Do sống bằng nghề chăn thả nay đây mai đó, nên nhà cửa của họ khá mộc mạc, dễ di dời và thường bằng lá cọ, da thú chập lại. Thế nhưng, chúng đều có thể chống được khí hậu vô cùng khắc nghiệt quanh bờ hồ Turkana, một nơi được xem là khắc nghiệt nhất Trái đất. Nhiệt độ ban ngày ở đây lên tới 45 độ C.
Dù trời oi bức, song ai nấy đều ăn vận sặc sỡ, nổi bật với màu đỏ, vàng, lam hoặc tím. Đàn ông cũng thoa mình đỏ rực bằng các loại đất son, để dễ nhận trong đám đông hay khoảng cách xa. Nam giới Turkana còn dắt trên đầu những lông chim đà điểu và đeo ở tai, cổ, tay, thắt lưng những cái vòng hạt cườm rất bắt mắt.
Vì liên tục đi trong gió bụi khi chăn thả, lại thiếu nước do sông hồ và lượng mưa trên sa mạc khan hiếm, nên người Turkana rất ít tắm gội. Thay vì tắm, họ dùng một hỗn hợp bơ, mỡ, đất đỏ, nhựa cây, nước lá, nước hoa để bôi khắp người và lấy vỏ cây esekon chát đắng đánh răng.
Do vậy, ai cũng có làn da như cháy nắng, màu son. Người đỏ, trang phục của họ cũng dính đất đỏ theo. Để giảm bớt độ nóng, vướng víu, cả hai giới cũng hay cạo trọc đầu hoặc để tóc lưa thưa. Trẻ em và phụ nữ thường tết tóc thành những lọn nhỏ giữa đỉnh đầu, nam giới thì để đầu trống và khi cần đội tóc giả.
Trang sức của nam nữ đều là những xâu vòng rất to và nặng tới 5 kg. Từ nhỏ, trai gái đã quen đeo, tết các loại hạt làm vòm cườm và tua rua trên trang phục. Từ vô số hạt cỏ, hạt đất, hạt thủy tinh, vỏ ốc, vỏ trứng đà điểu… họ tạo nên những trang sức vòng khuyên, dây cột cực kỳ ấn tượng.
Tuy làm nghề chăn nuôi, song với họ, sự giàu có không phải ở việc nhà có bao nhiêu con bò, con dê, con cừu mà là có bao nhiêu vòng cổ, trang sức nên liên tục đầu tư công sức để làm hay mua vòng. Ngoài vòng cườm, phụ nữ có chồng còn đeo một cái vòng nhôm hay đồng alagam quanh cổ, và đó là sính lễ của nhà trai dẫn cưới.
Nam nữ nhiều khi còn đeo vòng môi, tức là một cái ghim vào môi, có đầu nhọn cắm qua thịt. Hiện nay, các cụ bà vẫn đeo vòng này ở môi, còn cụ ông thì đội một búi tóc bằng đất đính lông đà điểu để thể hiện đã già.
Song hành với địa vị, vòng xuyến cũng là vật mang tới vẻ đẹp lộng lẫy, kiêu sa nên ai muốn lấy vợ, lấy chồng nhất thiết phải đeo vòng. Ai không đeo sẽ không được chú ý dù dung mạo có mỹ miều tới đâu, cho thấy quan niệm về sắc đẹp của người Turkana rất khác lạ.
 |
