Đưa ra 3 nhận xét trên lĩnh vực kinh tế, Đại biểu Quốc hội Vũ Tiến Lộc cho biết:
Thứ nhất: Chúng ta đã triển khai rất kiên định chương trình cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia và phát triển doanh nghiệp. Đây là lần đầu tiên trong lịch sử, Chính phủ đã thực hiện chương trình này cho cả nhiệm kì.
Hai là: Chính phủ đã ghi thêm những dấu mốc mới rất quan trọng trong tiến trình hội nhập kinh tế quốc tế với việc kí kết, hoàn tất đàm phán và thúc đẩy phê chuẩn các hiệp định thương mại tự do thế hệ mới…
Ba là, nhìn tổng thể bức tranh kinh tế của nước ta thì niềm tin vào những động lực mới của cải cách đang được khơi dậy. Kinh tế vĩ mô ổn định, an sinh xã hội được bảo đảm, doanh nghiệp thành lập mới tăng nhanh. Đầu tư trong và ngoài nước được mở rộng. Tăng trưởng kinh tế đạt mức cao nhất trong gần 1 thập kỉ qua. Trong bối cảnh kinh tế thế giới có nhiều diễn biến phức tạp thì đó thực sự là những kì tích.
 |
Về những vấn đề còn băn khoăn, kiến nghị, theo Đại biểu Vũ Tiến Lộc, qua các báo cáo, ông thấy dường như chúng ta đang quá lạc quan về những triển vọng tăng trưởng kinh tế trong những năm tới.
Mặc dù giai đoạn 2016-2018 nền kinh tế tăng trưởng khả quan với mức tăng trưởng trung bình ước tính khoảng 6,57%. Nhưng việc đạt được mức độ tăng trưởng trung bình 6,5-7% cho cả giai đoạn 2016-2020, theo tôi vẫn là thách thức rất lớn.
“Nền kinh tế của chúng ta hiện nay có độ mở rất cao và vì thế rất nhạy cảm với những tác động từ bên ngoài. Trong bối cảnh Cục dữ trữ liên bang Mỹ thắt chặt tiền tệ, kinh tế Trung Quốc tăng trưởng chậm lại, chiến tranh thương mại Mỹ Trung và giữa các nền kinh tế lớn có nguy cơ tiếp tục leo thang thì liệu Việt Nam có thể tiếp tục duy trì mức tăng trưởng xuất khẩu trên 10% mỗi năm cho 2 năm tới và liệu các dòng vốn đầu tư trực tiếp, gián tiếp nước ngoài có tiếp tục chảy mạnh vào Việt Nam” – Đại biểu Lộc đặt câu hỏi.
Bên cạnh đó, trong khi cả xuất khẩu và đầu tư FDI đang là động lực chính của tăng trưởng. Nhiều dự báo về tăng trưởng kinh tế toàn cầu cũng như tăng trưởng kinh tế Mỹ cho giai đoạn 2019-2020 đang được điều chỉnh theo hướng giảm đi.
Trong bối cảnh đó, Đại biểu Vũ Tiến Lộc cho rằng, xu hướng về xuất khẩu và đầu tư cho 3 năm tới sẽ khó khả thi và thuận lợi đối với nền kinh tế của chúng ta.
Do vậy, Đại biểu đề nghị, việc xác định các mục tiêu khác, việc thu chi ngân sách, nợ công rất cần có sự cẩn trọng và cân nhắc kĩ, không nên dựa vào kế hoạch tốc độ tăng trưởng GDP cao hơn 6,5%.
 |
Hai là về vấn đề lạm phát, theo Đại biểu Lộc, trong khi lạc quan về tăng trưởng, Chính phủ có vẻ dường như thiếu tự tin với mục tiêu kiềm chế lạm phát.
Ông nói: Trong 3 năm qua, đặc biệt năm 2018, chúng ta vẫn luôn giữ được lạm phát ở mức dưới 4%, bất chấp những biến động mạnh về giá dầu, giá thực phẩm, về tỷ giá diễn ra đồng thời. Đó là một trong những thành tựu quan trọng bậc nhất, thể hiện bản lĩnh và năng lực điều hành nền kinh tế của Chính phủ.
Lạm phát thấp đã và đang tạo điều kiện ổn định giá cả, ổn định lãi suất, thúc đẩy tăng trưởng cao hơn và bền vững hơn. Vậy tại sao chúng ta không tiếp tục kiên trì mục tiêu kiềm chế lạm phát dưới 4%?
Nếu Chính phủ đặt mục tiêu lạm phát khoảng 4% thay cho dưới 4% trong năm 2019 thì tôi không rõ tới đây Quốc hội sẽ đánh giá việc hoàn thành chỉ tiêu này như thế nào.
Nếu lạm phát là 4,1 - 4,2% thì có thể chấp nhận được, nhưng nếu là 4,4 - 4,5% thì có thể coi là hoàn thành nhiệm vụ được không?
Tôi cho rằng, việc chuyển từ mục tiêu “cứng”, rõ ràng, sang mục tiêu “mềm” có phần mơ hồ là một bước lùi trong hoạch định chính sách và hậu quả sẽ khó lường.
Khi Chính phủ không bị ràng buộc bởi mục tiêu kiềm chế lạm pháp cứng thì sự quyết liệt trong thực hiện sẽ giảm đi nhiều, các bộ ngành sẽ không còn phải cân nhắc nhiều khi đưa ra những đề xuất tăng giá, phá giá, điều chỉnh giá hay đưa ra các sắc thuế mới.
Nếu Chính phủ bằng lòng với mục tiêu lạm phát trên 4% thì người dân có quyền đặt câu hỏi, liệu trong tương lai, mục tiêu lạm phát có thể được điều chỉnh bằng khoảng 5%, hay khoảng 6%; và liệu các nhà đầu tư có còn tin rằng, ổn định kinh tế vĩ mô sẽ luôn là chính sách xuyên suốt và lâu dài của Chính phủ; lãi suất, tỷ giá liệu có té nước theo mưa cùng với việc điều chỉnh mục tiêu lạm phát của Chính phủ?
“Tóm lại, khi thay đổi mục tiêu lạm phát từ dưới 4% thành khoảng 4%, Chính phủ dường như đang rút khỏi một “cam kết vàng” được được người dân, doanh nghiệp và các nhà đầu tư trong và ngoài nước ủng hộ. Và với sự điều chỉnh này, Chính phủ sẽ khó bảo đảm mục tiêu theo Nghị quyết của Quốc hội là đưa lạm phát về mức dưới 3% cuối nhiệm kỳ này” - Đại biểu Quốc hội Vũ Tiến Lộc cho hay.
