Đề xuất cơ chế quản lý đại học vùng như đại học quốc gia

Thể hiện sức mạnh mô hình đào tạo đa ngành, đa nghề, đa lĩnh vực

Nhìn tổng thể ba Đại học vùng hiện nay, PGS.TS Đỗ Anh Tài nhận định việc hình thành mô hình ĐH vùng đã tạo nên sức mạnh cho các trường ĐH thành viên. Như ở ĐH Thái Nguyên, thế mạnh của ĐH vùng đã được thể hiện trong 25 năm qua, thông qua các hoạt động về đào tạo, quy mô của sinh viên, các thành quả về khoa học – công nghệ… trong thời gian qua phát triển cả về số lượng và chất lượng, hợp tác quốc tế được chú trọng... Đặc biệt, số lượng và chất lượng của đội ngũ cán bộ, giảng viên của ĐH Thái Nguyên được tăng lên khá nhiều trong thời gian vừa qua. Có thể thấy ĐH vùng đã kết nối và thể hiện được sức mạnh của mô hình đào tạo đa ngành, đa nghề, đa lĩnh vực.

Tại ĐH Thái Nguyên, một số trường ĐH thành viên mới hình thành được quan tâm và đầu tư hơn so với các trường ĐH đã có bề dày phát triển. Bên cạnh đó, ĐH Thái Nguyên cũng được phân cấp, phân quyền nhiều hơn từ cơ quan chủ quản là Bộ GD&ĐT và từ đó tiếp tục phân quyền cho các đơn vị thành viên nên một số hoạt động được triển khai tương đối nhanh gọn. Ví dụ như các trường ĐH thành viên được giao quyền chủ động trong việc hợp tác, lựa chọn đối tác quốc tế.

Tuy nhiên, ở một vài điểm thì tính tự chủ, tự quyết của các trường ĐH thành viên có phần bị hạn chế. Quan điểm, mục tiêu hình thành ĐH vùng để tận dụng cơ sở vật chất chung, nguồn lực con người chung nhưng chưa được thực hiện triệt để khiến nguồn lực vẫn còn bị phân tán. Điều này dẫn đến sức mạnh của ĐH vùng chưa thực sự được phát huy.

Cần quy định rõ ràng trong Luật Giáo dục ĐH

Theo PGS.TS Đỗ Anh Tài, khi hướng tới tự chủ, việc đầu tiên cần quan tâm với mô hình ĐH vùng chính là giải quyết bài toán về đường hướng phát triển của ĐH vùng. Hiện, vai trò ĐH vùng chưa được thể hiện rõ nét trong Luật Giáo dục ĐH. Vì vậy, cần đưa ra những quy định rõ ràng về luật định; từ đó mới hình dung được vai trò cụ thể của mô hình ĐH vùng, đặc biệt trong cơ chế tự chủ khi bỏ đi cơ quan chủ quản. “Được biết đang có dự án thí điểm một số trường ĐH tự chủ không có Bộ chủ quản. Vậy các trường thành viên trong ĐH vùng liệu có còn cơ quan chủ quản hay không? Nội dung này có lẽ cần phải làm rõ trong Luật Giáo dục ĐH, rồi sau đó có nghị định, thông tư hướng dẫn...” – PGS.TS Đỗ Anh Tài chia sẻ.

Phó Hiệu trưởng Trường ĐH Kinh tế và Quản trị kinh doanh (ĐH Thái Nguyên) phân tích: ĐH vùng là một ĐH trọng điểm vì vậy cần một cơ chế mới – cơ chế như mô hình ĐH quốc gia để thúc đẩy ĐH vùng phát triển. Có như vậy sẽ đáp ứng được yêu cầu phục vụ phát triển kinh tế - xã hội của khu vực. Lúc đó, ĐH vùng sẽ đúng nghĩa là ĐH trọng điểm, có sự chú ý trọng điểm, đầu tư trọng điểm với những nhiệm vụ trọng điểm tạo nên sự khác biệt so với các trường ĐH bình thường. Vai trò, nhiệm vụ của ĐH vùng hướng đến ĐH nghiên cứu nhiều hơn, làm nhiệm vụ giống như một đầu kéo cho toàn bộ các trường trong khu vực.

“Điều các trường ĐH thành viên mong muốn chính là cơ chế quản lý cho ĐH vùng và các trường ĐH thành viên một cách rõ ràng và nhất quán. Hiện ĐH vùng đang là mô hình ĐH 2 cấp quản lý với Bộ GD&ĐT, ĐH vùng rồi đến các trường ĐH thành viên. Nếu giống như ĐH quốc gia sẽ trở thành mô hình 1 cấp quản lý. Cơ chế này giúp cho các trường ĐH thành viên phát huy được sức mạnh toàn diện và không bị vướng khi triển khai tự chủ ĐH trong thời gian tới” – PGS.TS Đỗ Anh Tài chia sẻ.