phê duyệt và phát hành sách giáo khoa cho tới việc chuẩn bị các điều kiện triển khai về đội ngũ, cơ sở vật chất, thiết bị dạy học đáp ứng theo yêu cầu đổi mới.

Nội dung báo cáo, giải trình nhìn chung đáp ứng yêu cầu đặt ra của Đoàn giám sát.

Qua nghiên cứu và nghe báo cáo, Đoàn giám sát nhận thấy, thực hiện Chương trình GDPT 2018 là nhiệm vụ lớn, có tính chất quan trọng, nhưng được bắt đầu triển khai trong bối cảnh hết sức khó khăn do ảnh hưởng của dịch bệnh Covid-19.

Ông Trần Thanh Mẫn, Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội, Trưởng Đoàn giám sát nhận định: Các phát biểu, trao đổi thẳng thắn, sâu sắc, tâm huyết, trách nhiệm, trên tinh thần thiện chí, cầu thị, xây dựng.

Tuy nhiên, với sự vào cuộc quyết liệt của cả hệ thống chính trị, trong đó nòng cốt là Bộ GD&ĐT, cùng với sự nỗ lực, chủ động và sáng tạo của đội ngũ nhà giáo, cán bộ quản lý giáo dục từ trung ương tới địa phương và cơ sở giáo dục, việc thực hiện đổi mới Chương trình GDPT 2018 đã có những kết quả bước đầu.

Nhiều địa phương, cơ sở giáo dục đã có những cách làm hay, phát huy được tinh thần chủ động, linh hoạt của cơ sở và của giáo viên trong thực hiện đổi mới xây dựng kế hoạch giáo dục, kế hoạch bài giảng, đổi mới phương pháp, hình thức dạy học và kiểm tra, đánh giá chất lượng giáo dục phù hợp với đối tượng học sinh và điều kiện thực tiễn của địa phương, nhà trường.

Kết quả học tập và rèn luyện của học sinh học theo Chương trình giáo dục phổ thông 2018 bước đầu có những chuyển biến theo hướng tích cực.

Tuy nhiên, ông Trần Thanh Mẫn cũng cho rằng, công tác triển khai đổi mới chương trình GDPT cũng còn nhiều khó khăn, vướng mắc và hạn chế.

Một số văn bản pháp quy hướng dẫn triển khai ban hành chậm. Việc chuẩn bị các điều kiện cho triển khai thực hiện còn chậm trễ, chưa bảo đảm theo lộ trình.

Công tác tuyên truyền, quán triệt về đổi mới chương trình, sách giáo khoa giáo dục phổ thông trong một số thời điểm còn chưa được quan tâm đúng mức nên chưa thực sự tạo được sự đồng thuận cao trong xã hội đối với việc triển khai thực hiện Chương trình mới.

Việc tổ chức xây dựng, biên soạn, thẩm định và phê duyệt chương trình; yêu cầu về nội dung, phương pháp dạy học, kiểm tra đánh giá ở một số môn học/hoạt động giáo dục chưa thực sự phù hợp với điều kiện triển khai thực tiễn, nhất là điều kiện về cơ sở vật chất, thiết bị dạy học và năng lực của đội ngũ giáo viên hiện có.

Việc xã hội hóa công tác biên soạn, thẩm định, in, phát hành sách giáo khoa; việc lựa chọn sách giáo khoa còn có những vấn đề tồn tại, hạn chế.

Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục của Quốc hội Nguyễn Đắc Vinh.

Việc tổng hợp, đánh giá hiệu quả nguồn kinh phí từ ngân sách nhà nước và nguồn huy động từ xã hội phục vụ chi cho nội dung đổi mới chương trình, sách giáo khoa giáo dục phổ thông còn nhiều khó khăn; chưa thực sự rõ vai trò, trách nhiệm của các đơn vị liên quan trong phối hợp triển khai thực hiện hiệu quả các nguồn lực hiện có.

“Đoàn giám sát cơ bản tán thành với những giải pháp và kiến nghị của Bộ GD&ĐT và các bộ, ngành liên quan để nâng cao hiệu quả việc thực hiện Chương trình giáo dục phổ thông 2018 trong thời gian tới. Các kiến nghị của Bộ sẽ được Đoàn giám sát tổng hợp đầy đủ, nghiên cứu kỹ lưỡng để tiếp thu, xây dựng Báo cáo kết quả giám sát trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội, các đại biểu Quốc hội”, ông Trần Thanh Mẫn cho hay.

