Hiểu đúng về “khủng hoảng tuổi lên 2”
Theo các chuyên gia, dù ở độ tuổi nào trẻ cũng đều có những giai đoạn bị khủng hoảng tâm lý khác nhau, mức độ bộc lộ ở mỗi trẻ cũng khác nhau. Và “khủng hoảng tuổi lên 2” là cụm từ được dùng để chỉ những thay đổi xảy ra trong giai đoạn từ 18 tháng (có thể sớm hơn) đến 3 tuổi.
Có thể nói, đây là một trong những giai đoạn khiến cha mẹ cảm thấy sốc và khó chịu nhất. Từ một em bé ngoan ngoãn, bú sữa giỏi, đi ngủ đúng giờ, thỉnh thoảng làm cha mẹ bất ngờ vì những hiểu biết mới, giờ đây em bé của bạn trở nên rất “hư”. Biểu hiện rõ rệt nhất là ăn vạ, từ chối hầu hết các yêu cầu của cha mẹ hoặc người chăm sóc. Một số bé còn la hét, cào cấu, đấm đá, khóc đến ói mỗi khi không được thoả mãn.
Tuy rất mệt mỏi, nhưng cha mẹ đừng nên quá lo lắng, vì đây là một mốc phát triển bình thường. Ở giai đoạn này, trí óc bé dần dần hoàn thiện, bé phát hiện ra mình cũng có những mong muốn, đòi hỏi. Các bé thường tưởng rằng bất cứ điều gì mình cũng làm được như leo trèo, chơi với vật nguy hiểm, không ăn uống, … Và vì chưa có đầy đủ các kỹ năng, bé chỉ biết gào khóc, ăn vạ, hay hành động tiêu cực để thể hiện ý chí của mình.
Một số cha mẹ chọn cách chìu theo tất cả yêu cầu của con. Đây là hành động sai lầm, sẽ thành tiền đề khiến trẻ quá quắt hơn sau này. Nhưng nếu không đáp ứng, việc chăm sóc trông coi bé trở nên khó khăn hơn rất nhiều. Và một số cha mẹ bất lực trong việc giáo dục dẫn đến những hành xử tiêu cực như quát mắng, ghẻ lạnh, hay tệ hơn là đánh trẻ.
Vậy phải làm thế nào để đối phó với giai đoạn “kinh khủng” này?
Vì chưa có đầy đủ các kỹ năng, bé chỉ biết gào khóc, ăn vạ, hay hành động tiêu cực để thể hiện ý chí của mình.
“Giai đoạn vàng” để rèn luyện những thói quen tốt
Chỉ cần cha mẹ bình tĩnh và linh động trong từng tình huống, “khủng hoảng tuổi lên 2” sẽ trôi qua nhẹ nhàng hơn.
Cách tốt nhất để đối phó với cơn “khủng hoảng tuổi lên 2” là phải luôn giữ bình tĩnh. Đừng nghĩ rằng khi bạn quát mắng lớn tiếng, bé sẽ biết sợ mà thôi gào thét. Trái lại, những lần ăn vạ khác sẽ càng “khủng khiếp” hơn, vì bộ não của bé đang “sao y” những gì bạn đã hành xử với trẻ trước đó. Chú ý một điều vô cùng mấu chốt, là bé đang thời kì học hỏi và bắt chước, cha mẹ cư xử thế nào với con, sẽ nhận lại “thành phẩm” như thế ấy.
Khi trẻ nổi giận, nên điềm tĩnh quan sát, hoặc đánh lạc hướng trẻ bằng những món đồ chơi khác, hoạt động khác. Nếu trẻ vẫn bướng, đừng quá dỗ dành, mặc kệ nhưng vẫn âm thầm quan tâm. Đến khi trẻ tự nhận thức được dù có ăn vạ, khóc lóc vẫn không được như ý, trẻ sẽ bình tĩnh trở lại.
Sau đó, cha mẹ nên thủ thỉ giải thích với trẻ vì sao mình không được đáp ứng yêu cầu. Nên nhớ, “thủ thỉ” là phương pháp “diệu kỳ” có thể xoa dịu bất kỳ đứa trẻ nào. Hơn nữa, hành động này còn gia tăng tình cảm, sự gắn kết của cha mẹ với con cái.
Thủ thỉ cùng con là cách chế ngự khủng hoảng tuổi lên hai hữu hiệu nhất
Tuy còn rất nhỏ, nhưng bé cũng cần được người lớn tôn trọng. Đừng sai bảo, ra lệnh hay bắt ép bé, nên yêu cầu một cách mềm mỏng hơn. Ví dụ như thay vì nói “Lên giường ngủ!” hãy “dỗ ngọt” rằng “Nào, đã đến giờ ngủ rồi”, hoặc “Chúng ta cùng đi ngủ đúng giờ để thông minh nhé”...
Bên cạnh đó, bé quấy khóc, lên cơn bướng bỉnh rất có thể do đói, mệt, chơi một mình quá lâu, buồn ngủ… Vì thế, đừng vội “ghép tội” và la mắng bé, mà hãy tìm ra nguyên nhân thực sự khiến bé có những hành vi quá đà.
Tuy rất khó khăn, nhưng đây chính là “giai đoạn vàng” để cha mẹ rèn luyện những đức tính, thói quen tốt cho trẻ. Bởi thời kì này, não bộ phát triển mạnh mẽ và bé đang dần dần hình thành nhân cách. Nếu rèn luyện đúng cách, bé sẽ vào nề nếp rất nhanh, ngoan ngoãn, dễ uốn nắn hơn trong các giai đoạn sau này.