Đối với các ý kiến trao đổi tại phiên làm việc, ông Trần Thanh Mẫn đề nghị Bộ GD&ĐT, các Bộ: Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Lao động, Thương binh và Xã hội nghiên cứu tiếp thu đầy đủ các ý kiến của các thành viên Đoàn giám sát, đại diện các cơ quan, bộ, ngành để tiếp tục hoàn thiện báo cáo, giải trình bổ sung gửi đến Đoàn giám sát trước khi Đoàn làm việc với Chính phủ.

Thứ trưởng Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội Nguyễn Thị Hà.

5 nội dung, nhiệm vụ cần lưu ý

Trong thời gian tới, để bảo đảm tiếp tục triển khai hiệu quả Chương trình GDPT 2018, ông Trần Thanh Mẫn nhấn mạnh: Đoàn giám sát đề nghị Bộ GD&ĐT, các bộ, ngành liên quan, các địa phương cần quan tâm triển khai một số nội dung, nhiệm vụ sau:

Thứ nhất, tiếp tục tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo, phối hợp đồng bộ của hệ thống chính trị; rà soát các cơ chế, chính sách, hoàn thiện hệ thống văn bản chỉ đạo, hướng dẫn thực hiện. Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, tạo sự thống nhất về nhận thức, hành động của cán bộ quản lý giáo dục, đội ngũ giáo viên, sự đồng thuận của phụ huynh học sinh và toàn thể xã hội về việc triển khai Chương trình GDPT 2018. Tổ chức sơ kết đánh giá, nhân rộng mô hình tốt, cách làm hay trong triển khai thực hiện Nghị quyết.

Thứ hai, rà soát, đánh giá kỹ hơn nữa về cơ cấu, thực trạng, nhu cầu phát triển đội ngũ giáo viên, cơ sở vật chất, thiết bị dạy học trong thời gian tới, nhất là khi Chương trình GDPT 2018 triển khai ở các khối lớp còn lại. Từ đó, đề xuất cơ chế, giải pháp khắc phục tình trạng thiếu giáo viên, thiếu cơ sở vật chất, thiết bị dạy học và các công trình phụ trợ phục vụ cho dạy học theo định hướng phát triển năng lực, phẩm chất học sinh.

Đổi mới đa dạng hóa các hình thức bồi dưỡng, tập huấn nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên đáp ứng yêu cầu đổi mới phương pháp dạy học. Đặc biệt quan tâm đến việc nâng cao chất lượng và bố trí giáo viên dạy các môn học tích hợp, các môn học mới phù hợp với thực tiễn.

Thứ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Tạ Quang Đông phát biểu tại buổi làm việc.

Thứ ba, tăng cường phân cấp, phân quyền, phát huy sự chủ động của các cơ sở giáo dục và các nhà giáo trong xây dựng kế hoạch giáo dục và đổi mới quản trị, quản lý nhà trường. Đổi mới phương pháp dạy học và đánh giá chất lượng giáo dục để đạt được mục tiêu, yêu cầu của Nghị quyết đề ra.

Thứ tư, nghiên cứu đề xuất giải pháp về cơ chế, chính sách về tài chính bảo đảm đủ kinh phí triển khai Chương trình GDPT 2018. Thực hiện tốt chính sách cho học sinh dân tộc thiểu số, học sinh có hoàn cảnh khó khăn học sinh khuyết tật tham gia giáo dục hòa nhập… Lồng ghép sử dụng có hiệu quả các đề án, chương trình mục tiêu quốc gia và các nguồn huy động hợp pháp từ xã hội để tạo thêm nguồn lực đầu tư cho GD&ĐT.

Thứ năm, tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra việc thực hiện đổi mới chương trình, sách giáo khoa. Phát huy vai trò giám sát phản biện của Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các đoàn thể trong đánh giá hiệu quả việc triển khai thực hiện, kịp thời chỉ ra những khó khăn, vướng mắc, bất cập đề nghị các cấp có thẩm quyền giải quyết.